หุ่นยนต์รีวิวสินค้า ผลกระทบยุคดิจิทัล

ได้เกิดขึ้นมานานแล้ว และไม่ได้มามีขึ้นครั้งแรกในประเทศไทย หรือเพิ่งจะมาเกิดขึ้นในยุคดิจิทัล

เพียงแต่ด้วยบริบทของสังคมออนไลน์ในปัจจุบัน ที่ทุกคนสามารถเป็นสื่อได้ด้วยตนเองโดยผ่านช่องทางของโซเชียลมีเดีย ทำให้การกลั่นกรองเพื่อแสวงหาข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือในด้านต่างๆนั้นเป็นไปได้ยากขึ้น

ในปัจจุบัน ไม่เพียงแต่จะมีข่าวปลอม แต่ยังคงมีการเขียนรีวิวสินค้า ที่ให้ข้อมูลไม่ครบทุกรอบด้าน ที่สามารถสร้างผลกระทบให้กับผู้ที่หลงเชื่อได้อย่างกว้างขวาง

โดยมีทั้ง รีวิวจริง รีวิวเท็จ รีวิวที่ถูกจ้างเขียน หรือรีวิวที่ขึ้นเขียนเองโดยไม่ได้รับจ้าง ซึ่งเบื้องหลังของรีวิวเหล่านี้ หากผู้บริโภคไม่ได้รับรู้ ย่อมต้องเป็นผู้เสียประโยชน์ในการบริโภคข้อมูล และนำข้อมูลดังกล่าวไปใช้

ในกรณีของ เมจิก-สกิน เป็นการอาศัยคนดัง ได้แก่ ดารา-เน็ตไอดอล ซึ่งเป็นผู้ที่สังคมไทยให้ความเชื่อถือ ในการเขียนรีวิวสินค้า เพื่อเป็นการโฆษณาชวนเชื่ออย่างเป็นวงกว้าง โดยท้ายที่สุด ก็ได้ถูกดำเนินคดีตามกฎหมายที่มีอยู่ในปัจจุบัน

แต่ในต่างประเทศ ได้มีกฎกติกา ที่เหนือชั้นกว่ากฎหมายที่มีอยู่ในประเทศไทย เพื่อการคุ้มครองผู้บริโภคและประชาชนจากการรีวิวสินค้า โดยอาศัย ดารา-เน็ตไอดอล เช่น ในสหรัฐอเมริกา ได้มีกฎของ คณะกรรมาธิการการค้า (FTC) อย่างเป็นทางการ เกี่ยวกับ กรณีคนดังรีวิวสินค้า โดยระบุว่า ผู้รีวิวสินค้า จำเป็นต้องแถลงว่า ถูกจ้างเขียน หรือ ไม่ได้รับจ้างเขียน และเปิดเผยความสัมพันธ์ที่มีทั้งหมดระหว่าง ผู้รีวิว กับเจ้าของแบรนด์

ทั้งนี้ ไม่ว่าจะเป็น รีวิวจริง รีวิวเท็จ หรือ ที่ให้ข้อมูลครบ และไม่ครบทุกรอบด้าน แต่ ผู้บริโภคและประชาชน จำเป็นต้องรู้ว่า ดารา-เน็ตไอดอล ได้รับสินจ้าง จากเจ้าของแบรนด์หรือไม่ ซึ่งข้อมูลดังกล่าว จะเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคในการให้นำหนักกับรีวิวเอง

อย่างไรก็ตาม สหรัฐกำลังก้าวเข้าสู่กฎกติกาที่กำลังเข้มข้นขึ้นอีกระดับหนึ่ง เพื่อความสอดคล้องกับบริบทของสังคมออนไลน์ที่กำลังก้าวหน้าอย่างไม่มีหยุดยั้ง นั่นก็คือ รัฐแคลิฟอร์เนีย กำลังออกกฎกติกา ให้หุ่นยนต์ที่เขียนรีวิวสินค้า และหุ่นยนต์ที่ทำการโน้มน้าวทางการเมือง ต้องเปิดเผยตัวตนว่าเป็นหุ่นยนต์ที่ถูกกำหนดหน้าที่มา

การรีวิวสินค้าสหรัฐ ได้ก้าวข้าม รูปแบบที่ใช้ ดารา-เน็ตไอดอล อย่างเช่นในประเทศไทย มาระยะหนึ่งแล้ว ยุทธวิธีที่กำลังแพร่หลายในปัจจุบัน คือการใช้หุ่นยนต์รีวิวสินค้า ด้วยการปลอมตัวเป็นมนุษย์ เข้ามาเขียนรีวิวสินค้าโดยตรง หรือ การปลอมตัวเป็นมนุษย์ เพื่อมาโน้มน้าวผู้บริโภค ในสังคมออนไลน์ เว็บบอร์ด หรือบทวิจารณ์ ต่างๆ

เช่น เมื่อมีผู้ที่สนใจขอคำแนะนำเกี่ยวกับยาบำรุงผิวในเว็บบอร์ด หุ่นยนต์รีวิวสินค้า ก็อาจตอบผู้ที่สนใจได้อย่างทันควัน

ถึงแม้หุ่นยนต์รีวิวสินค้า อาจไม่สามารถโต้ตอบกับมนุษย์ ได้อย่างแนบเนียนเท่ากับมนุษย์จริงๆ แต่หุ่นยนต์ ไม่จำเป็นต้องพักผ่อน สามารถทำงานได้พร้อมกันหลายอย่างๆ และรวดเร็วกว่ามนุษย์เป็นอย่างมาก จนเกิดเป็นผลสำเร็จที่เริ่มมีการใช้งานอย่างแพร่หลาย

แม้แต่ระหว่างการหาเสียงเลือกตั้งระหว่าง ทรัมป์ กับ คลินตัน มีรายงานว่าทั้งสองฝ่าย ต่างก็ใช้หุ่นยนต์ เพื่อโน้มน้าวผู้มีสิทธิโหวตในสังคมออนไลน์ ต่างๆ เพียงแต่ ทรัมป์ มีหุ่นยนต์ มากกว่า คลินตัน ถึงห้าเท่า และมีรายงานว่า หุ่นยนต์บางส่วนที่สนับสนุนทรัมป์ เป็นของรัสเซีย

เช่นเมื่อมีผู้ที่สนใจถามว่า ใครเป็นผู้ชนะการโต้วาทีระหว่าง ทรัมป์ กับ คลินตัน หุ่นยนต์ที่สนับสนุน ทรัมป์ ก็จะตอบว่า ทรัมป์ อย่างทันควัน

จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ รัฐแคลิฟอร์เนีย กำลังทำการควบคุม ทั้งหุ่นยนต์ที่รีวิวสินค้า และหุ่นยนต์ที่โน้มน้าวทางการเมือง

สำหรับประเทศไทย ยังต้องคอยติดตาม การเข้ามาของ หุ่นยนต์รีวิวสินค้า และ หุ่นยนต์โน้มน้าวทางการเมือง