ค้านโยกอำนาจการบังคับคดีไปสังกัดศาลยธ.

ที่ประชุมสัมมนาตุลาการศาลปกครองสูงสุดและตุลาการศาลปกครองชั้นต้นทั่วประเทศมีมติเป็นเอกฉันท์ไม่เห็นด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญที่กำหนดให้การบังคับเพื่อให้เป็นไปตามคำสั่ง และคำพิพากษาของศาลปกครอง ดำเนินการโดยหน่วยงานบังคับคดีที่อยู่ในสังกัดศาลยุติธรรม

สืบเนื่องจากกรณีที่คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ ได้มีการประชุมครั้งที่ 52 วันศุกร์ที่ 20 กุมภาพันธ์ 2558 ยกร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา (๔/๑/๒) ๑ (๖) โดยกำหนดให้มีกลไกในการบังคับคดีทางแพ่งและคดีปกครอง ในสังกัดศาลยุติธรรม ทำหน้าที่บังคับให้เป็นไปตามคำสั่ง คำพิพากษาของศาลยุติธรรมและศาลปกครองตามที่กฎหมายบัญญัติ (ปรากฏตามเอกสารแถลงข่าวผลการประชุมคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 47 วันศุกร์ที่ 20 กุมภาพันธ์ 2558)

ที่ประชุมสัมมนาตุลาการศาลปกครองสูงสุดและตุลาการศาลปกครองชั้นต้นทั่วประเทศ เมื่อวันที่ 27 ถึงวันที่ 29 มีนาคม 2558 ที่โรงแรมรอยัล พลา คลิฟบีช อำเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง ได้ร่วมกันพิจารณาข้อมูลและเอกสารที่ใช้ประกอบการสัมมนาร่างรัฐธรรมนูญในประเด็นที่กำหนดให้มีกลไกในการบังคับคดีทางแพ่งและคดีปกครอง ในสังกัดศาลยุติธรรม ทำหน้าที่บังคับให้เป็นไปตามคำสั่ง คำพิพากษาของศาลยุติธรรมและศาลปกครองแล้ว มีมติเป็นเอกฉันท์ไม่เห็นพ้องกับการที่คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญยกร่างรัฐธรรมนูญดังกล่าว

เนื่องจากรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 และรัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 บัญญัติให้มีการจัดตั้งศาลปกครองเป็นศาลคู่แยกต่างหากจากศาลยุติธรรม เพื่อให้มีอำนาจพิจารณาพิพากษาคดีที่มีข้อพิพาททางปกครอง ทั้งนี้เพราะหน่วยงานทางปกครองและประชาชนไม่มีความเท่าเทียมกันในการค้นหาพยานหลักฐานเพื่อประกอบการฟ้องหรือต่อสู้คดี ศาลปกครองจึงกำหนดวิธีพิจารณาโดยใช้ระบบไต่สวน โดยศาลหรือตุลาการศาลปกครองจะมีบทบาทสำคัญในการแสวงหาข้อเท็จจริงเพื่อประกอบการพิจารณาวินิจฉัย เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมอย่างสูงสุด ด้วยเหตุนี้ การบังคับให้เป็นไปตามคำสั่ง หรือคำพิพากษาของศาลปกครอง ทั้งในการบังคับคดีปกครองทั่วไป และการบังคับคดีแก่ทรัพย์สินของคู่กรณีฝ่ายที่แพ้คดี ถือเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินกระบวนวิธีพิจารณาคดีปกครองภายหลังจากที่ศาลได้คำพิพากษาแล้ว จึงสมควรที่จะต้องดำเนินการโดยหน่วยงานบังคับคดีที่อยู่ในศาลปกครอง มิใช่สังกัดศาลยุติธรรม ตามร่างรัฐธรรมนูญดังกล่าว 

นอกจากนี้ ในการบังคับคดีปกครองเพื่อให้เป็นไปตามคำสั่งหรือคำพิพากษาของศาลปกครอง จำเป็นต้องมีการประสานงานอย่างใกล้ชิดระหว่างตุลาการศาลปกครองและบุคลากรของศาลปกครอง ทั้งนี้ เพื่อความรวดเร็วและประโยชน์ของคู่กรณีในการบังคับคดีเป็นสำคัญ สำหรับในส่วนของบุคลากรของศาลปกครองที่มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการบังคับคดีปกครองตามคำสั่งหรือคำพิพากษาของ

ศาลปกครอง ก็จำต้องเป็นผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับหลักกฎหมายมหาชนและวิธีพิจารณาคดีปกครองเป็นสำคัญ ซึ่งในการนี้ศาลปกครองและสำนักงานศาลปกครองได้มีการพัฒนาบุคลากรในเรื่องดังกล่าวไว้เป็นการเฉพาะอยู่แล้ว และในการดำเนินงานที่ผ่านมาก็ไม่มีปัญหาข้อขัดข้องที่จะทำให้ไม่สามารถแก้ปัญหาในการบังคับคดีได้แต่อย่างใด ดังนั้น การกำหนดให้ใช้กลไกการบังคับคดีของศาลที่มีวิธีพิจารณาที่แตกต่างกันย่อมเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง