รีวิวเอเชีย ปี 2025: ปีที่แย่ที่สุดก็ไม่ใช่ ปีที่ดีที่สุดก็ไม่เชิง

ปี 2025 นี้เราชาวเอเชียได้ผ่านเรื่องราวมามากมาย และเข้าใจได้ว่าสำหรับหลายคนแล้วคงอยากให้มันผ่านพ้นไปโดยเร็ว

ตั้งแต่ผลกระทบจากภาษีของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ภัยพิบัติธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น ไปจนถึงการยิงขีปนาวุธที่พรมแดน และการหลอกลวงของกลุ่มสแกมเมอร์ที่เป็นที่ฮือฮามากขึ้นเมื่อนักแสดงจีนถูกจับตัวไป

แต่ 2025 กำลังจะสิ้นสุดลงแล้ว และเมื่อมองกลับไป เราก็ได้เห็นสิ่งที่ดูเหมือนจะแย่ที่สุด แต่ขณะเดียวกันปีนี้ยังมีสิ่งดีๆ เกิดขึ้น ซีเอ็นบีซี รวมสถานการณ์เด่นในเอเชียไว้ 5 เรื่อง ดังนี้

ปีที่แย่ที่สุดของเหยื่อการหลอกลวงทางออนไลน์ในเอเชีย

ปีนี้เกิดสึนามิอาชญากรรมไซเบอร์ที่แพร่กระจายไปทั่วโลก โดยมีต้นกำเนิดมาจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

แก๊งอาชญากรส่วนใหญ่ปฏิบัติการในเมียนมา ลาว และกัมพูชา ฉ้อโกงเงินหลายพันล้านดอลลาร์จากเหยื่อทั่วโลก

ในขณะที่ผู้กระทำผิดก็ตกเป็นเหยื่อด้วย คนนับแสนถูกล่อล่วงด้วยการเสนอการจ้างงานปลอมๆ ในประเทศเหล่านั้น หลายคนเดินทางผ่านประเทศไทย จากนั้นก็ถูกกักขังโดยไม่ยินยอม และตกเป็นทาสทำงานในศูนย์หลอกลวงเหล่านั้น

การลักพาตัวนักแสดงหวัง ซิง สัญชาติจีน ที่ถูกล่อลวงด้วยงานแสดงปลอม จากนั้นถูกบังคับให้ไปทำงานในศูนย์ปฏิบัติการสแกมเมอร์แห่งหนึ่งในเมียนมาในเดือน ม.ค. 2025 จุดกระแสให้วิกฤตการณ์ที่กำลังทวีความรุนแรงนี้ได้รับความสนใจเพิ่มมากขึ้น แม้แต่รัฐบาลทรัมป์ก็ทราบเรื่องนี้

จีนีน ปิโร อัยการสหรัฐ กล่าว “ศูนย์หลอกลวงเหล่านี้กำลังสร้างการถ่ายโอนความมั่งคั่งจากรุ่นสู่รุ่น จากประชาชนทั่วไปในอเมริกาไปสู่กระเป๋าของกลุ่มอาชญากรชาวจีน”

ซีเอ็นบีซีระบุ รัฐบาลที่อ่อนแอ และการทุจริตเปิดโอกาสให้ธุรกิจอาญชากรรมหลายพันล้านดอลลาร์เหล่านี้ยังอยู่ได้ แม้ความพยายามระดับสูงในการปล่อยตัวผู้ที่ถูกคุมขัง และปิดศูนย์ดำเนินงานต่างๆ ได้ในแบบที่แทบจะลอยนวลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

หากพวกมันยังไม่หยุดการปฏิบัติการเหล่านี้จะยิ่งซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ อาจมีการเริ่มใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) และเทคโนโลยีภาพปลอม (deepfake) ในการก่ออาชญากรรม

เหยื่อของการหลอกลวงทางไซเบอร์ที่ตกเป็นทาสในเอเชีย ถือเป็นผู้ที่มีปีที่เลวร้ายที่สุดในเอเชีย และน่าเศร้าที่ความหวังในการหลบหนีหรือการช่วยเหลือมีน้อยเหลือเกิน ขณะที่เหยื่อที่ถูกหลอกลวงเอาทรัพย์สินก็พบเจอปีที่แย่ที่สุดไม่แพ้กัน

ปีที่แย่ของผู้ประสบภัย คนเสียชีวิตมากมายจากภัยพิบัติธรรมชาติ

จำนวนผู้เสียชีวิตในหลายพื้นที่ในเอเชียมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงปลายปีนี้ ตลอดปี 2025 มีคนจำนวนมากตกเป็นเหยื่อของภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น แผ่นดินไหว พายุไต้ฝุ่น และน้ำท่วม ซึ่งดูเหมือนจะเลวร้ายลงไปอีกเนื่องจากการทุจริตหรือความไร้ประสิทธิภาพของมนุษย์

เมื่อวันที่ 28 มี.ค. เกิดเหตุแผ่นดินไหวในเมียนมา คร่าชีวิตผู้คนไปมากกว่า 3,600 คน ประชาชนต้องผลัดถิ่นราว 200,000 คน และทำให้ตึกสูงระฟ้าในกรุงเทพฯ ที่กำลังก่อสร้างพังทลายลง ทำให้มีผู้เสียชีวิตหลายสิบคน

นอกจากนี้ “ภัยพิบัติน้ำท่วม ดินถล่ม และไต้ฝุ่น”ทั้งหมดนี้ที่เกิดขึ้นตั้งแต่ศรีลังกาไปจนถึงไทย อินโดนีเซีย เวียดนาม มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ ส่งผลกระทบต่อผู้คนนับล้าน และคร่าชีวิตคนไปมากกว่า 1,600 ราย

เมื่อไม่นานนี้ก็เพิ่งเกิดเหตุไฟไหม้ย่านที่อยู่อาศัยครั้งใหญ่ในฮ่องกง โดยอพาร์ตเมทต์หวัง ฟุก คอร์ต เกิดไฟไหม้อย่างรุนแรงในอาคารที่พักหลายตึก ตามรายงานระบุว่าสัญญาณเตือนไฟไหม้ไม่ดัง และวัสดุนั่งร้านสำหรับซ่อมแซมตึกที่ต่ำกว่าระดับมาตรฐานเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดโศกนาฏกรรมอันเศร้าสลดนี้ โดยมีคนเสียชีวิตมากถึง 160 ราย กลายเป็นหนึ่งในเหตุการณ์ไฟไหม้ที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ของเมือง

ปีแห่งการลุกฮือของคนเจนซี

ด้วยพลังของมีม แฮชแท็ก รีลส์ (reels) แพลตฟอร์มวิดิโอสั้นของอินสตาแกรม และการบกสะบัดธงโจรสลัดหัวกะโหลกไขว้ Jolly Roger จากอนิเมะและมังงะซีรีส์เรื่องวันพีซของญี่ปุ่นที่ได้รับความนิยม ทำให้กลุ่มคนเจนซี (Gen Z) ที่กระหายการเปลี่ยนแปลงมีปี 2025 ที่เต็มไปด้วยประสบการณ์หลากหลาย

กลุ่มคนรุ่นใหม่ในวัยนี้ซึ่งเกิดระหว่างปี 1997 และ 2012 ลงถนน ทั้งในเนปาล อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ มัลดีฟส์ และแม้แต่สมาชิกใหม่อาเซียนออย่างติมอร์ เลสเต เพื่อประท้วงคอร์รัปชันการเล่นพรรคเล่นพวก และความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ และผลลัพธ์ที่ได้ก็ค่อนข้างหลากหลายขณะที่ความรู้สึกผิดหวังดูเป็นเรื่องปกติในเอเชีย

พลเมืองชาวดิจิทัลประความสำเร็จในการโค่นล้มรัฐบาลเนปาล ขณะที่ในปีก่อนคนกลุ่มนี้ก็มีบทบาทสำคัญในการโค่นล้มรัฐบาลบังกลาเทศด้วยเช่นกัน และในหลายประเทศ พวกเขาสามารถผลักดันให้มีการทำข้อตกลกับประชาชนบางประการได้

แต่สิ้นปีก็ยังคงเกิดคำถามว่า เจนซี ซึ่งเป็นเจนเนอเรชันแรกที่เติบโตมาในยุคอินเทอร์เน็ตอย่างเต็มรูปแบบนั้น สามารถรักษาโมเมนตัมและเปลี่ยนการลุกฮือเหล่านี้ให้กลายเป็นขบวนการที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงสร้างสรรค์อย่างยั่งยืนได้หรือไม่

ความหวังที่ทุกฝ่ายมีร่วมกันคือแรงผลักดันทางการเมืองที่สามารถปฏิรูปโครงสร้างที่ฝังรากลึกและทุจริต บรรเทาความคับข้องใจของเยาวชนต่อสภาพที่เป็นอยู่ และนำมาซึ่งโอกาสทางเศรษฐกิจมากขึ้น ดังคำกล่าวของมังกี้ ดี ลูฟี่ จาก “วันพีซ” ที่ว่า “ถ้าคุณไม่กล้าเสี่ยง คุณก็สร้างอนาคตไม่ได้”

ปีที่ดีของ “กลยุทธ์เศรษฐกิจไผ่ลู่ลม”

ความยืดหยุ่นปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจนในเศรษฐกิจเอเชียที่ชะลอตัวลงแต่ยังคงเติบโตในช่วงปลายปี ผู้นำทั่วทั้งภูมิภาคได้ปรับใช้กลยุทธ์ที่ยืดหยุ่นคล้ายกับไผ่ที่โค้งงอไปตามแรงลม หรือที่รู้จักว่าเป็น “ไผ่ลู่ลม” เพื่อรับมือกับมาตรการภาษีแห่ง “วันปลดปล่อย” ของทรัมป์

อันที่จริงแล้ว ปีนี้เป็นปีที่ดีสำหรับ “กลยุทธ์ทางเศรษฐกิจแบบไผ่ลู่ลม” ขณะที่ชื่อเสียงด้านการปฏิบัติจริงของภูมิภาคยังคงอยู่และประเทศต่างๆ สามารถจัดการกับความเป็นจริงทางเศรษฐกิจโลกใหม่ได้ แนวทางนี้ส่งผลให้สหรัฐลดภาษีนำเข้าจากที่เสนอไว้ในตอนแรกและมีการปรับปรุงโครงสร้างทางการค้าและกลยุทธ์ทางเศรษฐกิจใหม่ๆ

ตัวอย่างหนึ่งคือข้อตกลงความร่วมมือด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมระหว่างอินเดีย แคนาดา และออสเตรเลีย ซึ่งเน้นย้ำถึง “ศิลปะแห่งการเจรจาต่อรอง” ของประเทศในเอเชีย

ตามรายงานของธนาคารพัฒนาเอเชีย ระบุว่าการปรับเปลี่ยนแนวทางเศรษฐกิจทำให้ประเทศกำลังพัฒนาในเอเชียสามารถบรรลุการเติบโตที่ระดับประมาณ 5% ในปีนี้ซึ่งโดยรวมแล้วทำให้เอเชียยังคงอยู่ในเส้นทางของการเติบโตที่เร็วที่สุดในโลก

ปีที่ดีที่สุดของ “ซอฟต์พาวเวอร์จีน”

หากเทคโนโลยีและคอนเทนต์สร้างสรรค์คือซอฟพาวเวอร์ใหม่ ปีทีผ่านมานี้แสดงแล้วว่า “Made In China” อาจเป็นผู้ท้าชิงการแข่งขันนี้ โดยปักกิ่งได้เข้าร่วมกับสหรัฐและเกาหลีใต้ในฐานะยักษ์ใหญ่ด้านซอฟพาวเวอร์

ต้นปีนี้เริ่มด้วยเซอร์ไพรส์ในเดือน ม.ค. จีนเปิดตัวโมเดลเอไอต้นทุนต่ำอย่าง DeepSeek ในโลกที่ครั้งหนึ่งเคยหลงใหลในChatGPT และความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีของอเมริกา

ช่วงสิ้นปีนี้ ลาบูบู้ ตุ๊กตาของสะสมแสนน่ารักน่าชังของป๊อปมาร์ท ได้สร้างกระแสไปทั่วโลก และได้ไปปรากฏตัวในขบวนพาเหรดวันขอบคุณพระเจ้าของห้าง Macy's อันโด่งดังในนครนิวยอร์กด้วย

ลาบูบู้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มตัวละคร “The Monsters" ที่สร้างสรรค์โดยคาซิง ลุง ศิลปินและนักเขียนชาวฮ่องกง

ตั้งแต่บีวายดี รถยนต์ไฟฟ้าภาพยนตร์แอนิเมชันที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง “นาจา 2” ที่โกยรายได้มากกว่า 2,000 ล้าน ไปจนถึ งLi Ning แบรนด์รองเท้าที่ได้ปรากฏในสนาม NBA และร้านลักกิ้น คอฟฟี่ ที่กำลังเปิดสาขาใหม่ทั่วเอเชียและสหรัฐ แสดงให้เห็นว่า “ซอฟต์พาวเวอร์จีน” ได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัดในปี 2025 และได้รับขนานนามว่ามี “ปีที่ดีที่สุดในเอเชีย”