มนต์ขลัง 'วันคนโสด' 11.11 เริ่มจาง ผู้บริโภคจีนเน้นประหยัดรับเงินฝืด

เทศกาลชอปปิงครั้งใหญ่แห่งปีของจีนในเทศกาล "วันคนโสด" (Singles Day) หรือที่ทั่วโลกรู้จักกันดีในเทศกาลชอปปิง 11.11 กำลังสิ้นสุดลงแล้ว หลังเริ่มมายาวนานกว่าหนึ่งเดือนบนแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซหลายแห่ง แต่ในปีนี้ที่จีนกำลังตกอยู่ในบรรยากาศภาวะ "เงินฝืด"  เทศกาลชอปปิงที่ใหญ่ที่สุดในโลกอาจจะไม่สามารถสร้างความตื่นเต้นได้มากนัก

ผู้บริโภคที่เคยตื่นเต้นกับเทศกาลลดราคาใหญ่แห่งปี ปัจจุบันกลับมองหา “ของจำเป็นราคาคุ้มค่า” มากกว่าจะเน้นการชอปปิงของฟุ่มเฟือย แม้แต่ในมหานครเซี่ยงไฮ้ที่เป็นศูนย์กลางการเงิน และความมั่งคั่งในจีน หลายแพลตฟอร์มต้องขยายระยะเวลาจัดแคมเปญวันคนโสดออกไป ไม่ใช่แค่วันที่ 11 เดือน 11 แต่นานออกไปถึง 1 เดือนหรือมากกว่านั้น 

พนักงานออฟฟิศรายหนึ่งในเซี่ยงไฮ้ เล่าว่า เธอดาวน์โหลดแอปพลิเคชันเปรียบเทียบราคาที่ชื่อว่า Manmanbuy ตามคำแนะนำของเพื่อน เพื่อดูแนวโน้มราคาสินค้าในแต่ละแพลตฟอร์มเปรียบเทียบกัน เธอเทียบราคาผงซักฟอก และเครื่องสำอางอย่างละเอียด และยังเทียบกับโปรโมชันชอปปิงใหญ่ช่วงกลางปีของจีนอย่างเทศกาล “618” เพื่อหาช่วงเวลาซื้อที่ถูกที่สุด

ความตั้งใจที่จะประหยัดเงินแม้เพียง 0.1 หยวน กำลังสะท้อนถึง “จิตวิทยาของผู้บริโภคยุคใหม่” ในจีนที่ระมัดระวังการใช้จ่ายมากขึ้น

เทศกาลวันคนโสด นั้นเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ปี 2009 โดย "อาลีบาบา" (Alibaba) ก่อนที่แพลตฟอร์มคู่แข่งอย่าง "เจดีดอตคอม" (JD.com) จะเข้าร่วม และขยายเป็นเทศกาลชอปปิงครั้งใหญ่ระดับประเทศ

ที่ผ่านมาไฮไลต์ของเทศกาล 11.11 มักเป็นมหกรรมการลดราคาครั้งใหญ่ของพวกสินค้าหรู เครื่องสำอางนอก และของแบรนด์เนม ทำให้เกิดปรากฏการณ์ชอปกระหน่ำสร้างสถิติใหม่กันทุกๆ ปี แต่บรรยากาศความตื่นเต้นนั้นค่อยๆ จางหายไปท่ามกลางวิกฤติอสังหาริมทรัพย์ที่ฉุดเศรษฐกิจจีนให้ซบเซาลง และทำให้อัตราการว่างงานของคนหนุ่มสาวพุ่งสูงขึ้น

ดัชนีความเชื่อมั่นผู้บริโภคจีนเมื่อเดือนก.ย. ที่ผ่านมาอยู่ที่ 89.6 สูงสุดนับตั้งแต่เดือนเม.ย.2023 แต่ยังต่ำกว่าเส้นแบ่ง 100 ซึ่งถือเป็นจุดกึ่งกลางระหว่างมุมมองเชิงบวก และเชิงลบ ในขณะที่สัญญาณบ่งชี้จากยอดค้าปลีกสินค้าอุปโภคบริโภคทั้งออฟไลน์และออนไลน์ ซึ่งปรับตัวขึ้น 5% ในช่วงครึ่งปีแรก กลับชะลอตัวลงเหลือ 4.5% ในการรวมตัวเลขเก้าเดือน

แพลตฟอร์มลุยกระตุ้นจับจ่ายปีนี้

รอยเตอร์ส และนิกเคอิเอเชียระบุว่า ปกติแล้ว 11.11 จะเริ่มต้นประมาณช่วงกลางเดือนต.ค. เป็นต้นไป

แต่ปีนี้แพลตฟอร์มใหญ่ขยายเวลานานขึ้นกับการเปิดรอบพรีเซล ทำให้เทศกาลวันคนโสดปีนี้ยาวนานที่สุดตั้งแต่เคยมีการจัดมา โดย JD.com เริ่มแคมเปญเร็วกว่าปีที่แล้ว 3 วัน ทำให้เทศกาลปีนี้ยาวนานกว่าหนึ่งเดือน ส่วน Alibaba ก็จัดโปรโมชันต่อเนื่องราวหนึ่งเดือนเช่นกันไปจนถึงวันที่ 14 พ.ย.68

อย่างไรก็ตาม การลดราคาที่แทบจะมีตลอดเวลาทำให้ ผู้บริโภคเริ่ม “ชิน” กับเทศกาลลดราคาแบบนี้ และก่อนถึงวันคนโสดเพียงไม่นาน แพลตฟอร์มต่างๆ ก็เพิ่งเทศกาลลดราคารับวันชาติของจีน ทำให้หลายคนบอกเป็นเสียงเดียวกันว่า “ตอนนี้มีวันลดราคามากกว่าวันที่ไม่ลดไปแล้ว”

ในช่วงครึ่งแรกของเทศกาลวันคนโสด "สินค้ากลุ่มกีฬากลางแจ้ง" และ "สินค้าลิขสิทธิ์คาแรกเตอร์" เป็นกลุ่มที่ขายดี โดยนักวิเคราะห์ระบุว่าเป็นการใช้จ่ายแบบ “เยียวยาความรู้สึก” มากกว่าความจำเป็น

ส่วนแบรนด์ญี่ปุ่นในจีนยังคงเผชิญแรงกดดันต่อเนื่อง ยอดขายในแพลตฟอร์มจีนลดลงตั้งแต่ปี 2022 ทั้งจากความนิยมสินค้าแบรนด์จีนเองที่ขึ้นมาทดแทน และกระแสต่อต้านจากกรณีปล่อยน้ำเสียฟุกุชิมะ อย่างไรก็ตาม ข้อมูลเบื้องต้นช่วง 10 เดือนแรกของปีนี้บ่งชี้ว่า ยอดขายโดยรวมของสินค้าญี่ปุ่นเริ่มฟื้นขึ้น 1% โดยเฉพาะสินค้า “กีฬาและกิจกรรมกลางแจ้ง” ที่โตถึง 1

ในปีที่แล้ว ข้อมูลจากบริษัทวิเคราะห์ Syntun ระบุว่า ยอดขายรวมของเทศกาลวันคนโสดทำสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์ที่ 1.44 ล้านล้านหยวน แต่ในภาพรวม ตลาดค้าปลีกออนไลน์จีนในปี 2024 เติบโตเพียง 7% สู่ระดับ 13 ล้านล้านหยวน ซึ่งต่ำกว่าช่วงที่เคยโตด้วยเลขสองหลักในอดีต ผู้เชี่ยวชาญมองว่าการลดราคาเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพออีกต่อไป แต่บริษัทจำเป็นต้องสร้าง “คุณค่าประสบการณ์" (experience value) เพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายด้วย

ส่วนในปีนี้ จอช การ์ดเนอร์ ซีอีโอของบริษัทกังฟูดาตา ซึ่งดูแลร้านค้าออนไลน์ให้แบรนด์แฟชั่น และไลฟ์สไตล์ระดับโลกกว่า 10 แบรนด์ในจีน กล่าวว่า ปีนี้ถือว่าเป็นภาพรวมที่หลากหลาย แต่คำว่าซบเซาอาจจะเหมาะที่สุดในการอธิบายบรรยากาศ และยอดขายในภาพรวมของเทศกาลวันคนโสดปีนี้ โดยมีบางแบรนด์ทำผลงานได้ดีมาก เกินเป้าหมายไปไกล แต่บางแบรนด์ก็ทรงตัว เพิ่มขึ้นหรือลดลงเล็กน้อยจากปีก่อน

บริษัทสกินแคร์รายใหญ่ของจีน Proya เปิดเผยรายได้ลดลง 12% และกำไรสุทธิลดลง 24% ในไตรมาสเดือนก.ค.–ก.ย. ผู้บริหารกล่าวในการแถลงผลประกอบการเมื่อปลายเดือนต.ค. ยอดขายช่วงวันคนโสดปีนี้ไม่เลวร้าย แต่เห็นได้ชัดว่าผู้บริโภค "มีความรู้สึกไวต่อราคาเพิ่มขึ้นมาก”

 

 

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์