รถเวียดนาม VinFast อกหักจากสหรัฐ-ยุโรป ขอมุ่งเดิมพันครั้งใหม่ที่ ‘เอเชีย’

ที่ผ่านมา “ฝ่าม เญิ๊ต เวือง” (Pham Nhat Vuong) มหาเศรษฐีอันดับ 1 ของเวียดนามวัย 57 ปี ทุ่มเงินไปแล้วอย่างน้อย 1.4 หมื่นล้านดอลลาร์เพื่อผลักดัน “รถยนต์ไฟฟ้าสัญชาติเวียดนาม” อย่างวินฟาสต์ (VinFast) ให้ก้าวสู่ตลาดใหญ่ในสหรัฐและยุโรป โดยยืนยันว่าจะสนับสนุนวินฟาสต์ต่อไปจนกว่าเงินจะหมด แต่ตอนนี้ก็ยังไม่สำเร็จ 

เรื่องนี้ทำให้มหาเศรษฐีตัดสินใจเปลี่ยนกลยุทธ์ครั้งใหญ่ เพื่อหยุดยั้งการขาดทุนมหาศาลของวินฟาสต์ โดยการเดิมพันครั้งใหม่ในตลาดใน ‘เอเชีย’  เช่น อินเดีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์แทน

เดิมพันครั้งใหม่ในตลาด ‘อาเซียน’

แม้ว่าบริษัทวินฟาสต์กำลังการ “ขาดทุน” อย่างหนัก โดยเมื่อปีที่แล้วบริษัทมีต้นทุนถึง 1.57 ดอลลาร์ สำหรับยอดขายทุกๆ 1 ดอลลาร์ ทำให้บริษัทขาดทุนรวม 3.2 พันล้านดอลลาร์ แต่ความทุ่มเทของผู้ก่อตั้งก็ยังคงทำให้บริษัทเดินหน้าต่อไปได้

ขณะเดียวกัน บริษัทเผชิญกับอุปสรรคในการขยายตลาดในอเมริกาเหนือและยุโรป ซึ่งส่วนหนึ่งมาจากการวิจารณ์เชิงลบเกี่ยวกับตัวรถและการเรียกคืนรถยนต์เนื่องจากปัญหาซอฟต์แวร์  

ตัวเลขในปี 2567 แสดงให้เห็นว่าจากรถยนต์ทั้งหมด 97,399 คัน ที่ส่งมอบทั่วโลก มีถึงประมาณ 90% ที่อยู่ในเวียดนาม  นอกจากนี้ VinFast ยังได้เลื่อนแผนการสร้างโรงงานในรัฐนอร์ทแคโรไลนา สหรัฐออกไปจนถึงปี  2571 ซึ่งสะท้อนถึงการปรับเปลี่ยนแผนการลงทุนครั้งสำคัญ

เรื่องนี้ทำให้ VinFast  ได้ปรับเปลี่ยนกลยุทธ์ทางธุรกิจในระยะสั้นเพื่อรับมือกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป โดยตัดสินใจเปลี่ยนเป้าหมายมายังตลาดเอเชียที่บริษัทเคยมองว่า "เติบโตช้า" ในปัจจุบัน แต่มี "ศักยภาพมหาศาลและกำลังจะเข้าสู่ช่วงเติบโตแบบก้าวกระโดด" ในอนาคต  ด้วยประชากรกว่า 2 พันล้านคนและมีอัตราการเป็นเจ้าของรถยนต์ที่ยังต่ำ 

VinFast ตั้งโรงงานแห่งแรกในอินเดีย

การเปิดโรงงานประกอบรถยนต์แห่งแรกในต่างประเทศที่ประเทศอินเดียเมื่อไม่นานมานี้ ถือเป็นส่วนสำคัญของกลยุทธ์การขยายตลาดในเอเชียของวินฟาสต์ โดยโรงงานแห่งใหม่นี้ตั้งอยู่ใกล้เมืองท่าธุลีกุฎี (Thoothukudi) ซึ่งเป็นทำเลที่เหมาะสมสำหรับการส่งออก

โรงงานแห่งนี้มีกำลังการผลิตรถยนต์ได้ถึง 150,000 คันต่อปี ซึ่งจะรองรับตลาดในภูมิภาคเอเชียใต้ ตะวันออกกลาง และแอฟริกา โดยวินฟาสต์ได้เริ่มต้นลงทุนในอินเดียด้วยเงิน 500 ล้านดอลลาร์และคาดว่าจะเพิ่มการลงทุนในระยะยาวเป็น 2 พันล้านดอลลาร์ในที่สุด

ในเดือนมิ.ย.ที่ผ่านมา VinFast ได้เปิดโรงงานแห่งที่ 2 ในเวียดนาม ซึ่งมีกำลังการผลิตรถยนต์ได้ 200,000 คันต่อปี นอกจากนี้ยังมีแผนที่จะเปิดโรงงานขนาดเล็กในอินโดนีเซีย แต่ต้องใช้เวลาอีกหลายเดือนกว่าจะถึงกำหนดเปิดใช้งาน

 วินฟาสต์กับการแข่งขันที่ดุเดือด

ตู เล่อ ผู้ก่อตั้งบริษัทที่ปรึกษาด้านรถยนต์ Sino Auto Insights กล่าวว่า “วินฟาสต์กำลังอยู่ในช่วงเวลาที่ต้องแข่งกับเวลาอย่างแท้จริง แม้ว่าตอนนี้จะเริ่มได้รับความนิยมในเวียดนามแล้ว แต่ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าบริษัทจะสามารถสร้างฐานตลาดในเอเชียได้เร็วพอที่จะแข่งขันกับคู่แข่งจากจีนและประเทศอื่นๆ ได้หรือไม่”

นับตั้งแต่ปี 2560 ที่ VinFast เริ่มต้นธุรกิจ ผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าจากจีนที่มีราคาถูกและแข่งขันได้ก็เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นภัยคุกคามไม่เพียงแต่สำหรับบริษัทสตาร์ทอัพเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบริษัทใหญ่อย่าง Volkswagen และ Tesla ด้วย

แม้ว่าการแข่งขันในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จะยังน้อยกว่าในภูมิภาคอื่น แต่ตู เล่อ ก็ได้เตือนว่าสถานการณ์อาจเปลี่ยนไปในอนาคต หากบริษัทจากจีนเริ่มเข้ามาทำ "สงครามราคา" ดังนั้นหาก VinFast ไม่สามารถสร้างฐานที่มั่นคงได้ก่อน ก็ยากที่จะมีอนาคตนอกเวียดนาม

Vingroup เงินทุนหนุน VinFast  ไปต่อ

การปรับกลยุทธ์ครั้งใหญ่เป็นเรื่องที่ท้าทายมากสำหรับ  VinFast เนื่องจากบริษัทยังคง “ขาดทุน” โดยฝ่าม เญิ๊ต เวือง คาดหวังว่า VinFast จะสามารถคืนทุนได้ในช่วงปลายปีหน้า 

แต่เอกสารที่ยื่นต่อหน่วยงานกำกับดูแลระบุว่ากว่า 92% ของรายได้ทั้งหมดในช่วง 4 ปีที่ผ่านมามาจากตลาดในเวียดนามเพียงอย่างเดียว และประมาณ 1 ใน 3 ของรายได้ทั้งหมดมาจากการซื้อขายภายในกลุ่มบริษัท โดยเฉพาะจาก GSM (Green and Smart Mobility Joint Stock Co.) ซึ่งเป็นบริษัทแท็กซี่ที่ฝ่าม เญิ๊ต เวือง ถือหุ้นอยู่ 95% นั่นหมายความว่าเงินทุนส่วนหนึ่งมาจากการหมุนเวียนเงินภายในบริษัทของเขาเอง

ธนชัย วรชัยวานิช กรรมการผู้จัดการบริษัทวิเคราะห์ยานยนต์ Proliance Co. กล่าวว่า "การสร้างแบรนด์รถยนต์ใหม่ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะต้องใช้เวลาในการสร้างการรับรู้ ความน่าเชื่อถือ รวมถึงการสร้างเครือข่ายศูนย์บริการและสถานีชาร์จให้ครอบคลุม"

นอกจากนี้ นักวิเคราะห์หลายคนมองว่า VinFast น่าจะทำได้ดีกว่านี้ หากมุ่งเน้นการสร้างฐานในเวียดนามให้แข็งแกร่งก่อน แทนที่จะเร่งขยายธุรกิจไปทั่วโลกอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นวิธีที่ต้องใช้ต้นทุนสูงและมีความไม่แน่นอนสูง

เดิมที VinFast เติบโตมาจาก “วินกรุ๊ป” (Vingroup) ซึ่งเป็นกลุ่มบริษัทขนาดใหญ่ที่มีธุรกิจหลากหลาย ทั้งอสังหาริมทรัพย์และโรงแรม โดยมีรายได้รวมกันคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 1% ของ GDP ของเวียดนาม โดยธุรกิจพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ของวินกรุ๊ปทำกำไรได้มากที่สุด และได้กลายเป็นแหล่งเงินทุนสำคัญที่ช่วยสนับสนุน VinFast   

ที่ผ่านมา ฟาม เญิ๊ต เหวือง ได้นำเงินจากวินกรุ๊ปมาใช้กับวินฟาสต์แล้วอย่างน้อย 8 พันล้านดอลลาร์ในรูปแบบของการให้เงินช่วยเหลือ, เงินกู้ และการแปลงหนี้เป็นทุน

นักวิเคราะห์จาก Bloomberg Intelligence กล่าวว่า  VinFast ยังคงเป็นปัจจัยที่ฉุดรั้งผลประกอบการทางการเงินของกลุ่มบริษัท Vingroup

แม้ว่าเรื่องนี้อาจไม่ใช่เรื่องสำคัญสำหรับ ฝ่าม เญิ๊ต เวือง ผู้ซึ่งควบคุม Vingroup และมีทรัพย์สินส่วนตัวกว่า 1.1 หมื่นล้านดอลลาร์  รวมถึงตราบใดที่เศรษฐกิจเวียดนามยังไม่ตกต่ำอย่างหนัก และ Vingroup ยังคงหาเงินทุนได้ต่อเนื่อง ธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ก็จะยังคงทำกำไรและมีเงินทุนสนับสนุนธุรกิจรถยนต์อย่าง VinFast ได้ตามที่ต้องการ

 

อ้างอิง Bloomberg