'แบงก์ชาติทั่วโลก' ตุนทองคำต่อเนื่อง : สัญญาณเปลี่ยนแปลงระบบการเงินโลก ?

ท่ามกลางความไม่แน่นอนทั้งหมดที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน "แบงก์ชาติทั่วโลก" กำลังซื้อทองคำในอัตราที่สูงเป็นประวัติการณ์ โดยสะสมทองคำประมาณ 80 เมตริกตันต่อเดือนหรือคิดเป็นมูลค่าประมาณ 8.5 พันล้านดอลลาร์ ตามราคาปัจจุบัน ตัวเลขนี้แสดงให้เห็นถึงความเร่งด่วน และมุ่งมั่นของแบงก์ชาติในการเพิ่มสำรองทองคำ

การสำรวจของ HSBC ในเดือนมกราคม 2025 จากแบงก์ชาติ 72 แห่ง พบว่า มากกว่าหนึ่งในสามวางแผนจะซื้อทองคำเพิ่มเติมในปี 2025 และไม่มีแบงก์ชาติใดตั้งใจจะขายทองคำออก ซึ่งสะท้อนถึงทิศทางเดียวกันของการสะสมทองคำ

ปัจจัยขับเคลื่อนหลัก : ความกังวลต่อดอลลาร์สหรัฐ

การที่สหรัฐ และพันธมิตรแช่แข็งเงินสำรองเงินตราต่างประเทศของรัสเซียในปี 2022 หลังจากการรุกรานยูเครน เป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ อัตราการซื้อทองคำของแบงก์ชาติเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าหลังจากเหตุการณ์นี้ เนื่องจากแบงก์ชาติหลายแห่งเริ่มพิจารณาการกระจายความเสี่ยงของเงินสำรอง

อดัม ลาปินสกี ผู้ว่าการธนาคารแห่งชาติโปแลนด์ ให้ความเห็นว่า "ทองคำเป็นสินทรัพย์สำรองที่ปลอดภัยที่สุด ปราศจากการเชื่อมโยงโดยตรงกับนโยบายเศรษฐกิจของประเทศใดประเทศหนึ่ง ต้านทานต่อวิกฤติ และรักษาคุณค่าที่แท้จริงในระยะยาว"

การแช่แข็งทรัพย์สินรัสเซียแสดงให้เห็นว่าดอลลาร์สามารถถูกใช้เป็นอาวุธได้ โดยการเข้าถึงระบบการเงินสามารถถูกปิดกั้นตามคำสั่งของสหรัฐ ทองคำ เมื่อเก็บไว้ในประเทศ จะไม่สามารถถูกแตะต้องได้ ทำให้แบงก์ชาติหลายแห่งเห็นทองคำเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยกว่า

จีน: ผู้เล่นหลักที่ปกปิดการซื้อ

การซื้อทองคำที่รายงานโดยธนาคารประชาชนจีน (PBOC) มักถูกมองว่าช้าหรือไม่สมบูรณ์ โดยในปี 2015 PBOC เปิดเผยการเพิ่มขึ้นของสำรองทองคำถึง 600 ตัน ทำให้ผู้สังเกตการณ์ตลาดตกใจหลังจากเงียบเป็นเวลา 6 ปี

ธนาคารกลางส่วนใหญ่ไม่เปิดเผยปริมาณการซื้อทองคำสำรอง 

หลักฐานทางอ้อม

อย่างไรก็ตาม Goldman Sachs ประเมินว่าจีนซื้อทองคำเฉลี่ย 40 ตันต่อเดือนตั้งแต่ปี 2022 โดยอิงจากข้อมูลการค้า การส่งออกทองคำจากตลาดลอนดอนไปยังจีนดำเนินต่อไปตลอดปีที่ผ่านมา รวมถึงช่วงที่ PBOC ไม่ได้ประกาศการซื้อใดๆ

การนำเข้าทองคำแท่งขนาดใหญ่ 400 ออนซ์ ซึ่งเป็นรูปแบบที่แบงก์ชาติส่วนใหญ่ใช้ ยังคงดำเนินต่อไปแม้ในช่วงที่ราคาทองคำในเซี่ยงไฮ้ถูกกว่าลอนดอน ซึ่งไม่สมเหตุสมผลสำหรับการซื้อขายเชิงพาณิชย์

จีนยังนำเข้าทองคำแท่งจากลอนดอนอย่างต่อเนื่อง 

ข้อมูลการค้าแสดงจากบลูมเบิร์กให้เห็นว่าทองคำของแบงก์ชาติมากกว่า 1,200 ตันเข้าสู่สวิตเซอร์แลนด์ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา ทองคำเหล่านี้ถูกเก็บไว้ในห้องนิรภัยของสวิสหรือส่งต่อไปยังเจ้าของขั้นสุดท้าย การไหลนี้เพิ่มขึ้นอย่างมากหลังปี 2022

นอกจากนี้ Goldman Sachs ยังคาดการณ์ราคาทองคำที่ 3,700 ดอลลาร์ต่อออนซ์ ณ สิ้นปี 2025 โดยทองคำซื้อขายที่ 3,360 ดอลลาร์ในวันที่ 3 มิถุนายน ใกล้จุดสูงสุดในเดือนเมษายน ที่ 3,500 ดอลลาร์ สาเหตุสำคัญเป็นเพราะความเชื่อที่ว่าธนาคารกลางทั่วโลกยังคงเดินหน้าสะสมทองคำในฐานะเงินสำรองอย่างต่อเนื่อง

เป้าหมายระยะยาว

JPMorgan Chase ประเมินว่าหากมีการเปลี่ยนเพียง 0.5% ของสินทรัพย์ต่างประเทศในสกุลดอลลาร์มาเป็นทองคำในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า อาจผลักดันราคาทองคำขึ้นถึง 6,000 ดอลลาร์ต่อออนซ์ภายในปี 2029

ทั้งนี้ ปัจจุบันจีนถือทองคำประมาณ 6% ของเงินสำรอง เปรียบเทียบกับประมาณ 75% ของสหรัฐ เยอรมนี ฝรั่งเศส และอิตาลี ค่าเฉลี่ยทั่วโลกอยู่ที่ประมาณ 20% ซึ่งเป็นเป้าหมายระยะกลางที่เป็นไปได้สำหรับแบงก์ชาติในตลาดเกิดใหม่

จากปัจจัยทั้งหมดทำให้นักวิเคราะห์ส่วนหนึ่งมองว่า ส่วนแบ่งของดอลลาร์ในเงินสำรองโลกมีแนวโน้มจะ "ลดลงอย่างต่อเนื่อง และอาจเร็วกว่าที่เราเห็นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา" เนื่องจากแบงก์ชาติกระจายความเสี่ยงไปยังสกุลเงินอื่น และทองคำ

ท้ายที่สุด การตุนทองคำของแบงก์ชาติทั่วโลกในอัตราที่ไม่เคยมีมาก่อนสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในระบบการเงินโลก ความกังวลต่อการพึ่งพาดอลลาร์มากเกินไป ประกอบกับความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ กำลังผลักดันให้แบงก์ชาติหาทางเลือกใหม่ในการจัดการเงินสำรอง

"ทองคำ" ในฐานะสินทรัพย์ที่ไม่ขึ้นกับประเทศใดประเทศหนึ่ง และไม่สามารถถูกแช่แข็งหรือยึดได้ง่าย จึงกลายเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับการกระจายความเสี่ยง แนวโน้มนี้คาดว่าจะดำเนินต่อไป และอาจส่งผลให้ราคาทองคำปรับตัวสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องในอนาคต

การเปลี่ยนแปลงนี้ไม่เพียงแต่ส่งผลต่อตลาดทองคำ แต่ยังเป็นสัญญาณของการปรับโครงสร้างระบบการเงินโลกที่อาจเห็นการลดลงของบทบาทดอลลาร์ และการเพิ่มขึ้นของทรัพย์สินทางเลือกอื่นๆ ในการจัดการเงินสำรองของประเทศต่างๆ ทั่วโลก

 

 

พิสูจน์อักษร....สุรีย์   ศิลาวงษ์