‘พนันออนไลน์’ : อุตสาหกรรมมหาศาล ผลกระทบจาก ‘เทคโนโลยีดิจิทัล’

ข่าวอาชญากรรมที่เรามักจะได้ยินบ่อยๆ ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา คือข่าวที่เกี่ยวข้องกับการพนันออนไลน์ มีทั้งเรื่องการจับกุมแก๊งที่ทำการพนันออนไลน์ การรับสินบน และการบุกจับล็อตเตอรี่ออนไลน์บางราย ซึ่งแต่ละข่าวจะพูดถึงวงเงินมูลค่ามหึมา ในการจับกุมบุคคลบางกลุ่ม มีการยึดทรัพย์สินจากผู้ประกอบการเป็นวงเงินมูลค่าประมาณ 1 พันล้านบาท รวมถึงการยึดรถหรูเป็นจำนวนหลายคัน

การพนันออนไลน์เป็นธุรกิจที่ผิดกฎหมายในประเทศไทย แต่เริ่มต้นได้ง่าย เนื่องจากใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการดำเนินงาน และมีคนจำนวนมากทั่วโลกที่สนใจเล่นพนัน อีกทั้งยังมีรายได้ดี จึงไม่แปลกใจที่คนบางกลุ่มโดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ และคนที่มีความสามารถทางเทคโนโลยี สนใจที่จะเข้ามาประกอบธุรกิจนี้ และเมื่อมีรายได้เข้ามาจำนวนมากอย่างรวดเร็ว ทำให้บ่อยครั้งที่คนเหล่านี้หาซื้อรถหรูราคาแพงเพื่ออวดฐานะของตนเอง จนบางครั้งก็เป็นเหตุผลให้ถูกจับกุมเนื่องจากดูร่ำรวยผิดปกติ

 

การพนันออนไลน์ได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงของการล็อกดาวน์อันเนื่องจากสถานการณ์โควิด-19 ทำให้ผู้เล่นพนันที่ไม่สามารถออกจากบ้านได้หันไปเล่นพนันออนไลน์มากขึ้น ประกอบกับวิถีชีวิตที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมากขึ้น มีการใช้เวลากับโทรศัพท์มือถือและหน้าจอคอมพิวเตอร์ และเกือบทุกคนได้เห็นโฆษณาป็อปอัพสำหรับการพนันออนไลน์ที่มีโปรโมชันหลายอย่าง ที่ดึงดูดให้เข้าไปเล่นทำให้จำนวนผู้เล่นเติบโตขึ้นอย่างมาก

นอกจากนี้ยังมีเงินสกุลคริปโทฯ ที่ทำให้ผู้คนสามารถใช้จ่ายเงินข้ามประเทศได้ง่ายขึ้น ซึ่งเป็นช่องทางหนึ่งของการโอนเงินผิดกฎหมายที่ตรวจสอบได้ยากขึ้น ประกอบกับมีการซื้อขายเงินคริปโทฯ หรือการทำธุรกิจ NFT บางราย ที่กลายเป็นการลงทุนเพื่อการพนันในรูปแบบใหม่ ก็ยิ่งกระตุ้นให้ธุรกิจการพนันออนไลน์เติบโตขึ้นอย่างมาก

หากถามว่าการพนันออนไลน์ทั่วโลกมีขนาดใหญ่เพียงใด เชื่อว่าคงไม่มีข้อมูลที่แม่นยำเพราะหลายประเทศยังถือว่าเป็นธุรกิจที่ผิดกฎหมาย แต่มีสำนักวิจัยข้อมูลหลายแห่งทั่วโลกที่พยายามประเมินมูลค่าของธุรกิจนี้ออกมา โดยเมื่อปลายเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา สำนักวิจัย Statista คาดการณ์ว่ารายได้ในตลาดการพนันออนไลน์จะมีมูลค่าถึง 95.05 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2023 และจะมีอัตราการเติบโตรายปี (CAGR) 8.54% ซึ่งจะมีมูลค่าเพิ่มเป็น 131.90 พันล้านดอลลาร์ในปี 2027

จำนวนผู้เล่นการพนันออนไลน์ทั่วโลกในปี 2019 มีจำนวน 133.5 ล้านคน ได้เพิ่มขึ้นกลายเป็น 220.0 ล้านคนในปี 2022 หลังสถานการณ์โควิด-19 และคาดการณ์ว่าจะพุ่งขึ้นเป็น 339.8 ล้านคนในปี 2027

ทั้งนี้ในการประมาณการได้แบ่งตลาดการพนันออนไลน์เป็น 3 กลุ่ม คือ คาสิโนออนไลน์ ล็อตเตอรี่ออนไลน์ และการพนันกีฬาออนไลน์ โดยมูลค่าในปี 2023 การพนันกีฬาออนไลน์จะมีมูลค่ามากสุดคือ 43.55 พันล้านดอลลาร์ ตามมาด้วย คาสิโนออนไลน์ 34.80 พันล้านดอลลาร์ และ ล็อตเตอรี่ออนไลน์ 16.7 พันล้านดอลลาร์ และแนวโน้มการเติบโตก็ยังมีสัดส่วนพอๆ กันในทุกประเภท

สำหรับประเทศที่คาดการณ์ว่ามีส่วนแบ่งการตลาดการพนันออนไลน์สูงที่สุดในปี 2023 คือสหรัฐอเมริกามีมูลค่า19,140 ล้านดอลลาร์ ตามด้วยสหราชอาณาจักร 12,830 ล้านดอลลาร์ ส่วนในเอเซียประเทศที่มีมูลค่าสูงสุดคือญี่ปุ่นด้วยมูลค่า 5,493 ล้านดอลลาร์ และประเทศจีนมีเพียง 858.2 ล้านดอลลาร์ ซึ่งอาจเป็นเพราะยังเป็นธุรกิจผิดกฎหมายจึงไม่สามารถจะครอบคลุมมูลค่าทั้งหมดได้

การวิจัยยังมีการระบุถึงรายได้ในตลาดการพนันออนไลน์ในประเทศไทยว่ามีมูลค่า 488.90 ล้านดอลลาร์ในปี 2023 โดยเป็นการพนันกีฬาออนไลน์มีมูลค่ามากสุด 225.60 ล้านดอลลาร์ นอกจากนี้คาดว่าจะมีอัตราการเติบโตประจำปี (CAGR) ที่ 7.34% ซึ่งจะมีมูลค่าเพิ่มเป็น 649.10 ล้านดอลลาร์ในปี 2027 สำหรับจำนวนผู้เล่นในประเทศ คาดว่าจะเป็น 1.6 ล้านคนในปี 2027 ที่น่าสนใจคือทาง Statista คาดการณ์ว่ารายได้ของธุรกิจการพนันออนไลน์ต่อหัวของการพนันกีฬาออนไลน์ในประเทศไทยจะเพิ่มขึ้นอย่างมากในอนาคต ในขณะที่คาสิโนออนไลน์และล็อตเตอรี่ออนไลน์ไม่ได้เพิ่มมากนัก

จากข้อมูลดังกล่าวอาจไม่ได้สะท้อนตัวเลขที่แท้จริงเพราะธุรกิจการพนันออนไลน์ในบ้านเราเป็นธุรกิจผิดกฎหมาย โดยมีความเป็นไปได้ว่าอาจจะมีมูลค่ามากกว่านี้ ทั้งนี้จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.นวลน้อย ตรีรัตน์ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ เคยนำเสนอผลการศึกษาการพนันออนไลน์ทุกประเภท ระบุว่า ในปี 2021 การพนันออนไลน์ในประเทศไทยมีจำนวนผู้เล่นที่เพิ่มขึ้นจาก 800,000 คนในปี 2019 เป็น 1.9 ล้านคนในปี 2021 นอกจากนี้ยังพบว่าในปี 2019 รายได้จากการเล่นการพนันออนไลน์โดยรวมถูกประเมินว่ามีมูลค่าประมาณ 20,000 ล้านบาท ในขณะที่ประเมินในปี 2021 จะขึ้นไปเป็น 100,000 ล้านบาท ซึ่งสูงกว่ามูลค่าที่ Statista คาดการณ์ไว้มาก

สำหรับเหตุผลที่ผู้คนสนใจเล่นการพนันออนไลน์ สำนักวิจัย Statista เคยมีผลสำรวจเมื่อปี 2021 ที่สอบถามผู้เล่นในประเทศไทย และพบว่ากว่า 92.4% ตอบว่าเพราะสะดวกและเข้าถึงได้ง่าย โดยเหตุผลรองลงมาคือ 45.6% ตอบว่ามีรูปแบบการเล่นที่หลากหลาย รวมถึงเหตุผลอื่นๆ ตามมา เช่น การโอนเงินอย่างรวดเร็ว การโน้มน้าวจากเพื่อน เป็นความลับ และความมั่นใจว่าจะไม่ถูกจับกุม

ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ธุรกิจการพนันออนไลน์เติบโตขึ้น โดย เทคโนโลยีเอไอถูกนำมาช่วยในการวิเคราะห์พฤติกรรมของผู้เล่นเพื่อสร้างแคมเปญการตลาดที่เหมาะสมและตรงเป้าหมาย เทคโนโลยีวีอาร์ (Virtual Reality) สามารถทำให้ผู้เล่นคาสิโนออนไลน์มีวิธีการเล่นที่เสมือนจริงได้มากขึ้น เทคโนโลยีบล็อกเชนและสกุลเงินดิจิทัลช่วยในการทำธุรกรรมที่ปลอดภัยและไม่ต้องระบุชื่อตัวตนผู้เล่น

การพนันออนไลน์จะมีผลกระทบที่รุนแรงมากกว่าการพนันแบบออฟไลน์ เนื่องจากพฤติกรรมของผู้เล่นออนไลน์จะถูกติดตามและกลายเป็นส่วนหนึ่งของข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อจัดทำโปรโมชันต่อลูกค้าเป้าหมายเพื่อดึงดูดให้พวกเขากลับมาเล่นอีก ยกตัวอย่างเช่น ถ้าพวกเขาไม่ได้พนันเป็นระยะเวลา พวกเขาจะถูกกระตุ้นอย่างต่อเนื่องให้กลับมาเล่น

การเติบโตของธุรกิจนี้จึงน่าเป็นห่วงกับสังคมไทย หากปล่อยให้ผู้คนเข้าถึงได้ง่ายโดยไม่มีการควบคุมที่ดีพอก็จะทำให้คนตกเป็นทาสของการพนันได้ง่าย และยากที่จะดึงกลับออกมาเมื่อเทียบกับการพนันแบบเดิม

ดังนั้นธุรกิจนี้จำเป็นต้องมีการตรวจสอบและมีข้อบังคับที่เพิ่มขึ้นเมื่อการพนันออนไลน์กำลังกลายเป็นสิ่งที่มีความนิยมมากขึ้น