‘ทางหลวงคาร์บอนต่ำ’เป้าหมายค.ศ. 2040 เทคโนโลยีบวกวิศวกรรมสู้อนาคตท้าทาย
ภาคการขนส่งไทยปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) กว่า30% ของการปล่อยก๊าซในภาพรวม โดยการขนส่งทางถนนปล่อย CO2สูงที่สุด เฉลี่ยถึง 87% ซึ่งสัดส่วนการปล่อยของรถที่ใช้ขนส่งคนและขนส่งสินค้าคิดเป็น47:43% รองลงมาคือ การขนส่งทางอากาศทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศประมาณ 12%
เมื่อเร็วๆนี้ กรมทางหลวง ได้เปิดเวทีแลกเปลี่ยนความคิดเห็นหัวข้อ “ปลดล็อกสู่มิติใหม่ของการพัฒนางานทางหลวง” ภายใต้ โครงการสัมมนาผู้บริหารกรมทางหลวง ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 เพื่อผลักดันให้การดำเนินงานของกรมทางหลวงก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี และปรับตัวให้พร้อมรับมือกับสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง ภายใต้กรอบ “ปฏิญญากรมทางหลวงว่าด้วยการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและยั่งยืน” ที่มุ่งสู่เป้าหมาย “ทางหลวงคาร์บอนต่ำและความยั่งยืน” ภายในปี ค.ศ. 2040
โดยเวลาการเสวนาครอบคลุมประเด็นสำคัญ เช่น การใช้เทคโนโลยีสำรวจและเก็บข้อมูลเชิงพื้นที่อย่างแม่นยำ นำเทคโนโลยี Drone RTK (Real Time Kinematic) และ LiDAR (Light Detection and Ranging) มาใช้เพิ่มประสิทธิภาพการวางแผนและออกแบบงานวิศวกรรม
การใช้แบบจำลองจราจร VISSIM เพื่อคัดเลือกมาตรการปรับปรุงทางหลวงที่เหมาะสมในการแก้ไขปัญหาการจราจรอย่างมีประสิทธิภาพ
การใช้โปรแกรม SketchUp ขึ้นรูปงาน 3 มิติ เพื่อตรวจสอบปริมาณงาน ความสอดคล้องของแบบ และจุดขัดแย้งของงานก่อสร้าง ช่วยสร้างความโปร่งใส และเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารงานก่อสร้างอย่างรอบด้าน
การกำหนดแนวทางตรวจสอบและวินิจฉัยปัญหาถนนลื่นทั้งระบบ ตั้งแต่วิเคราะห์สาเหตุ ไปจนถึงการกำหนดมาตรการป้องกันและแก้ไขอย่างเป็นขั้นตอน
แนวทางการนำผิวทางหรือโครงสร้างคอนกรีตกลับมาใช้ประโยชน์ซ้ำ เพื่อลดการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ และสนับสนุนการใช้วัสดุหมุนเวียนในงานทางหลวง
การประยุกต์แนวคิด “เมืองฟองน้ำ” (Sponge City) กับงานทางหลวง เพื่อนำแนวทางการพัฒนาเมืองที่สามารถรองรับสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงมาประยุกต์ใช้กับการออกแบบโครงข่ายทางหลวงและระบบระบายน้ำ
เวทีเสวนาครั้งนี้เป็นการแลกเปลี่ยนมุมมองระหว่างผู้วางนโยบายและผู้ปฏิบัติ เกิดการบูรณาการแนวคิด ข้อมูล บทเรียน และประสบการณ์ระหว่างบุคลากรภายในกรมทางหลวง นับเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการพัฒนางานทางหลวงอย่างเป็นระบบ เพื่อขยายผลจากหน่วยงานด้านวิชาการไปสู่หน่วยปฏิบัติ ให้สำนักงานทางหลวงและแขวงทางหลวงทั่วประเทศสามารถนำองค์ความรู้และข้อมูลไปใช้ประโยชน์ได้อย่างทั่วถึง และอยู่บนมาตรฐานเดียวกัน
กรมทางหลวง มุ่งมั่นที่จะยกระดับวิศวกรรมงานทาง โดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อน เพื่อให้การพัฒนาโครงข่ายทางหลวงของประเทศไทยมีประสิทธิภาพสูงสุด ควบคู่ไปกับการมุ่งสู่เป้าหมายทางหลวงคาร์บอนต่ำและการพัฒนาที่ยั่งยืนในระยะยาว
ในส่วนของโครงการสัมมนาผู้บริหารกรมทางหลวง (ทล.) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 เรื่อง “กรมทางหลวงกับการขับเคลื่อนภารกิจสู่เป้าหมายทางหลวงคาร์บอนต่ำและความยั่งยืน (DOH Missions Toward Low Carbon and Sustainability Goals)” นั้น กรมทางหลวง ได้แสดงเจตนารมณ์ร่วมกันในการดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อมขององค์กรอย่างเป็นรูปธรรมโดยได้ลงนาม “ปฏิญญากรมทางหลวงมุ่งสู่ทางหลวงคาร์บอนต่ำและความยั่งยืนภายในปี ค.ศ. 2040” ซึ่งจะพลิกโฉมและเป็นจุดเริ่มต้นของการร่วมกันขับเคลื่อนภารกิจทางหลวงในการลดคาร์บอนและการพัฒนาอย่างยั่งยืน
โดยการเดินหน้าขับเคลื่อน 6 ประเด็นหลัก ได้แก่ การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก การพัฒนาทางหลวงให้ยืดหยุ่นต่อสภาพภูมิอากาศ การนำเทคโนโลยีดิจิทัลและนวัตกรรมมาใช้ การบริหารจัดการทรัพยากรตามแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน การมีส่วนร่วมของประชาชนและภาคีเครือข่าย และการยกระดับศักยภาพบุคลากรด้านความยั่งยืน