อช. เขาใหญ่เตรียมสร้างรั้วไผ่หนามยาวกว่า 400 กิโลเมตร กันช้างป่าออกนอกพื้นที่

อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ร่วมกับชุมชนรอบอุทยานฯ และกลุ่มอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมไผ่หนาม ดำเนินการปลูกต้นไผ่หนามล้อมรอบ อช. เป็นระยะทางรวมกว่า 400 กิโลเมตรเพื่อป้องกันประชากรช้างป่าออกนอกพื้นที่ 

ทั้งนี้ เนื่องจากเร่ิมพบช้างป่าออกนอกพื้นที่อุทยานฯ มากขึ้นในระยะ 4-5 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเป็นการรบกวนราษฎรที่อาศัยอยู่รอบๆ

โดยนายครรชิต ศรีนพวรรณ กล่าวว่า อช.เขาใหญ่ เริ่มประสบปัญหาช้างป่าออกนอกพื้นที่ รบกวนราษฎรที่อาศัยอยู่บริเวณรอบๆ อุทยานฯ มากขึ้นในช่วงระยะ 4-5 ปีที่ผ่านมา ซึ่งจากการตรวจสอบเบื้องต้น พบว่า ประชากรช้างป่าของอุทยานฯ มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น โดยมีอัตราการเพิ่มของประชากรอยู่ที่ประมาณ 8% ต่อปี หรือราว 24 ตัว จนขณะนี้ ประชากรช้างป่าของอุทยานฯ อยู่ที่ประมาณ 300 ตัว นายครรชิตกล่าว

อย่างไรก็ดี เป็นที่น่าสังเกตว่า ช้างป่าที่ออกนอกพื้นที่ มักเป็นช้างตัวผู้ ไม่ได้มาเป็นฝูง ซึ่งอาจสันนิษฐานได้ว่า อาจไม่ได้เกิดจากสาเหตุการขาดแคลนน้ำและอาหารในป่า แต่เป็นการสะท้อนพฤติกรรมฝูงที่เกิดจากจำนวนประชากรที่มีการขยาย และทำให้เกิดการคัดเลือกพันธุ์และขับช้างตัวผู้บางตัวออกจากฝูง

ทางอุทยานฯ ได้เร่ิมโครงการสร้างรั้วไผ่หนามเพื่อเป็นเครื่องกีดขวางไม่ให้ช้างป่าออกนอกพื้นที่ได้ นอกจากนี้ รั้วไผ่หนามจะช่วยสร้างแนวเขตระหว่างอุทยานฯ กับชุมชนรอบๆ และกันไม่ให้คนเข้าไปรบกวนพื้นที่และสัตว์ป่าได้อีกทางหนึ่ง หัวหน้าครรชิตกล่าว

โดยรั้วไผ่หนามของ อช.เขาใหญ่นับเป็นวิธีการล่าสุดในการป้องกันไม่ให้ช้างป่าออกมารบกวนชุมชนรอบๆพื้นที่อนุรักษ์ โดยอาศัยวิธีธรรมชาติให้มากที่สุด โดยอุทยานฯได้ร่วมทำรั้วกับชุมชนและกลุ่มอนุรักษ์มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2559 และปลูกต้นไผ่หนามไปได้ประมาณ 60 กว่ากิโลเมตร

นายจงคล้าย วรพงศธร รองอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กล่าวว่า วันนี้ ปัญหาความขัดแย้งระหว่างคนกับช้างเกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นเขตรักษาพันธุ์เขาอ่างฤาไน เขาชะเมา กุยบุรี และล่าสุดที่มีรายงานคือเขาใหญ่

นายจงคล้าย กล่าวว่า การแก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างคนกับสัตว์ป่า ขึ้นอยู่กับบริบทและสภาพภูมิประเทศที่แตกต่างกันไป ไม่ว่าจะเป็นการสร้างรั้วไฟฟ้า การขุดคูคั่น การใช้กล้อง NCAPS คอยจับภาพเพื่อการเฝ้าระวังล่วงหน้าตามชายขอบป่า หรือการสร้างแหล่งน้ำแหล่งอาหารในป่าลึกเพื่อดึงไม่ให้ประชากรช้างป่าออกมาข้างนอก

อย่างไรก็ตาม เครื่องมือบางชนิดอาจไม่ได้ผลเต็มที่ อาทิ รั้วไฟฟ้า เนื่องจากช้างเป็นสัตว์ที่ฉลาดและสามารถหาวิธีหลบเลี่ยงออกมาได้ ทางเขาใหญ่จึงทดลองใช้วิธีธรรมชาติซึ่งต้นทุนตำ่ แต่อาจสามารถป้องกันช้างป่าได้เพราะต้นไผ่หนามสามารถเติบโตกินพื้นที่ป้องกันรอบรัศมีหลายสิบเมตร เต็มไปด้วยหนาม และมีอายุยืนหลายสิบปีเป็นรั้วกั้นได้เป็นอย่างดี นายจงคล้ายกล่าว

“เราไม่ต้องการไปหาสาเหตุกล่าวโทษกันแล้วว่า คนรุกที่ช้างหรือช้างรุกที่คน เมื่อพื้นที่เป็นอย่างนี้แล้ว เราจะแก้ปัญหากันอย่างไร ทำอย่างไรให้ชุมชนรอบๆ อาศัยอยู่กับอช.ด้วยกันได้” นายจงคล้ายกล่าว

ในอนาคต นายจงคล้ายกล่าวว่า การแก้ไขปัญหาความขัดแย้งระหว่างคนกับสัตว์ป่า กรมอุทยานฯ จะเน้นการแก้ไขปัญหาในระยะยาว ซึ่งเน้นการปรับปรุงแหล่งน้ำ แหล่งอาหารในพื้นที่ป่าลึกเพื่อช่วยดึงสัตว์ป่าไม่ให้ออกมานอกพื้นที่