'ชวน'กรีดมี'ผู้แทนฯ'ใช่สะท้อนความเป็น'ปชต.'เหตุเป็นระบบธุรกิจการเมือง

นายชวน หลีกภัย ประธานรัฐสภาและประธานสภาผู้แทนราษฎร บรรยายพิเศษหัวข้อ “ธรรมาภิบาล : หัวใจการบริหารในแบบประชาธิปไตย” หลักสูตร ผู้นำยุคใหม่ในระบอบประชาธิปไตยรุ่นที่ 10 (ปนป.10) โดยมี นายอิสระ เสรีวัฒนวุฒิ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และ น.ส.ศิริภา อินทวิเชียร ผู้ช่วยเลขานุการประธานสภาผู้แทนราษฎร ร่วมรับฟังการบรรยาย

โดยนายชวน กล่าวว่า หลักสูตรผู้นำยุคใหม่ในระบอบประชาธิปไตยนี้ต้องการที่จะสร้างคนรุ่นใหม่เพื่อให้เป็นผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลง พร้อมเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประชาธิปไตยของประเทศชาติให้มีความก้าวหน้ายั่งยืน สอดคล้องกับกระแสการพัฒนาสมัยใหม่ ซึ่งหัวข้อที่มาบรรยายในวันนี้เห็นว่าเป็นหัวข้อที่จะทันสมัยตลอดไป เนื่องจากสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคม บ้านเมืองของเราเกิดจากการขาดการปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาลยังเกิดขึ้นอยู่เสมอทั้งนี้เนื่องจากในโลกของความเป็นจริงผู้คนในสังคมย่อมมีดีและไม่ดีปะปนกัน ดังพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในหลวงรัชกาลที่ 9 ในพิธีเปิดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ครั้งที่ 6 ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2512 ความว่า

“.ข้าพเจ้าได้เคยกล่าวแก่คณะลูกเสือในโอกาสอื่นมาแล้วว่า การลูกเสือนั้นเป็นกิจการที่ผู้ใหญ่จัดขึ้นสำหรับเด็ก เพื่อชักจูงและฝึกฝนให้เติบโตเป็นคนดีมีความซื่อสัตย์ และเป็นผู้สามารถเหมาะสมที่จะอยู่ในสังคม ดังนั้น จึงเป็นที่เข้าใจและเป็นที่หวังว่า ต่อไปข้างหน้าลูกเสือจะเป็นคนสำคัญของชาติ คือจะเป็นผู้บริหารปกครองบ้านเมืองได้ ขอให้ลูกเสือทราบถึงสิ่งสำคัญในการปกครองไว้ว่า ในบ้านเมืองนั้น มีทั้งคนดีและคนไม่ดี ไม่มีใครจะทำให้คนทุกคนเป็นคนดีได้ทั้งหมด การทำให้บ้านเมืองมีความปกติสุขเรียบร้อย จึงมิใช่การทำให้ทุกคนเป็นคนดี หากแต่อยู่ที่การส่งเสริมคนดี ให้คนดีได้ปกครองบ้านเมือง และควบคุมคนไม่ดีไม่ให้มีอำนาจ ไม่ให้ก่อความเดือดร้อนวุ่นวายได้ ลูกเสือทุกคนจงหมั่นฝึกฝนตนเองให้มาก เพื่อให้พร้อมและให้เหมาะแก่การภาระหน้าที่อันจะมีมาข้างหน้านั้น"

นายชวน กล่าวว่า ข้อความนี้พระองค์รับสั่งแก่เยาวชน เมื่อวันหนึ่งลูกเสือโตเป็นผู้ใหญ่ขอให้ระลึกว่าบ้านเมืองมีทั้งคนดีและไม่ดี ไม่ใช่ของแปลกอะไร เพราะว่าในหมู่มนุษย์นั้นย่อมมีสิ่งนี้เกิดขึ้น นักศึกษาทุกท่านก็เป็นคนรุ่นใหม่จึงควรจะตระหนักในแง่มุมนี้เช่นกัน

นายชวน กล่าวว่า หลักธรรมาภิบาล หรือ “Good Governance” หรือ “การบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี” ซึ่งมีอยู่ 6 ประการ ได้แก่ หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักความมีส่วนร่วม หลักความรับผิดชอบ และหลักความคุ้มค่า แต่มีอีกหนึ่งข้อที่อยากให้เพิ่มเติมคือ หลักความเกรงใจ เพราะประเทศไทยเราเคยชินกับคำว่าเกรงใจ จนบางครั้งก็ยอมทำในสิ่งที่ผิด เช่นผู้ใต้บังคับบัญชา ยอมทำตามคำสั่งของผู้บังคับบัญชา ทั้ง ๆ ที่รู้อยู่แล้วว่าไม่ถูกต้อง ก็เกิดความเสียหายต่อส่วนรวม และที่สำคัญเกิดความเสียหายกับตนเอง เพียงเพราะต้องทำตามเพราะความเกรงใจ หลักธรรมาภิบาลจึงเป็นแนวคิดสำคัญในการบริหารงานและการปกครองในปัจจุบัน โดยเฉพาะในโลกยุคโลกาภิวัตน์ซึ่งพัฒนาการด้านต่าง ๆ ที่เกิดในโลกมีผลกระทบถึงกัน โดยเฉพาะผ่านการติดต่อสื่อสาร การดำเนินกิจกรรมในที่หนึ่ง มีผลกระทบต่ออีกที่หนึ่งเช่น การพัฒนาเรื่องของการเมืองการปกครองได้มุ่งให้ประชาชนเป็นศูนย์กลางมากขึ้น หากจะให้ประเทศมีการเจริญเติบโตอย่างยั่งยืน การมุ่งดำเนินธุรกิจ หรือปฏิบัติราชการต่างๆ โดยไม่ให้ความสนใจถึงเรื่องของสังคม ประชาชน และสิ่งแวดล้อมจึงเป็นไปไม่ได้อีกต่อไป การมีการบริหารจัดการที่ดีจึงเข้ามาเป็นเรื่องที่ทุกภาคส่วนให้ความสำคัญและเริ่มมีการนำไปปฏิบัติ

นอกจากนี้ หลักประชาธิปไตยก็มีความสำคัญมากเช่นเดียวกัน เพราะการที่นักการเมืองเข้ามาเป็นผู้แทนของประชาชนโดยมีบทบาทต่าง ๆ นั้น ก็หาใช่ว่าจะสะท้อนความเป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริงเสมอไป เนื่องจากมีการใช้ระบบธุรกิจการเมือง ซึ่งมองการเมืองเป็นธุรกิจใช้เงินซื้อทุกอย่างที่เป็นเครื่องมือสนับสนุนการได้มาซึ่งอำนาจ ซื้อตัวนักการเมือง พรรคการเมืององค์กรต่างๆ มวลชน กระบวนการยุติธรรม สื่อมวลชน และซื้อเสียงในการเลือกตั้ง ทุกระดับทำให้องค์กรทั้งหลายที่เป็นกลไกในการถ่วงดุลตรวจสอบการใช้อำนาจ ตามหลักการของระบอบประชาธิปไตยไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ของตนได้อย่างแท้จริงแนวทางประชาธิปไตยจึงถูกบิดเบือนไป

นายชวน กล่าวว่า แม้การบริหารบ้านเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตยของไทยจะมีการพัฒนาไปได้ดีเพียงใดก็ย่อมขึ้นอยู่ทุกภาคส่วนนำหลักธรรมาภิบาลมาปฏิบัติอย่างจริงจัง หลักธรรมาภิบาลจึงมีความสำคัญและเป็นหัวใจของการบริหารแบบประชาธิปไตย หากทุกภาคส่วนเคารพกฎหมาย มีความสุจริต รับผิดชอบในหน้าที่ของตนเอง ไม่สนับสนุนนักการเมืองที่ใช้วิถีทางที่ไม่สุจริต สนับสนุนให้คนดีขึ้นมาเป็นผู้ปกครอง เคารพกฎหมายของบ้านเมืองก็จะทำให้การปกครองระบอบประชาธิปไตยฝังรากลึกอย่างมั่นคงในสังคมไทยได้สำเร็จ แต่ถ้าประชาชนไม่สนใจในสิทธิและหน้าที่ของตนเอง ยอมรับได้ในการทุจริตคอรัปชั่นในแวดวงต่างๆ หรือเห็นว่าการกระทำที่ฝ่าฝืนกฎหมายเป็นสิ่งที่ปกติธรรมดาในสังคม การปกครองและการบริหารกิจการบ้านเมือง ก็ไม่สามารถดำเนินไปตามหลักนิติธรรมได้ ทั้งนี้ การเป็นคนดี มีความซื่อสัตย์สุจริต เป็นสิ่งที่สำคัญมาก

นายชวน กล่าวว่า ในฐานะที่ได้เข้ามาทำหน้าที่ประธานสภาสถาบันพระปกเกล้าก็ได้ขอให้สถาบันพระปกเกล้าเพิ่มหลักเกณฑ์คุณสมบัติของผู้เข้ารับการศึกษาอบรมหลักสูตรต่างๆ หนึ่งข้อ นั่นคือ ขอให้บุคคลที่สามารถสมัครเข้ารับการศึกษาอบรมในหลักสูตร จะต้องไม่ผิดนัดชำระหนี้กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.)  เพราะอยากให้สถาบันพระปกเกล้าได้ผลิตนักศึกษาที่เป็นคนเก่งและเป็นคนดีด้วย

ดังนั้นในฐานะที่นักศึกษาเป็นคนยุคใหม่ ที่จะเป็นผู้บริหารในอนาคต จึงขอเน้นย้ำเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตให้เป็นพื้นฐานความคิดของทุกคนด้วยเช่นเดียวกัน สุดท้ายนี้ ขอเป็นกำลังใจให้กับทุกท่าน และขออำนวยพรให้ทุกท่านบรรลุเป้าหมายสำเร็จการศึกษาตามหลักสูตร และประสบแต่ความสุขความเจริญ เป็นผู้ที่มีกำลังกายกำลังใจที่เข้มแข็งและนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาอบรมในหลักสูตรนี้ไปร่วมกันพัฒนาสังคมส่วนรวมและประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้าสืบไป