ยื้อกฎหมายเลือกตั้ง  ความ 'จงใจ' บนเงื่อนเวลา

หลังจากมีข่าวว่าจะส่งหรือไม่ส่งร่าง พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส" ให้ศาลรัฐธรรมนูญ พิจารณาว่าขัดหรือแย้งต่อศาลรัฐธรรมนูญหรือไม่มาสักพัก มาถึงตอนี้น่าจะชัดเจนแล้วว่าความปราถนาของท่านผู้นำเป็นอย่างไร และมี สนช. อีกจำนวนหนึ่งที่พร้อมจะรับลูก แต่อะไรที่ทำให้จนถึงวันนี้เรื่องราวยังไม่ชัดเจนว่า “ใครจะยื่น” หรือ “ยื่นเมื่อไหร่”

ต้องบอกว่าการยื่นศาลรัฐธรรมนูญเพื่อตีความร่างกฎหมายฉบับดังกล่าวส่งผลโดยตรงกับโร้ดแม็พการเลือกตัง เพราะจะทำให้ระยะเวลายืดยาวออกไปจากเดิม แต่จะยืดไปเท่าไหร่ยังสุดที่จะหยั่งรู้ได้ขึ้นกับว่าศาลรัฐธรรมนูญจะใช้เวลาพิจารณาเท่าไหร่ ที่สำคัญคือวันเลือกตั้งที่ “นายกรัฐมนตรี” ลั่นวาจาไว้เป็นมั่นเป็นเหมาะว่าจะมีขึ้นในเดือน ก.พ. 2562 อาจจะไม่แน่เสียแล้ว

ดังนั้นการตัดสินใจจะยื่นศาลตีความในนาทีจึงเป็นเผือกร้อน ที่ทำให้ยังไม่มีใครบอกชัดว่าจะเป็นคนยื่น ก่อนหน้านี้ สนช. เคยถูกถามว่าจะยื่นหรือไม่ แต่ก็อ้ำๆอึ้งๆ และโยนให้เป็นเรื่องของ นายกรัฐมนตรี แต่เมื่อนายกฯว้ากกลับมาเมื่อหลังประชุม ครม. วันที่ 20 มี.ค. ว่า “ไม่ได้เป็นหน้าที่ของรัฐบาล เป็นเรื่องของ สนช. อย่ามาโยนให้รัฐบาล” ทำให้ สนช. บางกลุ่มเด้งรับ แต่ปัญหามันอยู่ข้อกฎหมายไม่ได้ง่ายขนาดนั้น เพราะข้อเท็จจริงมีอยู่ว่า สนช. ได้ส่งร่างกฎหมายฉบับดังกล่าวให้นายกฯตั้งแต่วันที่ 19 มี.ค. ที่ผ่านมาแล้ว

คำถามที่ต้องถามหลักๆ ในนาทีนี้เกินเวลาหรือไม่ และใครมีหน้าที่ในการยื่น ต้องบอกว่าปํญหาของเรื่องนี้คำตอบอยู่ในรัฐธรรมนูญมาตรา 145 และ 148 ซึ่งเกี่ยวกับกระบวนการร่างกฎหมายและต้องยึดโยงอยู่บนรัฐธรรมนูญ 2 มาตรานี้เป็นหลัก

โดยมาตรา 145 ระบุว่า “ร่างพระราชบัญญัติที่ได้รับความเห็นชอบของรัฐสภาแล้ว ให้นายกรัฐมนตรีรอไว้ห้าวันนับแต่วันที่ได้รับร่างพระราชบัญญัตินั้นจากรัฐสภา ถ้าไม่มีกรณี ต้องดำเนินการตามมาตรา 148 ให้นำขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายภายในยี่สิบวันนับแต่ วันพ้นกำหนดเวลาดังกล่าว”

และมาตรา 148 ระบุว่า "ก่อนที่นายกรัฐมนตรีจะนําร่างพระราชบัญญัติใดขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย เพื่อพระมหากษัตริย์ทรงลงพระปรมาภิไธยตามมาตรา 81

(1) หากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา หรือสมาชิกของทั้งสองสภารวมกันมีจํานวน ไม่น้อยกว่าหนึ่งในสิบของจํานวนสมาชกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของทั้งสองสภา เห็นว่าร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว มีข้อความขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ หรือตราขึ้นโดยไม่ถูกต้องตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ ให้เสนอ ความเห็นต่อประธานสภาผู้แทนราษฎร ประธานวุฒิสภา หรือประธานรัฐสภา แล้วแต่กรณี แล้วให้ประธาน แห่งสภาที่ได้รับความเห็นดังกล่าวส่งความเห็นนั้นไปยังศาลรัฐธรรมนูญเพื่อวินิจฉัย และแจ้งให้นายกรัฐมนตรี ทราบโดยไม่ชักช้า

(2) หากนายกรัฐมนตรีเห็นว่าร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวมีข้อความขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ หรือตราขึ้นโดยไม่ถูกต้องตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ ให้ส่งความเห็นเช่นว่านั้นไปยังศาลรัฐธรรมนูญ เพื่อวินิจฉัย และแจ้งให้ประธานสภาผู้แทนราษฎรและประธานวุฒิสภาทราบโดยไม่ชักช้า

ในระหว่างการพิจารณาวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ นายกรัฐมนตรีจะนําร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว ขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเพื่อพระมหากษัตริย์ทรงลงพระปรมาภิไธยมิได้"

ในส่วนของใครจะเป็นผู้ยื่นนั้นต้องบอกว่ามีอำนาจยื่นทั้งสองคือ นายกฯ และ สนช. แต่ต้องอยู่ในระยะเวลาที่กำหนดไว้ กล่าวคือ ภายใน 5 วัน นับแต่ได้รับร่างกฎหมายจากรัฐสภา การที่เมื่อวันที่ 27 มี.ค. ที่ผ่านม มี สนช. บางคนบอกว่าต้องรอว่านายกฯจะส่งร่างคืนมาเมื่อไหร่ เรื่องนี้จึงไม่เป็นไปตามรัฐธรรมนูญ หาก สนช. จะยื่นศาลก็ยื่นได้เลย ไม่จำเป็นต้องรอนายกฯส่งคืน เพราะนายกฯไม่มีอำนาจทางกฎหมายให้ส่งร่างคืนมายัง สนช. แต่อย่างใด

ตามรัฐธรรมนูญ สิ่งที่นายกฯทำได้เมื่อได้รับร่างกฎหมายมาจาก สนช. คือ รอว่าในเวลา 5 วัน สนช. จะยื่นเรื่องต่อศาลรัฐธรรมนูญหรือไม่ หรือไม่หากนายกฯสงสัยก็ต้องยื่นเอง  ไม่ใช่โยนกลับลงมาให้คนอื่นยื่น  และหากใน 5 วันไม่มีใครยื่นก็ต้องขึ้นสู่กระบวนการทูลเกล้าฯ และต้องทูลเกล้าภายใน 20 วัน เกินกว่านั้นไม่ได้

การที่เขียนว่า "ให้นำขึ้นทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายภายในยี่สิบวันนับแต่ วันพ้นกำหนดเวลาดังกล่าว” นั้นย่อมหมายถึง เวลาในกระบวนการนำขึ้นทูลเกล้าฯ มิใช่เวลาที่เปิดให้ยื่นศาลรัฐธรรมนูญแต่อย่างใด   การตีความว่าสามารถยื่นศาลได้ถึงวันที่ 12 เม.ย. จึงเป็นการตีความที่จงใจละเลยบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ

เพราะหากตัดสินใจยื่นใน 5 วัน บทบัญญัติเรื่อง 20 วันก็จะไม่นับรวมอยู่ในขั้นตอนแต่อย่างใด   การนำเวลา 2 ส่วนมารวมเพื่อเปิดโอกาสการยื่นให้ยาวขึ้นจึงเป็นการตีความเพื่อประโยชน์ของตัวเองเท่านั้น ซ้ำจะเป็นการวางบรรทัดฐานเรื่องเวลาการยื่นศาลรัฐธรรมนูญในอนาคตอีกด้วย    หากประสงค์จะตีความเช่นว่าและได้รับการรับรอง บทบัญญัตินี้ก็จะเหมือนถูกลบออกไปจากกฎหมายแม่บทของประเทศ 

ยิ่งประกอบกับการที่นายกฯอ้างว่าเพิ่งได้รับร่างกฎหมายมาเมื่อวันที่ 26มี.ค. ทั้งๆที่รัฐสภาส่งมาตั้งแต่วันที่ 19 มี.ค.  ก็ทำให้น่าสงสัยว่าระยะเวลาอะไรที่ทำให้ช่วงเวลาการส่งการรับถึงคลาดเคลื่อนร่วมสัปดาห์  จะว่าเรื่องนี้ไม่สำคัญเลยทำให้ต้องรอไว้ก่อนก็ไม่น่าจะใช้  บรรทัดฐานเช่นนี้อาจทำให้ในอนาคตอาจมีผู้มีอำนาจ หน่วง ถ่วง เวลาของการผ่านกฎหมายโดยอ้างว่ายังไม่ได้รับเรื่องก็เป็นได้

นอกจากนี้ยังมีเรื่องเนื้อหา ซึ่งน่าสงสัยว่าทำไมถึงเพิ่งมาสงสัย และเพิ่งมาตื่นตกใจกันในช่วงนี้  เพราะเรื่องนีเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันมาในชั้นกรรมาธิการฯ มีผู้ท้วงติงว่าการเขียนเช่นนี้ส่อขัดรัฐธรรมนูญ  แต่ สนช. ก็ผ่านร่างกฎหมายมาตรดังกล่าวอย่างท่วมท้น คล้ายเป็นการยยืนยันว่าสิ่งที่ทำไม่ผิดแต่อย่างใด แต่พอมาถึงวันนี้ก็ทำท่าสงสัยและจะส่งเรื่องตีความเสียอย่างนั้น โดยเฉพาะเอาจริงๆ สนช. ผ่านเรื่องมาแล้วจนโยนมาถึง นายกฯ และโดน “ว้าก” กลับมานั่นแหละจึงคิดจะทำ   ทฤษฎีสมคบคิดจึงไม่ใช่เรื่องที่พูดกันแบบลอยๆ

ขณะที่ข้ออ้างเรื่องจำเป็นต้องยื่น มิเช่นนั้นการเลือกตั้งก็อาจเป็นโมฆะ  ก็น่าสงสัยว่ามีประเทศไหนหรือไม่ที่การเลือกตั้งเหมือนแขวนบนเส้นด้ายและพร้อมโมฆะทุกเมื่อ  เพราะแม้แต่คนที่จะส่งตีความเองก็ยังบอกว่าสองประเด็นที่จะส่งคือเรื่องการช่วยเหลือคนพิการ และการตัดสิทธิผู้ไม่ไปใช้สิทธิไม่ให้เป็นข้าราชการ ก็มิใช่สาระหลักของกฎหมาย  การส่งยื่นตีความในภายหลัง หรือหากมีผู้ร้องหลังการเลือกตั้้ง กระผีกเช่นนี้ก็ไม่น่าจะที่จะส่งผลถึงการเลือกตั้งทั้งหมดให้ต้องโมฆะ

ถึงนาทีนี้ก็แค่วัดใจว่า ใครจะเป็นคนลงมือยื่นศาลเอง นายกฯ จะเปลืองตัวเอง หรือให้ สนช. ทำหน้าที่  อีกนัยหนึ่งคือการทำลายหลักการของกฎหมายลง ไม่เว้นกระทั่งกฎหมายที่ร่างมากันเอง