รัฐธรรมนูญฉบับถาวร ?

วานนี้เป็นวันรัฐธรรมนูญ  เป็นวันที่รำลึกถึงการใช้รัฐธรรมนูญฉบับถาวรฉบับแรก เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2475  ซึ่งหากว่าตามจริงแล้ว เราควรมีฉบับถาวรเพียงฉบับเดียว เพราะหากมีคำว่า “ฉบับแรก” แปลว่า “ไม่ถาวร” จริง 

และจริงดังว่า หากนับทั้งรัฐธรรมนูญฉบับ “ชั่วคราว”  และ “ถาวร”  เรามีรัฐธรรมนูญมาแล้ว 19 ฉบับ ประกอบด้วย  1.พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 2.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม  3.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 4.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2490 

5.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492 6.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495  7.ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2502  8.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511  9. ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2515  10.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 

11.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2519   12.ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2520  13.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521  14.ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534  15.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534    

16.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540  17.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2549  18.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550  19.รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557 

และเรากำลังจะมีรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 แต่ยังไม่สามารถบอกได้ว่าจะเป็นช่วงเวลาใด    หากนับเฉลี่ยตั้งแต่เปลี่ยนแปลงการปกครอง 83 ปีแล้ว เราใช้รัฐธรรมนูญฉบับละไม่ถึงสี่ปีครึ่ง ระยะเวลาที่ยาวที่สุดสำหรับรัฐธรรมนูญหนึ่งฉบับอยู่ที่ 9 ปี เท่านั้น 

คำถามคืออะไรที่ทำให้รัฐธรรมนูญไทยอายุไม่ยืน ทั้งๆที่มีทั้งฉบับที่เรียกว่าฉบับประชาธิปไตย และฉบับเผด็จการ  คำตอบที่หลายคนแว้บขึ้นมาในหัวคือ เรามีอุบัติเหตุทางการเมืองบ่อยเกินไป มีคนบางกลุ่มที่ไม่ต้องการให้ประเทศของเราเป็นประชาธิปไตย 

แต่องค์ประกอบหนึ่งที่ชัดเจนคือ เราไม่ได้คิดรัฐธรรมนูญขึ้นมาเพื่อวางเป็นหลักการและหวังให้ใช้เป็นรัฐธรรมนูญฉบับถาวรจริงๆ หากแต่เขียนรัฐธรรมนูญมาเพื่อแก้ปัญหาเฉพาะหน้าที่เกิดขึ้น รวมทั้งเขียนมารองรับอำนาจและรับใช้ผู้ที่มีอำนาจในแต่ละยุคแต่ละสมัย ซึ่งอาจจะตอบโจทย์ในขณะนั้น แต่ไม่ได้ตอบโจทย์ในแง่หลักการความเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศทั้งหมด  ทำให้แต่ละยุคแต่ละสมัยต้องมาทำให้รัฐธรรมนูญทันต่อสถานการณ์ที่ต้องการ ณ ขนะนั้น 

เราจึงได้เห็นการร่างรัฐธรรมนูญขึ้นมาใหม่เรื่อยๆ  

การร่างรัฐธรรมนูญครั้งนี้ก็เช่นกัน เป็นการร่างโดยมีวาระที่ต้องการจัดระเบียบสังคมและการเมืองให้เป็นไปตามที่คณะผู้กุมอำนาจต้องการ  และเชื่อได้ว่าหากเป็นอย่างนี้เราก็ยังจะมีรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20 , 21 , 22 ,23.... ต่อไปเรื่อยๆจนกว่าจะตั้งหลักได้จริงๆ