เจาะใจ'วีระ สมความคิด'เปลือยชีวิตในคุกเพรย์ซอว์

นายวีระ สมความคิด แกนนำภาคีเครือข่ายกลุ่มคนไทยหัวใจรักชาติ ให้สัมภาษณ์เปิดใจกับทีมข่าวอาชญากรรมเครือเนชั่น ถึงชีวิตความเป็นอยู่ขณะถูกคุมขังในเรือนจำเพรย์ซอว์ ประเทศกัมพูชา ภายหลังได้รับพระราชทานอภัยโทษและเดินทางกลับถึงประเทศไทยเมื่อวันที่ 2 ก.ค.ที่ผ่านมา

O สภาพความเป็นอยู่ในเรือนจำเป็นอย่างไรบ้าง?

คุกเขาไม่เหมือนคุกบ้านเรา คุกเราดีกว่าเยอะ ของเขาสภาพไม่ดี สกปรก เข้าไปวันแรกต้องกินน้ำสกปรกเลย แต่เพราะผมเป็นนักโทษกรณีพิเศษ ทางเรือนจำจึงจับแยกห้องออกจากคนอื่น จัดให้อยู่ร่วมกับนักโทษชาวกัมพูชาเพียง 1 คน ไว้มาคอยดูพฤติกรรมผม

ตอนนั้นมีการเพิ่มความเข้มงวดมาก สั่งห้ามอ่าน เขียน พูด ปัญหาใหญ่ในตอนแรกคือเรื่องการสื่อสาร จึงจำเป็นต้องใช้ภาษามือ ทำให้การแสดงความรู้สึกแทบไม่มีเลย ต้องใช้ธรรมะเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ นั่งสมาธิ เดินจงกลม เป็นประจำ ทำแบบนี้ทุกวัน ผมยังสอนให้นักโทษที่มาอยู่สวดมนต์ ด้วย

ยอมรับว่าแรกๆ รู้สึกอึดอัดมาก เพราะเข้มงวด หมดอิสรภาพ แต่พอใช้ธรรมะเข้าช่วยก็ดีขึ้น อยู่กับปัจจุบันได้มากขึ้น เท่าที่เห็นนักโทษที่นั่นบางคนเครียดเเละเสียสติเพราะทำใจไม่ได้ เสียคนตามสิ่งเเวดล้อมในคุกก็มี เพราะในคุกมีทั้งบุหรี่ ยาเสพติดก็หาง่ายมาก ถ้าใครมีเงินหาได้หมดในคุก พูดได้ว่าเงินเป็นใหญ่

O ชีวิตของคุณวีระช่วงนั้นลำบากมากไหม?

ไม่ลำบากหรอก เพราะไม่ได้ยึดติดความสบายอยู่แล้ว ผมไม่ต้องทำงานเหมือนนักโทษคนอื่น เจ้าหน้าที่จะไม่มายุ่งกับผมเลย คนอื่นๆ เขาก็ออกไปทำงาน ผมเป็นนักโทษชั้นดี (หัวเราะ)

อีกอย่างเจ้าหน้าที่เขาก็รู้ว่าผมไม่ใช่อาชญากร สิ่งที่เกิดขึ้นกับผมเป็นเรื่องการเมือง ตั้งแต่วันแรกผมเข้าไปในเรือนจำ ได้ขอผู้บัญชาการที่ดูแลเรือนจำว่า ที่ผมเข้ามาในนี้เพราะไม่ได้รับความเป็นธรรม ผมไม่ได้ทำอะไรผิด ผมจะไม่ยอมให้มาละเมิดสิทธิ์ของผมแน่นอน ผู้คุมที่นี่จะมาใช้กำลังข่มเหงผมไม่ได้ คนของเรือนจำจะมาใช้กำลังข่มเหง ผมไม่ยอม ที่สำคัญอย่ามาเหยียดหยามศักดิ์ศรีความเป็นคนไทยของผมด้วย

เจ้าหน้าที่เขาก็เข้าใจ เกรงใจ สั่งการให้เจ้าหน้าที่ดูแลอย่างดี ไม่ให้นักโทษคนไหนมาทำร้ายผม ในคุกมีนักโทษกัมพูชา เขาก็เป็นห่วงในเรื่องความคิดเห็นว่าผมมาแย่งดินแดนเขา แต่ก็ไม่มีอะไรเกิดขึ้น

O มีวิธีการเอาตัวรอดในเรือนจำอย่างไร?

ไม่ได้ทำอะไรมาก ผมอยู่ในคุกก็ไม่ได้ยุ่งกับใคร แต่ก็ต้องระวังตัว มันไว้ใจใครไม่ได้หรอก อย่าง 6 เดือนแรกที่เข้าไปอยู่ มีผู้คุมที่ย้ายมาใหม่เป็นหัวหน้าตึก ประวัติโหดเหี้ยม ถ้าคนไหนทำผิดระเบียบแค่เล็กน้อยจะถูกจับมานั่งกลางสนาม ใช้ไม้ใหญ่ตีจนสลบ วันนั้นผมลงมา เดินไปแล้วพูดว่าคุณทำเเบบนี้ไม่ได้ เรือนจำกัมพูชาขึ้นทะเบียนกาชาดสากล การลงโทษเเบบผิดมนุษยธรรมทำไม่ได้ ถือว่าผิดกฎหมาย

พอผู้คุมคนนั้นรู้ว่าผิดก็กลัว จนเวลาต่อมาก็ย้ายด่วน เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ เพราะนักโทษที่นั่นเขาก็ไม่เคยรู้ พอมาบอกว่าเป็นสิทธิ์ ก็พากันมาขอบคุณ ทำให้ผมรับการยอมรับมากขึ้น ผู้คุมทั้งเกรงใจ ทั้งกลัว เขารู้ว่าผมเป็นคนเอาจริง เขารู้ประวัติผมว่าผมอยู่ที่เมืองไทยเป็นอย่างไร ไม่มีใครกล้า เดินไปไหน ทั้งผู้คุมเเละนักโทษให้เกียรติผม อีกอย่างเขารู้ว่าผมไม่ชอบคอร์รัปชัน

ผมไม่เคยเกะกะระราน เป็นมิตรกับนักโทษทุกคน จากทั้งหมด 4-5 ตึก ทุกคนอยากรู้จักผม เวลาเดินไปไหน เจอกันเขาก็มาทักทาย แนะนำตัว แต่พูดกันเยอะไม่ได้หรอก แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็ยอมให้พูดคุยบ้างนะ เพราะเขาเห็นเเล้วว่าผ่านมาเป็นปีมีเเต่คนรัก มีเพื่อน เพราะช่วยเหลือทุกคน ทั้งเรื่องยารักษาโรคหรือเงินซื้ออาหาร นักโทษคนไหนไม่มีเงิน อยากซื้อน้ำตาล เกลือ เอาไปทำกับข้าวกิน ผมก็ให้ ผมแนะนำพวกเขาว่าการสูบบุหรี่มีโทษอย่างไร เขาก็ไม่ค่อยสูบบุหรี่ให้ผมเห็น

O ปรับตัวให้เข้ากับนักโทษคนอื่นอย่างไร?

ตอนแรกเข้าไปก็กังวลมากว่าจะเข้ากับเขาได้หรือ ในนั้นมีพวกขาใหญ่ มีมาเฟียผิวดำ พวกไนจีเรีย แอฟริกาใต้ เป็นพวกที่มียาเสพติด พวกนี้เป็นมาเฟียกลุ่มใหญ่ เเต่ความโหดเหี้ยมมันใช้ได้ มีเงิน อำนาจ น่ากลัวมาก มีพวกเป็นร้อยคน เวลามีเรื่องกับนักโทษกัมพูชา ต้องหาพวกมาเยอะๆ ถึงจะสู้ไหว มีมาเฟียจีน เเละทางอเมริกาใต้ พวกนี้มียาเสพทั้งนั้น เเละมาเฟียกัมพูชาก็มี

เราอยู่กับพวกอาชญากรเเสบๆ แต่พอมารู้จักกับเรา พวกเขาก็เรียกเราพ่อ เรียกลุงบ้างก็มี พอนักโทษคนอื่นเห็นว่าพวกขาใหญ่เคารพเรา ก็เลยเกรงใจตามไปด้วย แล้วก็ยิ่งไม่มีใครกล้ามายุ่งกับเรา กลายเป็นว่ามีบารมีในคุก แต่ก็ต้องระวังตัวนะ เพราะคุกนี้เขาให้ทำกับข้าวกินเอง มีมีดได้ แต่ต้องเป็นคนมีเงินหน่อยนะถึงจะมีมีดทำครัวไว้ทำกับข้าวได้...ก็คิดนะ ถ้าเขาจะฆ่าเราก็ฆ่าได้นะ หรือจะแหกคุกรวมตัวกันยึดเรือนจำจะทำอย่างไร นักโทษ 3-4 พันคน เป็นพวกไม่กลัวตาย

O เมื่อออกมาจากเรือนจำแล้ว หลังจากนี้จะทำอะไรต่อ?

ได้ออกมาจากคุก กลับบ้าน ก็ไม่ได้เปลี่ยนอะไรมาก ความที่อยู่กับปัจจุบันจนชินตั้งแต่ในคุก เเม้เเต่นาทีถูกปล่อยตัวก็ไม่ตื่นเต้น เพียงรู้ว่าวันที่รอคอยมาถึงเเล้ว เเต่ก็รู้สึกดีขึ้น เพราะมีสติกับปัจจุบันจนชิน รับได้หมด เคยผ่านมาหมดเเล้ว หลังจากนี้ก็คงใช้เวลาอยู่กับครอบครัวมากขึ้น ทำงานที่ยังค้างอยู่หลายอย่างเลย ใช้ชีวิตตามปกติ ไม่เครียดแล้ว ไม่ติดใจอะไร มันผ่านไปแล้ว