เรื่องจริง‘ช่องอานม้า’ รื้อตำนาน'เสี่ยบุญชัย แปรสนามรบ เป็น‘สนามไม้เขมร’

50 ปีที่ผ่านมานี้ วิกฤตการณ์ชายแดนไทย-กัมพูชา ไม่ได้มีแค่เรื่อง “อธิปไตย” และ “เส้นแบ่งพรมแดน” เนื่องจากบริบทการเมืองแต่ละยุคแต่ละสมัยก็แตกต่างกันไป

ยุคเขมร 3 ฝ่ายรบราฆ่าฟันกับ “เฮงสำริน-เวียดนาม” ในทางเปิด ไทยก็รับบท “ม้าอารี” เพื่อมนุษยธรรมช่วยเหลือเขมรอพยพ ในทางปิด ไทยเล่นบท “สงครามใต้ดิน” หนุนเขมร 3 ฝ่าย (เขมรแดง เขมรซอนซาน เขมรสีหนุ) ต้านเวียดนาม

“ช่องอานม้า” ที่คนไทยทั้งประเทศรู้จักดีในนาทีนี้ ได้ผ่านมาหลายยุคสมัย ทั้งที่เคยเป็นเส้นทางจรยุทธ์ของ “ทหารป่าอีสานใต้” และเขมรแดงรวมถึงช่องอานม้า เคยเป็นเส้นทางจรยุทธ์ของเขมรแดง และหน่วยเฉพาะกิจ 838 (รบพิเศษป่าหวาย) ช่วงปี 2522-2534

วันก่อนได้ พล.ต.ณัฏฐ์ ศรีอินทร์ รองแม่ทัพภาคที่ 2 เขียนเรื่อง “ช่องอานม้า ความจริงหนึ่งเดียว” รู้สึกว่า ยังขาดเรื่องราวของช่องอานม้า สมัยรัฐบาลน้าชาติ ยาวมาถึงน้าชวน “แปรสนามรบเป็นสนามการค้า”

เมื่อ พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ ขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีส่วนผลักดันให้เกิด “สันติภาพ” ในกัมพูชา และประกาศนโยบาย “แปรสนามรบเป็นสนามการค้า” เมื่อปี 2532

เวลานั้น “บุญชัย ล.พัฒนพงศ์” ในนามยิ่งฮะค้าไม้ เมืองอุบลฯ ก็มีความสนใจจะไปลงทุน “ทำไม้เขมร”

หลังเขมร 4 ฝ่าย ร่วมกันสร้างสันติภาพและลงนามในข้อตกลงปารีส โดยสหประชาชาติ เตรียมเข้ามาจัดการเลือกตั้ง และสร้างกัมพูชาใหม่ ที่มีประชาธิปไตยเต็มใบ

ปี 2532 เสี่ยบุญชัย ล.พัฒนพงศ์ ในนามบริษัท บีแอลพี อิมปอร์ตเอ็กซ์ปอร์ต จำกัด ได้เข้าไปลงทุนทำไม้สัมปทานที่ อ.จอมกระสาน จ.พระวิหาร โดยการเจรจาผ่านกลุ่มเขมรฮุนเซน และพรรคฟุนซินเปค

เสี่ยบุญชัยได้นำเครื่องจักรกลเข้าก่อสร้างทางผ่าน “ช่องอานม้า” เพื่อชักลากไม้ท่อนจากฝั่งเขมร มารวมไว้ที่สนามไม้บ้านตาโม ต.โซง อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี

ช่องอานม้ายุค “ไม้เขมร” จึงมีความคึกคัก เสียงรถลากซุงดังสนั่นลั่นป่า ชาวบ้านทั้งสองฝั่ง ก็อาศัยเส้นทางชักลากไม้ไปมาหาสู่กัน 

พ.ศ.โน้น เสี่ยบุญชัย จึงได้ฉายา “เจ้าพ่อไม้เขมร” เพราะเขายังได้ขยายพื้นที่การทำไม้ไปยังเขต อ.อัลลองเวง จ.อุดรมีชัย ซึ่งเป็นที่มั่นของ “เขมรแดง” โดยมีการชักลากไม้ท่อน ผ่านช่องสะงำ จ.ศรีสะเกษ

ตระกูล “ล.พัฒนพงศ์” หรือยิ่งฮะค้าไม้ มีโรงเลื่อยจักรอยู่หลายโรงทั้งใน อ.อำนาจเจริญ อ.เลิงนกทา อ.เขมราฐ อ.ขุขันธ์ และอ.กันทรลักษณ์ ไว้รองรับการแปรรูป “ไม้เขมร”

ต้นปี 2536 สหประชาชาติ ผู้กำกับสันติภาพในกัมพูชา มีมติให้ปิดพรมแดนไทย-กัมพูชา ห้ามนำไม้ท่อน และไม้แปรรูปออกจากดินแดนกัมพูชา

สาเหตุที่ UN ต้องปิดพรมแดน เพราะหวังกดดัน “เขมรแดง” ให้เข้าร่วมการเลือกตั้ง และยุติการต่อสู้ด้วยอาวุธ จึงตัดเส้นเลือดเศรษฐกิจ เพราะรู้ดีว่า เขมรแดงมีรายได้จากการขายไม้ให้เสี่ยบุญชัย

ผู้ที่เดือดร้อนคือ เสี่ยบุญชัย จึงวิ่งเต้นไปที่ศูนย์อำนาจพนมเปญ ทั้งก๊กฮุนเซน และก๊กเจ้ารณฤทธิ์ จนได้รับอนุญาตก่อสร้างโรงเลื่อยจักรที่ อ.จอมกระสาน จ.พระวิหาร เพื่อนำไม้ท่อนมาแปรรูป

เสี่ยบุญชัยก็หวังว่า จะได้รับการผ่อนปรนให้นำไม้แปรรูป ผ่านช่องอานไม้ออกไปจำหน่ายต่อในเมืองไทย

มิทันที่เสี่ยบุญชัย จะได้ชื่นชมกับโรงเลื่อยใหม่ ก็จบชีวิตแบบคาดไม่ถึง เมื่อถูกมือปืนซุ่มยิงรถกระบะสองตอน บนเส้นทาง อ.จอมกระสาน-ช่องอานม้า เมื่อเที่ยงวันที่ 17 มิ.ย.2536

ข่าวเสี่ยบุญชัยถูกสังหารกลางวันแสกๆ สร้างความปั่นป่วนในวงการทำไม้เขมร รวมถึงเครือญาติที่สุดช็อก ไม่คิดว่าคนแบบเสี่ยบุญชัยจะมีศัตรูในฝั่งกัมพูชา

ด้วยเหตุที่ใครก็ทราบว่า เสี่ยบุญชัย มีพี่เลี้ยงเป็น “นายทหารใหญ่” ที่สนิทสนมกับผู้นำเขมรก๊กเฮงสำริน-ฮุนเซน พรรคฟุนซินเปก(เจ้ารณฤทธิ์) และเขมรแดง(สหายตาม็อก)

ใครสังหารเสี่ยบุญชัย? ไม่มีใครชี้ชัดได้ เพราะการเมืองเขมรยุคนั้น ยังฝุ่นตลบ เต็มไปด้วยเกมหักเหลี่ยมเฉือนคมกันเอง

เหตุที่ยกเรื่อง “ช่องอานม้า” และเสี่ยบุญชัยมาเล่าใหม่อีกครั้ง ก็เพราะอยากสะกิดเตือนทุกฝ่ายว่า วิกฤติชายแดนไทย-กัมพูชา มีความจริงในแต่ละยุคแต่ละสมัยแตกต่างกัน

“มนุษยธรรม” และ “สนามการค้า” อาจเป็น “พระเอก” ในช่วงเวลาหนึ่ง แต่ปัจจุบันก็อาจเป็น “ผู้ร้าย” ในสายคนไทยผู้รักชาติ

ความจริงมีเพียงหนึ่งเดียวนั้น ถูกต้องแล้ว แต่ก็ต้องอยู่บนพื้นฐานข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ และมองภาพรวมเรื่องเส้นแบ่งพรมแดนอย่างรอบคอบ