เปิดฉากทัศน์ ยุทธศาสตร์เชิงรุก บีบ‘กัมพูชา’ เจรจาทวิภาคี

สัญญาณชายแดนไทยกัมพูชา ส่อเค้าไม่สู้ดี “ภูมิธรรม เวชยชัย” รองนายกรัฐมนตรี และรมว.กลาโหม ยกเลิกการเดินทางไปประเทศฝรั่งเศส เพื่อประชุมทางการทหาร และชมแอร์โชว์ ระหว่าง 15-19 มิ.ย.นี้

หลัง พล.อ.พนา แคล้วปลอดทุกข์ ผบ.ทบ.ประกาศลดเวลาจำนวนวัน เปิด-ปิด ด่านถาวร 6 จุด 10 จุดผ่อนปรนทางการค้า เป้าหมายมุ่งสกัดนักท่องเที่ยวเข้ากาสิโน แหล่งสร้างรายได้มหาศาลของกัมพูชา เรียกได้ว่า มาตรการกดดันการค้าและศรษฐกิจได้เริ่มขึ้นแล้ว

 ผลคือ สร้างความอลหม่านให้กับคนกัมพูชาไม่น้อย เรื่องการค้าขายที่จำกัดเวลา ทำให้ตลาดเงียบเหงา ไร้นักท่องเที่ยว เช่นเดียวกับฝั่งไทย แต่ประชาชนยินดีปฏิบัติตาม และเข้าใจว่าทำเพื่อปกป้องอธิปไตย

เข้าสู่วันที่สอง เริ่มได้เห็นปฏิกิริยา “ฮุน เซน” ประธานวุฒิสภา กัมพูชา ถึงกับเต้น เมื่อถูกโจมตีจุดยุทธศาสตร์เศรษฐกิจ หวั่นกระแสตีกลับ จึงโพสต์โซเชียลมีเดียตอบโต้ พร้อมทั้งขอความเห็นใจจากชาวกัมพูชา และอ้างว่าเป็นความผิดฝ่ายไทย 

"ขอประชาชนกัมพูชาอย่าตำหนิรัฐบาล เพราะเป็นความผิดของฝ่ายไทย ใช้มาตรการเปิด-ปิดด่าน หากอนาคตขาดแคลนของอุปโภคบริโภค กองทัพไทยได้ปิดด่านชายแดนปอยเปตก่อนกำหนดเมื่อวันเสาร์ ไทยต้องรับผิดชอบอย่างเต็มที่ สำหรับการกระทำนี้ ผมเพียงต้องการเตือนทั้งชาวกัมพูชาและชาวไทยว่า หากสินค้าไทยหายไปจากตลาดกัมพูชา นั่นไม่ใช่เพราะชาวกัมพูชาร่วมกันเลือกคว่ำบาตรสินค้าเหล่านั้น แต่เป็นผลจากการปิดพรมแดน เพราะเมื่อผู้คนถูกปิดกั้น สินค้าก็จะถูกปิดกั้นไปด้วย"

"สำหรับชาวกัมพูชา หากไม่มีสินค้าของไทยจำหน่าย โปรดอย่าตำหนิรัฐบาลกัมพูชา เพราะการขาดแคลนนี้ เป็นผลโดยตรงจากการตัดสินใจของไทยในการปิดพรมแดน ผมขอเรียกร้องให้ชาวกัมพูชาทุกคนมีสติ มีวุฒิภาวะ อดทน และสุภาพ พร้อมกับมีความแน่วแน่ และหลีกเลี่ยงการกระทำใดๆ ที่จะเปิดโอกาสให้ชาวต่างชาติดูหมิ่นศักดิ์ศรีของเรา” ฮุน เซน ระบุ

นี่คือตัวชี้วัดว่า ยุทธศาสตร์เชิงรุกฝ่ายไทยมาถูกทางแล้ว มาตรการต่อไปหลังจากนี้ ต้องประเมินสถานการณ์วันต่อวัน คือ เพิ่มเงื่อนไขกดดันกัมพูชา โดยเฉพาะห้ามเพิ่มเติมกำลังในพื้นที่ ไม่เช่นนั้นจะปิดด่านบางจุด ซึ่งไทยยังอยู่ระหว่างดูท่าทีอีกฝ่าย

หากมองข้ามชอต เงื่อนไขแรกได้ผล เงื่อนไขต่อไป คือการถอยกำลังทหารกัมพูชาออกไป 200 เมตร จากบริเวณต้นสัตบรรณถึงสามแยกลาว ไปยังจุดที่ทหารกัมพูชาเคยอยู่เดิม พร้อมกำหนดเส้นตาย 

เช่น หากวันแรกไม่ถอยกำลัง ลดเวลา จำนวนวันเปิด-ปิดด่านเพิ่ม หรือปิดบางจุดพื้นที่ตะวันออกที่จะเดินทางไปสู่ปอยเปต แหล่งที่ตั้งเอ็นเตอร์เทนเมนท์คอมเพล็กซ์ กาสิโนของกัมพูชา

วันที่สอง หากยังนิ่งเฉย ไทยจะประกาศปิดด่านเบ็ดเสร็จบางพื้นที่ ควบคู่ไปกับมาตรการตัดไฟฟ้าที่หล่อเลี้ยงกาสิโน ซึ่งอยู่ในพื้นที่รับผิดชอบของศูนย์ปฏิบัติการกองทัพบก และศูนย์ปฏิบัติการกองทัพเรือหากไปสู่มาตรการนี้ จะมีผลกระทบในพื้นที่ดังนี้​​​​    

บ้านคลองลึก อ.อรัญประเทศ จ. สระแก้ว - อ.ปอยเปต จ.บันเตียเมียนเจย โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.บันเตียเมียนเจย เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า ​​​​​

​​​​​บ้านหนองปรือ อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว- อ.มาลัย จ.บันเตียเมียนเจย โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.บันเตียเมียนเจย เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า ​​​​​​

บ้านเขาดิน อ.คลองหาด จ.สระแก้ว- อ.สำเภาลูน จ.พระตะบอง โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.พระตะบอง เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า ​​​​​

บ้านสวนส้ม อ.สอยดาว จ.จันทบุรี บ้านโอลั๊ว อ.ก๊อมเรียง จ.พระตะบอง โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.พระตะบอง เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า ​​​​​

บ้านซับตารี อ.สอยดาว จ.จันทบุรี - อ.พนมปรึก จ.พระตะบอง โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.พระตะบอง เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า ​​​​​​

บ้านแหลม อ.โป่งน้ำร้อน จ.จันทบุรี - อ.ก็อมเรียง จ.พระตะบอง โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.พระตะบอง เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า​​​​​​

บ้านหาดเล็ก อ.คลองใหญ่ จ.ตราด - บ้านหาดทรายยาว จ.เกาะกง โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.เกาะกง เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า

​​​​​​อ.กาบเชิง(ช่องจอม) จ.สุรินทร์- บ้านโอเสม็ด จ.อุดรมีชัย โดยมีสำนักงานอุตสาหกรรมแร่และพลังงาน จ.อุดรมีชัย เป็นผู้ซื้อไฟฟ้า

พร้อมทั้ง ตั้งเงื่อนไขให้ฝ่ายกัมพูชานำประเด็นจุดปะทะช่องบก มาพูดคุยระดับทวิภาคี โดยไม่มีประเทศที่สามเข้ามายุ่งเกี่ยว ผ่านกลไกการประชุมคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม (JBC) วันที่ 14 มิ.ย. หรือกลไกระดับอื่นที่เกี่ยวข้อง ภายใต้ข้อตกลงเอ็มโอยู 43 ซึ่งมีข้อระบุชัดเจน หากเป็นพื้นที่ต่างฝ่ายต่างอ้างสิทธิ์ ให้ถอยร่นออกไป เปิดพื้นที่ เดินหน้าจัดทำเขตแดน

นอกจากนี้ ยังมีมาตรการต่างประเทศ และช่องทางการทูต การพูดคุยกับเอกอัครราชทูตกัมพูชาประจำประเทศไทย เพื่อสื่อสารไปยังรัฐบาลกัมพูชา ตลอดจนถึงการเรียกทูต และข้าราชการกลับประเทศ ตลอดจนถึงการใช้“กลไกอาเซียน”กดดันกัมพูชาผ่านทาง

“อันวาร์ อิบราฮิม” นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย ในฐานะประธานอาเซียน เพื่อให้ไทย-กัมพูชายึดหลักการเจรจา โดยสันติวิธี

ในขณะเดียวกัน ต้องใช้มหาอำนาจกดดันกัมพูชา คือ “จีน” ที่มีพลังมากที่สุด ที่ต้องแสวงหาประโยชน์ให้ได้ เพราะที่ผ่านมาไทยให้ความร่วมมือทั้งการส่งตัวอุยกูร์ การปราบปรามแก๊งคอลเซ็นเตอร์ จีนสีเทา พื้นที่ชนกลุ่มน้อย ประเทศเมียนมา

ทว่า ก่อนที่แหล่งเศรษฐกิจหล่อเลี้ยงกัมพูชาจะย่ำแย่ ล่าสุด ช่วงเช้าวันที่ 8 มิ.ย.ฝ่ายกัมพูชาติดต่อมายังฝ่ายไทยขอเจรจา และแจ้งว่ากำลังทหารกัมพูชาได้ถอยกำลัง จากต้นสัตบรรณถึงสามแยกลาว ไปยังจุดที่เคยอยู่ปี 2567 พร้อมกลบคูเลต คืนสภาพพื้นที่ให้เหมือนเดิม

อย่างไรก็ตาม สำหรับมาตรการเปิด-ปิดด่าน กองทัพไทยยังคงดำเนินการต่อไปอีกระยะ จากนั้นจึงจะประเมินสถานการณ์ เพื่อบีบให้กัมพูชายอมรับเงื่อนไข เพื่อนำปัญหาบริเวณช่องบกขึ้นสู่โต๊ะเจรจา ในการประชุมคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา กรุงพนมเปญ ประเทศกัมพูชา 14 มิ.ย.นี้

แม้ที่ผ่านมา ฝ่ายไทยจะเดินเกมช้า ตามหลังกัมพูชาก้าวหนึ่งเสมอ แต่หลังจากงัดมาตรการเปิด-ปิดด่านมาใช้ ทำให้กัมพูชาตกที่นั่งลำบาก จนยอมถอยกำลังจากพื้นที่

ดังนั้น จึงต้องจับตาว่ามาตรการต่างๆ ที่ไทยเริ่มขยับด้วยการเปิด-ปิดด่าน และพร้อมยกระดับความเข้มข้นขึ้นเรื่อยๆ จนกว่ากัมพูชาจะยอมรับเงื่อนไขที่เหลือ