90 ปีเปลี่ยนแปลงการปกครอง หลัก 6 ประการวัดผลงานรัฐบาล

“ณ ที่นี้ 24 มิ.ย.2475 เวลาย่ำรุ่ง คณะราษฎรได้ก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญเพื่อความเจริญของชาติ” นี่คือข้อความบนหมุดคณะราษฎร ที่เคยถูกฝังตรึงอยู่กลางลานพระบรมรูปทรงม้า อันเป็นสถานที่ที่คณะราษฎรประกาศการเปลี่ยนแปลงการปกครองของประเทศ ที่เรียกว่า “อภิวัฒน์สยาม” เมื่อ 90 ปีก่อน วันเวลาผ่านไปอย่างรวดเร็ว นั่นหมายความว่าอีก 10 ปีประชาธิปไตยไทยก็จะมีอายุครบ 100 ปี ยังจินตนาการไม่ออกว่าบ้านเมืองตอนนั้นจะเป็นอย่างไร แต่ถ้าดูบ้านเมืองตอนนี้มีแต่เรื่องละเหี่ยใจจากปัญหาเศรษฐกิจ  ทั้งน้ำมันแพง สินค้าราคาแพง เงินเฟ้อสูงต่อเนื่อง รายรับไม่พอรายจ่าย แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าปัจจัยด้านภูมิรัฐศาสตร์ รัสเซียรุกรานยูเครนมีส่วนอย่างมากทำให้ความยากลำบากทางเศรษฐกิจเกิดขึ้นทั่วโลก 

ย้อนกลับไปดูสภาพเมื่อ 90 ปีก่อน ปัจจัยที่ทำให้เกิดการอภิวัตน์สยามมีทั้งปัจจัยการเมือง อำนาจรวมศูนย์อยู่ในกลุ่มเจ้านายและชนชั้นสูง จนการบริหารราชการแผ่นดินล่าช้า ขาดประสิทธิภาพ ไม่มีความยุติธรรม ปัจจัยด้านเศรษฐกิจ วิกฤติการคลังตกทอดมาจากรัชสมัยก่อนบวกกับวิกฤติเศรษฐกิจโลกในช่วงปี 2472-2475 รัฐบาลตัดสินใจแก้ปัญหานี้โดยการจัดทำงบประมาณขาดดุลและปรับข้าราชการชั้นกลางและล่างออกหลายระลอก (แต่ปกป้องชนชั้นสูงและขุนนาง) ขึ้นภาษีรายได้กระทบชนชั้นกลางและราษฎร สร้างความเดือดร้อนให้กับคนระดับล่าง จนเกิดกระแสไม่พอใจต่อรัฐบาล ปัจจัยภายนอก เกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครองในหลายๆ ประเทศ ปัจจัยด้านสังคมเกิดการก่อตัวของชนชั้นใหม่ ข้าราชการรุ่นใหม่ ชนชั้นกลาง ปัญญาชน นักเรียนนอก นักเรียนใน นักหนังสือพิมพ์ พ่อค้า และวิชาชีพสมัยใหม่ อันเนื่องมาจากการเปิดประเทศและพัฒนาเศรษฐกิจตั้งแต่ต้นรัตนโกสินทร์ สืบเนื่องมาจนถึงสมัยรัชกาลที่ 5 กลุ่มคนใหม่ๆ เหล่านี้มาพร้อมกับจิตสำนึกใฝ่หาเสรีภาพ ความทันสมัย และความเสมอภาคเท่าเทียม

จะว่าไปปัจจัยเหล่านี้ยังมีหลงเหลือให้เห็นในปัจจุบัน ภาพการลงถนนของคนรุ่นใหม่ที่ตอนพีคสุดนับได้หลายหมื่นคนก่อนโควิด-19 ระบาด รัฐบาลประกาศ พรก.ฉุกเฉินคุมโควิด นัยหนึ่งก็คุมม็อบไปด้วยโดยปริยาย แต่ถ้าจะพูดกันอย่างเป็นธรรม ภายใต้ปัญหาเศรษฐกิจที่คนไทยกำลังเผชิญอยู่ พล.อ.ประยุทธ์​ จันทร์โอชา​ นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมไม่ได้นิ่งนอนใจ มอบหมายกระทรวงพาณิชย์ดูแลสินค้าอุปโภคบริโภคเตรียมขึ้นราคาไม่ให้ส่งผลกระทบประชาชน มอบหมายกระทรวงสาธารณสุขเตรียมพร้อมทุกด้านรับมือฝีดาษลิง มอบหมายกระทรวงคมนาคมดูแลรถโดยสารเอกชนเตรียมปรับลดการเดินรถ​  ส่วนเรื่องความมั่นคงด้านพลังงานมอบใหม่ให้สภาความมั่นคงแห่งชาติมาดูแล 

เมื่อมอบหมายให้หน่วยงานเกี่ยวข้องรับหน้าที่ไปหมดแล้ว หน้าที่การประเมินผลงานก็ตกเป็นของประชาชน ไหนๆ ก็เป็นวันครบรอบเปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบอบประชาธิปไตยก็ขอใช้ หลัก 6 ประการของคณะราษฎรประเมินผลงานรัฐบาลก็แล้วกัน นั่นคือหลักเอกราช ความปลอดภัย เศรษฐกิจ เสมอภาค เสรีภาพ การศึกษา ถ้ารัฐบาลทำได้ทั้ง 6 ประการก็ถือว่าสอบผ่าน เรื่องนี้ประชาชนเท่านั้นที่จะเป็นผู้ให้คำตอบ