กรมสมเด็จพระเทพฯ ทรงเปิดอาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จ.ปทุมธานี
กรมสมเด็จพระเทพฯ เสด็จฯ ไปทรงเปิดอาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เนื่องในวันอนุรักษ์มรดกไทย พุทธศักราช 2566 ณ อาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี
นายพนมบุตร จันทรโชติ กล่าวถึงการจัดสร้างอาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติครั้งนี้ ซึ่งได้น้อมนำแนวพระราชดำริสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ได้พระราชทานไว้ในหลายโอกาสเกี่ยวกับการจัดสร้างคลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ให้มีพื้นที่เพียงพอต่อปริมาณโบราณวัตถุที่เพิ่มมากขึ้นทุกปีจากการศึกษาขุดค้นทางโบราณคดี จัดวางอย่างเป็นระบบ และจัดให้เป็นสถานที่ศึกษาโบราณวัตถุ หรือ Study Collection สำหรับนักศึกษา นักวิจัยได้
ในปี พ.ศ. 2545 กรมศิลปากรจึงได้ย้ายโบราณวัตถุจากคลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ซึ่งเดิมใช้พื้นที่อาคารจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร มาจัดเก็บ ณ อาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก จังหวัดปทุมธานี โดยจัดวางตามหมวดหมู่ประเภทวัสดุตามหลักการอนุรักษ์โบราณวัตถุ ออกแบบห้องคลังต่างๆ ให้เป็นคลังเปิด หรือ Visible Storage ที่เปิดให้ผู้เข้าเยี่ยมชมมองเห็นได้จากภายนอกผ่านผนังกระจก อาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติใหม่
ต่อมา พ.ศ.2559 กรมศิลปากรจึงเริ่มสร้างอาคารคลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติโดยเฉพาะ ในพื้นที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก โดยคำนึงถึงการควบคุมสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเก็บรักษาโบราณวัตถุอย่างยั่งยืนและปลอดภัย เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กขนาดใหญ่
มีพื้นที่ใช้สอย 30,000 ตารางเมตร ความสูง 4 ชั้น รูปทรงอาคารเป็นทรงไทยประยุกต์ นำเส้นสายฐานบัวในงานสถาปัตยกรรมไทยเข้ามาใช้เป็นกรอบด้านนอกของอาคาร เพื่อสร้างเอกลักษณ์ไทยด้วยวัสดุก่อสร้างสมัยใหม่ แต่ยังคงไว้ซึ่งการระบายอากาศที่ดี สามารถนำแสงธรรมชาติเข้ามาใช้ในอาคาร และเหมาะสมกับสถานที่ตั้งที่มีภูมิอากาศร้อนชื้น วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในอาคารเลือกใช้วัสดุประเภทเหล็ก คอนกรีต อลูมิเนียมและกระจกเป็นหลัก ไม่ใช้วัสดุประเภทไม้เพื่อลดโอกาสที่จะมีแมลงเข้ามาอยู่อาศัย ซึ่งอาจทำลายโบราณวัตถุที่จัดเก็บอยู่ภายใน ภาพภายในอาคารคลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
ภายในอาคารคลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปัจจุบันจัดเก็บโบราณวัตถุแล้ว รวมจำนวน 113,849 รายการ จัดวางตามประเภทวัสดุในห้องคลังต่างๆ จำนวน 10 ห้อง ได้แก่ ห้องคลังโบราณวัตถุประเภทหินและปูนปั้น ห้องคลังโบราณวัตถุประเภทโลหะ 3 ห้อง ห้องคลังโบราณวัตถุประเภทเครื่องปั้นดินเผาและแก้ว 2 ห้อง ห้องคลังโบราณวัตถุประเภทไม้ 2 ห้อง และห้องคลังโบราณวัตถุประเภทหนังสัตว์ ผ้า กระดาษ กระดูก งา เขาสัตว์ 2 ห้อง ห้องสืบค้นฐานข้อมูล ฐานข้อมูลโบราณวัตถุ และห้องศึกษาโบราณวัตถุ
อธิบดีพนมบุตร จันทรโชติ กล่าวในช่วงท้ายว่า หลังพิธีเปิดในวันนี้ กรมศิลปากรจะเปิดให้บริการแก่นักศึกษา นักวิจัย และประชาชน เข้าศึกษาโบราณวัตถุในคลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จังหวัดปทุมธานี ได้ตั้งแต่วันที่ 19 กันยายน ศกนี้ ซึ่งตรงกับวันพิพิธภัณฑ์ไทย ประจำปี 2566 โดยให้บริการใน 2 รูปแบบ คือการเข้าศึกษาตามอัธยาศัยในพื้นที่บริการทั่วไป ได้แก่ ห้องสมุด ห้องสอบค้นฐานข้อมูลโบราณวัตถุ และใช้บริการสำเนาไฟล์ภาพถ่ายโบราณวัตถุ การบริการอีกรูปแบบหนึ่งคือ การศึกษาชิ้นงานโบราณวัตถุ ซึ่งต้องยื่นคำร้องขออนุญาต เมื่อได้รับอนุญาต เจ้าหน้าที่จะอำนวยความสะดวกนำเข้าศึกษาโบราณวัตถุในพื้นที่ควบคุมชั้นใน
นอกจากนี้กรมศิลปากรยังได้ออกแบบช่องทางเข้าชมบรรยากาศห้องคลังโบราณวัตถุ และโบราณวัตถุชิ้นสำคัญในมุมมอง 360 องศา ผ่านทางแอพพลิเคชั่น Virtual Smart Museum และ FADdiscovery ทั้งนี้สามารถเข้าดูรายละเอียดการให้บริการเพิ่มเติมได้ทางเพจ www.facebook.com/nationalmuseumstorage และติดต่อสอบถามทางไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ [email protected]
