เปิดรายชื่อ 19 แพลตฟอร์มออนไลน์ บังคับใช้กฎหมาย DPS ป้องกันหลอกลวง
เปิดโผ 19 แพลตฟอร์มออนไลน์ยักษ์ใหญ่ ทั้ง Shopee, Lazada และ Grab เตรียมรับไม้บังคับใช้กฎหมาย DPS เพื่อคุมเข้มการหลอกลวงและยกระดับความปลอดภัยให้ผู้บริโภค
นายอนุกูล พฤกษานุศักดิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า รัฐบาลไทย โดย สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA กำลังเร่งบูรณาการความร่วมมืออย่างเป็นระบบเพื่อป้องกันและรับมือกับปัญหาการหลอกลวงทางออนไลน์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกำกับดูแลแพลตฟอร์มดิจิทัลภายใต้กฎหมาย Digital Platform Services (DPS) ซึ่งล่าสุดได้มีการประกาศรายชื่อบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าที่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 20 แห่งพระราชกฤษฎีกาการประกอบบริการแพลตฟอร์มที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 โดยจะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 10 กรกฎาคม 2568 เป็นต้นไป
19 แพลตฟอร์มต้องบอกมาตรฐานสินค้าที่ขายใหเว็บ
- ช้อปปี้ (Shopee)
- ลาซาด้า (Lazada)
- วันทูคาร์ (One2car.com) – ประกาศซื้อขายรถยนต์มือสอง
- แกร็บ (Grab)
- ขายดี (Kaidee.com)
- เอสไอเอ อี-อ๊อกชันซิสเต็ม (SIA E-AUCTION SYSTEM)
- ไลน์ช้อปปิ้ง (LINE SHOPPING)
- อาลีบาบา (Alibaba)
- น็อกน็อก (NocNoc)
- อาลีเอ็กซ์เพรส (AliExpress)
- ดิสช็อป (Thisshop)
- รักเหมา (Rakmao)
- เถาเป่า (Taobao)
- เอสซีจี โฮม (SCGHome)
- วันสยาม แอปพลิเคชัน (ONESIAM Application)
- เรดดี้พลาสติก อ็อกชัน (ReadyPlastic Auction)
- รูทส์แพลตฟอร์ม (ROOTS Platform)
- เทอมู (TEMU)
- อีเบย์ (eBay)
หน้าที่เพิ่มเติมสำหรับ 19 แพลตฟอร์มภายใต้ ม. 20 ของกฎหมาย DPS
แพลตฟอร์มทั้ง 19 แห่งนี้จะต้องมีหน้าที่เพิ่มเติมตามมาตรา 20 ของกฎหมาย DPS นอกเหนือจากหน้าที่ทั่วไปที่กำหนดไว้ ซึ่งรวมถึง:
- การประเมินความเสี่ยงและจัดทำมาตรการบริหารความเสี่ยงที่มีประสิทธิภาพ : เพื่อลดโอกาสเกิดปัญหาจากการหลอกลวงหรือสินค้าไม่ได้มาตรฐาน
- การดำเนินการอื่นตามประกาศของคณะกรรมการ : เช่น การเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ขายก่อนอนุญาตให้ขายหรือโฆษณาสินค้าที่ต้องมีมาตรฐาน และการตรวจสอบหลักฐานที่เกี่ยวข้องก่อนเปิดขายสินค้าที่มีข้อกำหนดเรื่องมาตรฐาน
- การแสดงข้อมูลมาตรฐานสินค้าอย่างชัดเจนบนหน้าร้านค้า : เพื่อให้ผู้บริโภคสามารถตรวจสอบข้อมูลสำคัญได้ง่าย
- การมีกลไกแจ้งเตือนและนำออกสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน : เพื่อความรวดเร็วในการจัดการกับสินค้าที่เข้าข่ายผิดกฎหมายหรือไม่ปลอดภัย
- การกำหนดบทลงโทษสำหรับผู้ประกอบการที่ฝ่าฝืน : เพื่อสร้างความรับผิดชอบและป้องกันการกระทำผิดซ้ำ
เกณฑ์การคัดเลือกแพลตฟอร์มเข้าข่ายความเสี่ยงสูง
นายอนุกูลกล่าวว่า แพลตฟอร์มดิจิทัลที่ถูกประกาศรายชื่อข้างต้น ถือเป็นแพลตฟอร์มประเภทตลาดสินค้าออนไลน์ที่เข้าข่ายมีความเสี่ยงสูง และอาจส่งผลกระทบในวงกว้าง โดยมีลักษณะเข้าเกณฑ์อย่างใดอย่างหนึ่งดังนี้:
- มีมูลค่าธุรกรรมในราชอาณาจักรเกิน 100 ล้านบาทต่อปี
- ไม่ได้จดทะเบียนกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า (DBD) แต่มีผู้ประกอบการ 100 รายขึ้นไป
- ไม่ได้จดทะเบียนกับ DBD แต่มีผู้ใช้บริการเกินกว่า 5% แต่ไม่เกิน 10% (เฉลี่ยต่อเดือน)
- ผู้ใช้บริการสามารถกระทำการใดโดยไม่มีมาตรการควบคุมดูแลที่มีประสิทธิภาพ
ETDA ยังคงเดินหน้าตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติมกับแพลตฟอร์มดิจิทัลอื่นๆ อีกจำนวนมาก หากพบว่าเข้าเกณฑ์ข้างต้น ก็จะมีการประกาศรายชื่อเพิ่มเติมต่อไป โดยกฎหมาย DPS มาตรา 24 กำหนดให้มีการ "ทบทวนรายชื่อ" แพลตฟอร์มเป็นประจำทุกปี ดังนั้น รายชื่อที่ประกาศข้างต้นอาจมีการเพิ่ม ลด หรือปรับเปลี่ยนได้ตามลักษณะการให้บริการที่เปลี่ยนแปลงไป
การบังคับใช้กฎหมาย DPS นี้ ถือเป็นอีกก้าวสำคัญของรัฐบาลไทยในการสร้างความปลอดภัยและความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคในการทำธุรกรรมออนไลน์ รวมถึงส่งเสริมการประกอบธุรกิจแพลตฟอร์มดิจิทัลให้มีความรับผิดชอบและโปร่งใสมากยิ่งขึ้น
หากคุณเป็นผู้ประกอบการแพลตฟอร์มดิจิทัล หรือผู้ใช้งานแพลตฟอร์มดังกล่าว มีข้อสงสัยเกี่ยวกับการปฏิบัติตามกฎหมาย DPS หรือต้องการทราบข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อ ETDA เพื่อขอคำแนะนำได้.