ประวัติวันสุนทรภู่ 2568 กวีเอก 26 มิ.ย. ทำไมคนถึงนึกถึง พระอภัยมณี

"กรุงเทพธุรกิจ" พาเปิด"ประวัติสุนทรภู่ 2568" พระสุนทรโวหาร กวีเอกของโลก 26 มิถุนายน ทำไมคนถึงนึกถึง "พระอภัยมณี" ผีเสื้อสมุทร  ในวันสุนทรภู่? รวมผลงานชิ้นเอก การสร้างอนุสาวรีย์สุนทรภู่มีอยู่ที่ไหนบ้าง? แคปชั่นวันสุนทรภู่ คำคมภาษาไทย แคปชั่นโดนใจวันสำคัญ

วันสุนทรภู่ 2568 ตรงกับวันไหน?

"วันสุนทรภู่ 2568" วันที่ 26 มิถุนายนของทุกปี ถูกกำหนดให้เป็น "วันสุนทรภู่" เพื่อรำลึกถึงกวีเอกของไทย  กวีเอกของโลก ที่ได้รับการยกย่องจากองค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก UNESCO ให้เป็นบุคคลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรมระดับโลก และยังเป็นวันคล้ายวันเกิดของพระสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) เจ้ากรมอาลักษณ์ฝ่ายพระราชวัง ซึ่งมีผลงานด้านบทกลอนที่มีคุณค่าแก่แผ่นดินเป็นจำนวนมาก

ประวัติ "สุนทรภู่" กวีเอกของโลก

สุนทรภู่ เกิดเมื่อวันจันทร์ที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2329 ณ บริเวณด้านเหนือของพระราชวังหลัง (ปัจจุบันคือสถานีรถไฟบางกอกน้อย) บิดาเป็นชาวบ้านกร่ำ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง ส่วนมารดาคาดว่าเป็นข้าหลวงในพระราชวังหลัง ชีวิตในวัยเยาว์ของสุนทรภู่เริ่มต้นขึ้นหลังจากที่บิดามารดาหย่าร้างกัน ท่านได้อาศัยอยู่กับมารดาและเข้าเรียนที่สำนักวัดชีปะขาว (วัดศรีสุดารามในปัจจุบัน)

สุนทรภู่มีความสามารถทางกวีตั้งแต่วัยหนุ่ม แต่ชีวิตกลับไม่ได้ราบรื่นนัก เคยถูกลงโทษจากการลอบรักใคร่กับสาวชาววังชื่อ "จัน" แม้จะได้แต่งงานกันในภายหลัง แต่ชีวิตคู่ก็ไม่ยืนยาวนักด้วยปัญหาเรื่องสุรา

ในสมัยรัชกาลที่ 2 สุนทรภู่ได้เข้ารับราชการในกรมพระอาลักษณ์ และเป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จนได้รับแต่งตั้งเป็น "ขุนสุนทรโวหาร" เป็นกวีที่ปรึกษาใกล้ชิด แต่ในสมัยรัชกาลที่ 3 ท่านถูกถอดออกจากตำแหน่งและออกบวช ก่อนจะกลับมารับราชการอีกครั้งในสมัยรัชกาลที่ 4 โดยได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น "พระสุนทรโวหาร" เจ้ากรมอาลักษณ์ฝ่ายพระบวรราชวัง ท่านถึงแก่กรรมในปี พ.ศ. 2398 รวมอายุ 69 ปี

ทำไมคนถึงนึกถึง "พระอภัยมณี" ในวันสุนทรภู่?

เมื่อพูดถึงวันสุนทรภู่ สิ่งแรกที่หลายคนนึกถึงคงหนีไม่พ้นวรรณคดีเรื่อง "พระอภัยมณี" ซึ่งเป็นผลงานชิ้นเอกที่สร้างชื่อเสียงและเป็นที่จดจำของสุนทรภู่มากที่สุด มีความยาวกว่า 94 เล่มสมุดไทย เนื้อหาที่หลากหลายครอบคลุมเรื่องราวการผจญภัย ความรัก และข้อคิดต่างๆ ทำให้เป็นวรรณกรรมที่สมบูรณ์และได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง

นอกจากนี้ "พระอภัยมณี" ยังถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของ หลักสูตรการเรียนการสอน ในโรงเรียนมาอย่างยาวนาน ทำให้นักเรียนนักศึกษาคุ้นเคยกับเรื่องราว ตัวละคร และบทประพันธ์ต่างๆ เป็นอย่างดี ตัวละครอย่างพระอภัยมณีกับปี่วิเศษ นางเงือก ผีเสื้อสมุทร สุดสาคร และม้านิลมังกร ล้วนมีความเป็นเอกลักษณ์และโดดเด่น ทำให้เรื่องราวมีสีสันและน่าติดตาม อีกทั้งความงดงามทางภาษาและจินตนาการอันกว้างไกลของสุนทรภู่ ทำให้ "พระอภัยมณี" โดดเด่นเหนือวรรณคดีเรื่องอื่นๆ และเป็นที่ประทับใจของผู้คนทุกยุคสมัย

ผลงานชิ้นเอกของสุนทรภู่

สุนทรภู่ได้ประพันธ์ผลงานวรรณคดีไว้มากมาย แม้บางส่วนจะสูญหายไป แต่ที่ยังคงอยู่ก็ถือว่ามีปริมาณมากและเปี่ยมไปด้วยคุณค่า ผลงานสำคัญที่พบในปัจจุบัน ได้แก่

• นิราศ: นิราศเมืองแกลง, นิราศพระบาท, นิราศภูเขาทอง, นิราศสุพรรณ, นิราศวัดเจ้าฟ้า, รำพันพิลาป, นิราศพระปฐม, นิราศเมืองเพชร
• นิทาน: โคบุตร, พระอภัยมณี (ชิ้นเอก), พระไชยสุริยา, ลักษณวงศ์, สิงหไกรภพ
• สุภาษิต: สวัสดิรักษา, เพลงยาวถวายโอวาท, สุภาษิตสอนหญิง (บางส่วนยังเป็นที่ถกเถียงเรื่องผู้ประพันธ์)
• บทละคร: อภัยนุราช
• บทเสภา: ขุนช้างขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงาม
• บทเห่กล่อมพระบรรทม: เห่เรื่องพระอภัยมณี, เห่เรื่องโคบุตร, เห่เรื่องจับระบำ, เห่เรื่องกากี

ผลงานเหล่านี้ล้วนเป็นมรดกทางวรรณศิลป์ที่สำคัญ โดยเฉพาะ "วรรคทอง" จากนิราศภูเขาทองและคำสอนจากเรื่องพระอภัยมณี เช่น "ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก", "ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์", "แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์", "รู้สิ่งไรไม่สู้รู้วิชา รู้รักษาตัวรอดเป็นยอดดี", และ "อันนินทากาเลเหมือนเทน้ำ" ล้วนเป็นบทประพันธ์ที่ยังคงร่วมสมัยและสอนใจคนไทยมาจนถึงปัจจุบัน

การสร้างอนุสาวรีย์สุนทรภู่ มีที่ไหนบ้าง?

เพื่อรำลึกถึงสุนทรภู่ มีการสร้างอนุสาวรีย์และหุ่นปั้นของท่านในหลายพื้นที่สำคัญ ได้แก่:

• อนุสาวรีย์สุนทรภู่ เมืองแกลง จ.ระยอง: สร้างขึ้นเป็นแห่งแรกที่บ้านเกิดของบิดาท่าน ภายในมีหุ่นปั้นสุนทรภู่และตัวละครจากพระอภัยมณี
• อนุสาวรีย์สุนทรภู่ เมืองเพชรบุรี: สร้างที่ท่าน้ำหลังวัดพลับพลาชัย ซึ่งเป็นจุดที่ท่านเคยมาตามนิราศเมืองเพชร
• อนุสาวรีย์สุนทรภู่ กรุงเทพฯ: ตั้งอยู่ที่วัดศรีสุดาราม บางกอกน้อย ซึ่งเชื่อว่าเป็นสถานที่ที่ท่านเล่าเรียนในวัยเยาว์
• หุ่นขี้ผึ้งสุนทรภู่ นครปฐม: จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย จ.นครปฐม
• พิพิธภัณฑ์สุนทรภู่ วัดเทพธิดาราม กรุงเทพฯ: เป็นอาคารที่ปรับปรุงจากกุฏิที่สุนทรภู่เคยอาศัยอยู่ ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของสมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย

กิจกรรมวันสุนทรภู่ 2568

ในวันสุนทรภู่ แต่ละปีจะมีการจัดกิจกรรมหลากหลายเพื่อเชิดชูเกียรติท่าน เช่น การจัดนิทรรศการเกี่ยวกับประวัติชีวิตและผลงาน การแสดงผลงานประเภทนิทาน การประกวดแข่งขันประชันสักวา และการตอบคำถามเกี่ยวกับประวัติและผลงานของสุนทรภู่

ส่องแคปชั่นวันสุนทรภู่ คำคมภาษาไทย และแคปชั่นฮาๆ กวนๆ

เพื่อร่วมเฉลิมฉลองวันสำคัญนี้ ผู้คนต่างโพสต์ข้อความและแคปชั่นที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็นการเชิดชูครูกวี คำคมภาษาไทย หรือแม้แต่แคปชั่นตลกขบขัน

แคปชั่นวันสุนทรภู่ 2568

• วันนี้วันสุนทรภู่ ผู้สร้างสรรค์ภาษาไทยให้งดงาม
• สุนทรภู่ครูกวี ศรีกวีเอกของโลก
• ตัวอักษรของท่านคือมนต์ขลัง ถ่ายทอดเรื่องราวผ่านกาลเวลา
• จากบทกวีที่ร้อยเรียง สู่หัวใจที่คิดถึง "ท่านสุนทรภู่"
• ทุกปี 26 มิถุนายน เป็นวันของสุนทรภู่ แต่ส่วนเราพร้อมเป็นวันของเธอในทุกๆ วัน
• ไม่อยากเป็นบุคคลสำคัญของโลก แต่ขอเป็นคนสำคัญของเธอจะได้ไหม
• กวีเอกของโลกก็ไม่สน เพราะโลกนี้คนสำคัญคือเธอคนเดียว
• สุนทรภู่ไม่เคยจากไปไหน ยังคงอยู่ในทุกบทเพลงและบทกลอน
• สุดสาครมีม้านิลมังกร ส่วนเราจะมีเธอตลอดไป
• ลูกของนางเงือกคือสุดสาคร แต่เรานี่สิเป็นแฟนของเธอ
• รำลึกถึงสุนทรภู่ ผู้เป็นแรงบันดาลใจให้นักเขียนทุกคน
• เพราะมีท่าน เราจึงมีวรรณคดีอันล้ำค่า
• ผีเสื้อสมุทรต้องอกหักจากพระอภัยมณี แต่ถ้าเธอได้มาใกล้ชิดกับเรารับรองไม่อกหักแน่นอน
• ถึงใครจะมองเธอเป็นนางยักษ์ผีเสื้อสมุทร แต่สายตามเรามองเธอน่ารักเสมอ
• สุนทรภู่คือปราชญ์แห่งภาษาไทย ผู้ทำให้วรรณศิลป์ไม่มีวันตาย
• ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปเท่าไหร่ บทกวีของสุนทรภู่ยังคงร่วมสมัยเสมอ
• "แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์" วรรณคดีสอนใจจากสุนทรภู่
• วันนี้ขอเป็นศิษย์สุนทรภู่สักวัน เคารพครูกวีไทย
• สุนทรภู่คือตำนานบทกวีไทย ที่โลกต้องจารึก

คำคมภาษาไทย

• รักษาภาษาไทยให้คงอยู่ คือรักษาเอกลักษณ์ของเรา
• ทุกตัวอักษรคือมรดกอันล้ำค่า ที่บรรพบุรุษมอบให้
• ใช้ภาษาไทยอย่างเข้าใจ คือความภูมิใจของคนไทยทุกคน
• ภาษาไทยมรดกล้ำค่า จงรักษาดำรงไว้
• รู้รักชาติ รู้อนุรักษ์ภาษาไทย
• อนุรักษ์ภาษาของชาติ ภูมิใจ ใช้ภาษาไทยให้ถูกหลัก 
• อนุรักษ์ภาษาของชาติ คงคุณค่าความเป็นไทย ดันซอฟต์พาวเวอร์ไทย
• ภาษาไทยเป็นซอฟต์พาวเวอร์ไทยสำคัญของชาติ
• อนุรักษ์ไทย ภาษาไทย ซอฟต์พาวเวอร์ไทย
• เกิดเป็นคนไทย อ่านออกเขียนได้ ภาษาไทย
• ภูมิใจในทุกคำ ที่เราใช้สื่อสารด้วยภาษาไทย

แคปชั่นฮาๆ กวนๆ ในวันสุนทรภู่ 2568

• วันสุนทรภู่ปีนี้ ขอแชะรูปคู่กับหนังสือนิทานอีสป แล้วบอกว่า "เรื่องนี้สุนทรภู่แต่ง" #ใครบอก
• สุนทรภู่คือครูของกวี แล้วพี่ล่ะเป็นครูของใคร? 
• ไหนใครบอก "ไม่จีบก็บอก ไม่ต้องแต่งกลอนหลอกให้รัก" วันนี้ขอแต่งกลอนจีบนะ
• วันสุนทรภู่แล้วไง สุดท้ายก็ยังเป็นคนโสด (เหมือนตัวละครในนิราศเมืองแกลง)
• สุนทรภู่แต่งกลอนเก่ง แต่เรื่องกินเก่ง ต้องยกให้เรา
• นางเงือกมีอยู่ในวรรณคดีสุนทรภู่ แต่เราเธอในใจเสมอ
• สุนทรภู่แต่งกลอนโดดเด่น ส่วนอยากแต่งานกับเธอทำไงดี
• สุนทรภู่ชื่อเสียงท่านโด่งดังแค่ไหน แต่ไม่ดังเท่าความในใจที่เราอยากบอกเธอ รักนะ
• ตอบเราหน่อย..ใช่ไหมสุภาษิตสอนหญิงเป็นงานสุนทรภู่ ถ้าตอบได้เราให้รักเลย
• สุนทรภู่เขียนบทกลอนยาวเป็นหน้า แต่เราเขียนแคปชั่นสั้นๆ ให้เธอหลง
• วันนี้วันสุนทรภู่ ขอพักเรื่องรัก มาอ่านวรรณคดีดีกว่า... (แล้วก็หลับ)
• ถ้าสุนทรภู่มี IG คงโดนถามว่า "กลอนบทนี้แต่งที่ไหนคะ? ขอพิกัดด่วน

วันสุนทรภู่จึงเป็นอีกหนึ่งวันที่สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของภาษาและวรรณกรรมไทย ตลอดจนการระลึกถึงบุคคลสำคัญที่สร้างสรรค์มรดกอันล้ำค่าไว้ให้แผ่นดินไทยสืบไป

อ้างอิง-ภาพ : หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี ,สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง , wikipedia