เช็กเลย 5 สัญญาณเตือน ลูกน้อยขาดธาตุเหล็ก เสี่ยงภาวะโลหิตจาง

"ธาตุเหล็ก"เป็นแร่ธาตุสำคัญที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็ก โดยเฉพาะในช่วงวัยทารกและวัยเด็กเล็ก การขาดธาตุเหล็กสามารถนำไปสู่"ภาวะโลหิตจาง" ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพและพัฒนาการของเด็กได้หลายด้าน พ่อแม่ผู้ปกครองจึงควรให้ความสำคัญและเรียนรู้เกี่ยวกับภาวะนี้ เพื่อป้องกันและดูแลบุตรหลานได้อย่างเหมาะสม

ความสำคัญของธาตุเหล็กต่อร่างกาย

ธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดง ทำหน้าที่นำออกซิเจนและสารอาหารไปยังเซลล์ต่างๆ ทั่วร่างกาย นอกจากนี้ ธาตุเหล็กยังมีบทบาทสำคัญต่อการเจริญเติบโต พัฒนาการทางสมอง และสติปัญญาของเด็กอีกด้วย
 

เด็กที่ขาดธาตุเหล็กเสี่ยงอะไรบ้าง?

เมื่อร่างกายของเด็กขาดธาตุเหล็ก จะส่งผลกระทบที่สามารถสังเกตเห็นได้ดังนี้

• เจริญเติบโตช้า : เด็กอาจมีน้ำหนักและส่วนสูงต่ำกว่าเกณฑ์
• เรียนรู้ช้า : พัฒนาการทางสติปัญญาและการเรียนรู้ล่าช้า มีปัญหาในการมีสมาธิ
• ภูมิคุ้มกันต่ำ : เด็กจะเจ็บป่วยบ่อยขึ้น เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้ไม่เต็มที่
• ป่วยง่าย : ร่างกายอ่อนแอ ภูมิต้านทานต่ำ
• เสี่ยงภาวะโลหิตจาง : เป็นอาการรุนแรงที่สุดของการขาดธาตุเหล็ก ทำให้ร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ

อาการที่อาจบ่งชี้ว่าร่างกายขาดธาตุเหล็ก

หากบุตรหลานของท่านมีอาการเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย:

• เบื่ออาหาร/ปวดท้อง
• ซีด/อ่อนเพลีย
• เล็บเปราะ
• เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
• ปวดศีรษะ มึนงง วิงเวียนศีรษะ
• ผมร่วง
• โลหิตจาง (อาการรุนแรงในระยะท้ายๆ คือซีดมากจนผิวหนังเป็นสีเหลืองอ่อน และเม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็กกว่าปกติ)

เกณฑ์การวินิจฉัยภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก (อ้างอิงตามระดับฮีโมโกลบิน (Hb) และฮีมาโทคริต (Hct))

• เด็กอายุ 6 - 23 เดือน : Hb < 10.5 g/dL หรือ Hct < 32%
• เด็กอายุ 24 - 59 เดือน : Hb < 11 g/dL หรือ Hct < 33%
• เด็กอายุ 5 - 11 ปี : Hb < 11.5 g/dL หรือ Hct < 34%

ข้อควรระวัง: ค่า "ธีนาไทอัม" หรือ "ธาลาสซีเมีย" อาจให้ผลคล้ายกับภาวะขาดธาตุเหล็ก ควรปรึกษาแพทย์เพื่อการวินิจฉัยที่แม่นยำ

การตรวจคัดกรองและรับยาธาตุเหล็ก

สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข แนะนำให้เด็กอายุ 9 เดือน 4 วัน ทุกรายที่เกิดก่อนกำหนด หรือมีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่า 2,500 กรัม ควรได้รับการตรวจคัดกรองภาวะโลหิตจาง และได้รับยาเสริมธาตุเหล็ก เพื่อป้องกันและแก้ไขภาวะขาดธาตุเหล็กในระยะเริ่มแรก หากพบว่าบุตรหลานมีอาการน่าสงสัย หรืออยู่ในกลุ่มเสี่ยง ควรพาไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมต่อไป

ภาวะขาดธาตุเหล็กและภาวะโลหิตจางเป็นปัญหาที่สามารถส่งผลกระทบอย่างมากต่อสุขภาพและพัฒนาการของเด็ก การให้ความรู้ความเข้าใจแก่พ่อแม่ผู้ปกครองเกี่ยวกับการป้องกัน การสังเกตอาการ และการดูแลที่ถูกต้อง จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เด็กไทยเติบโตอย่างแข็งแรง มีพัฒนาการที่สมวัย และมีคุณภาพชีวิตที่ดี