เตือน 'พายุสนามแม่เหล็กโลก' กระทบระบบสื่อสาร นำทาง ลดความแม่นยำ

อัปเดตสถานการณ์ "พายุสนามแม่เหล็กโลก" รุนแรงระดับ G4 ปะทุบนดวงอาทิตย์ ปล่อยเปลวสุริยะ - มวลโคโรนาขนาดใหญ่ พุ่งตรงมายังโลก กระทบถึงไหน? ระบบนำทาง ระบบสื่อสารดาวเทียม ลดความแม่นยำ GISTDA ยืนยันไม่ส่งผลกระทบรุนแรงในไทย เฝ้าระวังต่อเนื่องในฐานะเป็นช่วงสูงสุดของวัฏจักรสุริยะ

สืบเนื่องจากภายหลัง GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) ได้ออกมาแจ้งเตือนพายุสนามแม่เหล็กโลกระดับ G4 การปะทุบนดวงอาทิตย์เมื่อวันที่ 30-31 พฤษภาคม 2568 บริเวณจุดมืด AR4100 ได้ปล่อยทั้งเปลวสุริยะ (Solar Flare) และมวลโคโรนาขนาดใหญ่ (Coronal Mass Ejection - CME) ที่มีทิศทางพุ่งตรงมายังโลก CME ดังกล่าว คาดว่าจะถึงโลก 1 มิถุนายน 2568  และอาจก่อให้เกิดพายุสนามแม่เหล็กระดับรุนแรงหรือ G4 (NOAA scale) ซึ่งอาจจะส่งผลกระทบต่อระบบนำทาง ระบบการสื่อสารชั่วขณะ และการปฏิบัติการของระบบดาวเทียม 

นอกจากนี้ ปรากฏการณ์พายุแม่เหล็กโลกครั้งนี้จะทำให้เกิดปรากฏการณ์แสงออโรรา (Aurora) หลากสีเป็นบริเวณกว้างในพื้นที่ใกล้ขั้วโลกและเขตละติจูดสูง สำหรับประเทศไทยไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากเหตุการณ์นี้

ทั้งนี้ข้อมูลจากเซนเซอร์ของ GISTDA ตรวจพบพายุสนามแม่เหล็กโลกระดับปานกลาง (G3) บริเวณประเทศไทย

ซึ่งมีสาเหตุมาจากการปะทุของมวลสารจากดวงอาทิตย์ (Coronal Mass Ejection – CME) ที่ปล่อยออกมาจากบริเวณจุดมืด AR4100 เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2568 ที่ผ่านมา

สนามแม่เหล็กโลกที่ตรวจวัดได้ในประเทศไทยโดยใช้ค่าดัชนี Local K index มีค่าสูงถึง 7 จากระดับสูงสุดที่ 9 สะท้อนถึงการรบกวนของสนามแม่เหล็กโลกในระดับรุนแรงปานกลาง ซึ่งมีโอกาสส่งผลกระทบ ได้แก่ การรบกวนของสัญญาณระบบนำร่องผ่านดาวเทียมทำให้ความแม่นยำลดลงชั่วคราว/ การรบกวนของสัญญาณคลื่นวิทยุความถี่สูง (HF) และการปฏิบัติการของระบบดาวเทียม 

ทั้งนี้ ในช่วงปี 2568 ยังคงอยู่ในช่วงสูงสุดของวัฏจักรสุริยะรอบที่ 25 (Solar Cycle 25) ซึ่งหมายถึงกิจกรรมของดวงอาทิตย์ เช่น การเกิดจุดมืดและการปะทุจะยังคงเกิดขึ้นถี่และรุนแรง

พายุสนามแม่เหล็กโลกลดระดับสู่สภาวะปกติ

การติดตามพายุสนามแม่เหล็กโลกรุนแรงระดับ G4 (จากการรายงานอย่างเป็นทางการของ NOAA) ซึ่งมีเกิดจากการปล่อยมวลมวลโคโรนาขนาดใหญ่สารจากดวงอาทิตย์ (Coronal Mass Ejection – CME) ออกมาจากบริเวณจุดมืด AR4100 เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2568 นั้น

สถานการณ์ล่าสุดที่ GISTDA ติดตามผลกระทบพายุสนามแม่เหล็กโลกของประเทศไทย ด้วยข้อมูลเซนเซอร์ของ GISTDA เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2568 พบค่าพายุสนามแม่เหล็กโลกอยู่ที่ระดับ G2 ถึง G3 (ค่าสูงสุด NOAA scale = G5) โดยมีค่า Local k index = 7 ช่วงเวลาประมาณ 19:00 น. -22:00 น. ตามเวลาประเทศไทย ซึ่งไม่ได้เกิดผลกระทบใดๆ กับประเทศไทย และได้ลดระดับลงมาเรื่อยๆ จนเข้าสู่สภาวะปกติช่วงเช้าของวันที่ 2 มิถุนายน 2568 ตามกราฟ

อย่างไรก็ตาม GISTDA จะติดตามการเฝ้าระวัง รายงานสภาพอวกาศ และความเสี่ยงรวมถึงผลกระทบ หากมีความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้นกับประเทศไทยให้ทราบ อย่างต่อเนื่องต่อไป

อ้างอิง-ภาพ : SDO / SWPC NOAA / ESA Jhelioviwer/Solarham  , GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)