อินเดีย-นักสิ่งแวดล้อมหวั่นจีนเล็งทำ‘เขื่อนยักษ์หิมาลัย’

จีนวางแผนสร้างเขื่อนยักษ์ในเขตเมด็อกของทิเบต ที่จะทุบสถิติเขื่อนสามผา สถานีผลิตไฟฟ้าใหญ่สุดของโลกบนแม่น้ำแยงซีทางภาคกลางของจีน โดยแต่ละปีเขื่อนใหม่จะผลิตกระแสไฟฟ้าได้มากถึง 3 แสนล้านกิโลวัตต์ ตัวเขื่อนทอดข้ามแม่น้ำพรหมบุตรก่อนทางน้ำออกจากเทือกเขาหิมาลัยแล้วไหลลงสู่อินเดีย คร่อมหุบผาที่ยาวและลึกที่สุดในโลก ณ ระดับความสูงกว่า 1,500 เมตร

โครงการนี้บรรจุอยู่ในแผนยุทธศาสตร์ 5 ปีฉบับที่ 14 ของจีน เปิดเผยในการประชุมสภาประชาชนจีนประจำปีเมื่อเดือนมี.ค. ที่ผ่านมา แต่แผนไม่ได้ระบุรายละเอียด กรอบเวลา หรืองบประมาณ

นายไบรอัน อีเลอร์ ผู้อำนวยการโครงการพลังงาน น้ำ และความยั่งยืน ศูนย์สติมสัน ซึ่งเป็นกลุ่มคลังสมองของสหรัฐกล่าวว่า การสร้างเขื่อนยักษ์เป็นแนวคิดที่เลวร้ายไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม พื้นที่ดังกล่าวเป็นเขตแผ่นดินไหว และมีความหลากหลายทางชีวภาพไม่เหมือนใคร เขื่อนอาจขวางการอพยพของปลาและการไหลของตะกอนดินในฤดูน้ำหลาก

นายเทมปา กยัลต์เซน แซมลา ผู้เชี่ยวชาญด้านนโยบายสิ่งแวดล้อม สถาบันนโยบายทิเบต กลุ่มคลังสมองผู้เกี่ยวข้องกับรัฐบาลพลัดถิ่นทิเบตในธรรมศาลาอินเดีย กล่าวว่า เขื่อนดังกล่าวมีความเสี่ยงทั้งด้านการเมืองและนิเวศวิทยา พื้นที่ดังกล่าวมีมรดกวัฒนธรรมทิเบตอุดมสมบูรณ์มาก การสร้างเขื่อนจะทำลายระบบนิเวศ หลายพื้นที่ต้องจมอยู่ใต้น้ำ ชาวบ้านจะถูกบีบให้ละทิ้งบ้านเรือนที่อยู่กันมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ

“แรงงานจีนฮั่นผู้เข้ามาทำโครงการจะเข้ามาตั้งถิ่นฐานถาวรในที่สุด”

รัฐบาลนิวเดลีเองก็วิตกเหมือนกัน นักวิเคราะห์กล่าวว่า พรรคคอมมิวนิสต์จีนอยู่ในตำแหน่งที่ควบคุมต้นน้ำที่จะไหลลงเอเชียใต้

นายพรหมะ เชลลานี นักรัฐศาสตร์อินเดียเคยเขียนบทความลงไทม์สออฟอินเดียเมื่อเดือนก่อน ระบุ สงครามน้ำอาจเกิดขึ้นจากการที่จีนใช้ข้อได้เปรียบจากเขื่อนในทิเบตที่อยู่ต้นน้ำ และถ้าเกิดแผ่นดินไหวก็ทำให้เกิดระเบิดน้ำไหลลงสู่ชาวบ้านท้ายน้ำและเพื่อตอบโต้กับแนวคิดนี้ รัฐบาลอินเดียก็เสนอแนวคิดสร้างเขื่อนอีกแห่งในแม่น้ำพรหมบุตรเพื่อเพิ่มน้ำในอ่างของตน นักสิ่งแวดล้อมแนะนำให้อินเดียคุยกับจีนถึงผลกระทบของเขื่อนยักษ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต