โลกธุรกิจและการบริหาร หลังวิกฤติโควิด ‘เริ่มคลี่คลาย’

เมื่อวิกฤติไวรัสโควิด-19 ในประเทศและทั่วโลกเริ่มคลี่คลาย (จำนวนผู้ติดเชื้อไม่เพิ่มขึ้น จำนวนผู้ที่รักษาหายเพิ่มขึ้น จำนวนผู้เสียชีวิตลดลง) คนทั้งโลกและธุรกิจ จะเริ่มกลับมาทบทวนสิ่งที่ผ่านมา สิ่งที่เพิ่งผ่านไป และสิ่งที่จะเป็นไปในอนาคตอันใกล้นี้ 

ในแง่การใช้ชีวิตของแต่ละคน คนจำนวนไม่น้อยจะเปลี่ยนวิธีคิด จะปรับพฤติกรรม จะเลิกบางพฤติกรรมที่ส่งผลเสียเพิ่มความเสี่ยงกับสุขภาพ จะเริ่มพฤติกรรมใหม่ๆ ที่ไม่เคยคิดว่าจะเป็นพฤติกรรมปกติที่จะต้องใช้ดำเนินชีวิตนับจากนี้ไป เช่น ระมัดระวังดูแลสุขภาพมากขึ้น ระมัดระวังการใช้จ่ายมากขึ้น เนื่องจากช่วงที่ผ่านมารายได้หายไป มีแต่รายจ่าย

จากพฤติกรรมของคนทั่วโลกและในไทยเองที่เริ่มปรับเปลี่ยน ย่อมส่งผลกระทบการดำเนินธุรกิจของเกือบทุกธุรกิจอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ มีส่วนหนึ่งที่จะส่งผลกระทบทางบวกเป็นโอกาสให้กับบางธุรกิจ แต่ส่วนมากจะส่งผลกระทบทางลบทั้งระยะสั้นและระยะยาวให้กับหลายธุรกิจ จนอาจกลายเป็น “วิกฤติธุรกิจหลังวิกฤติไวรัสโควิด-19” ได้!

Part 1.การค้าการติดต่อระหว่างประเทศ

การเดินทางระหว่างประเทศที่เคยคึกคัก จำนวนผู้คนล้นสนามบินในหลายๆ เมืองใหญ่ของทั่วโลกจะไม่เกิดขึ้นในเร็วๆ นี้ หรืออีกนาน! การเดินทางระหว่างประเทศจะมีเท่าที่จำเป็น เพราะ

• ธุรกิจการบินเอกชนหลายประเทศล้มละลายไปแล้ว บางแห่งยังอยู่ในระหว่างฟื้นฟูสถานะการเงิน มีบางสายการบินเท่านั้นที่พอจะเริ่มกลับมาให้บริการได้ในช่วงวิกฤติไวรัสคลี่คลาย แต่ถึงแม้จะให้บริการได้ ก็จะระมัดระวังคัดกรองผู้โดยสาร และเริ่มให้บริการในวงจำกัดบางประเทศให้บริการเที่ยวบินไม่มาก จำนวนที่นั่งจัดระยะห่าง เพราะยังกังวลกับสถานการณ์ไวรัสที่ถึงแม้จะคลี่คลายแล้วก็ตาม

• จำนวนการเดินทางเพื่อไปติดต่อค้าขาย ประชุมหรือทำธุรกิจเจรจาระหว่างประเทศจะมีเท่าที่จำเป็น จะใช้การติดต่อเจรจาผ่าน Online เป็นหลัก
• ประเทศจีน จากที่เป็นจุดเริ่มต้นของการระบาด จะเปลี่ยนสถานะเป็นจุดเริ่มต้น เป็นตลาดและเป็นโอกาสให้กับหลายธุรกิจ เพราะประเทศจีนฟื้นตัวก่อนในทุกด้านการผลิต การค้าการขาย กำลังซื้อ

Part 2.การค้าภายในประเทศของไทย

• ในประเทศไทย...หลายๆ ธุรกิจจะเริ่มค่อยๆ ฟื้นตัว แต่ฟื้นตัวพร้อมกับการ “ปรับตัว” จะไม่สามารถทำอะไรเดิมๆ แบบที่เคยทำเหมือนก่อนยุคโควิด-19 แต่จะเรียนรู้จากวิกฤติและปรับตัวให้สอดคล้องกับสถานการณ์พฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป
• บางธุรกิจอาจยังฟุบหรือล้มหายตายจากไป เนื่องจากขาดสภาพคล่องและไม่ยอมปรับตัว
• หลายธุรกิจอาจต้องปรับเปลี่ยน Business Model ใหม่ เพราะธุรกิจอาจไม่สามารถสร้างรายได้เพียงพอที่จะหล่อเลี้ยงกับค่าใช้จ่ายประจำและพนักงานที่มีจำนวนมากได้
• ธุรกิจเกี่ยวกับสุขภาพและประกันชีวิตประกันสุขภาพจะโต เพราะคนจะเริ่มมองว่าเป็นสิ่งจำเป็น

Part 3.การบริหารจัดการธุรกิจ

• ธุรกิจองค์กรขนาดใหญ่และขนาดกลาง จะให้น้ำหนักการลงทุนในเรื่องเทคโนโลยีเพิ่มขึ้น ใช้เทคโนโลยีควบคุมบริหารจัดการทุกด้านที่ทำได้ ทั้งในเรื่องการผลิต ไปจนถึงบริหารจัดการ

ส่วนธุรกิจขนาดเล็ก (ที่รอดมาได้ หลังวิกฤติโควิด-19) จะแข็งแกร่งขึ้นจะใช้เทคโนโลยีมากขึ้น

เหตุผลที่ธุรกิจทุกขนาดเน้นเรื่องเทคโนโลยี เพราะเทคโนโลยีลงทุนช่วงแรก แต่คุ้มระยะยาว ประหยัดเวลา และตัวเทคโนโลยีไม่ติดไวรัสโควิด (เพียงแต่ต้องระวังไวรัสในโลกของคอมพิวเตอร์)

• จากประสบการณ์ Work From Home ในช่วงวิกฤติที่ผ่านมา ทำให้แต่ละองค์กรได้เรียนรู้ ได้มองเห็นข้อดี ข้อเสีย และนำ Work From Home มาปรับใช้หลังจากวิกฤติคลี่คลาย ในเรื่องของการบริหารจัดการและการปฏิบัติงานหลังวิกฤติ
• จะพบว่า หลายๆ หน่วยงานที่ Work From Home แล้วมีประสิทธิภาพ/อาจไม่จำเป็นต้องมาปฏิบัติงานที่ สนง.ใหญ่/หรือสาขา ทุกคนทุกวัน (เช่น บางคน Work From Home ได้ หรือสลับวันมาหรือเหลื่อมเวลามาทำงานได้ ) และไม่ได้เน้นการตอกบัตรเข้าออก แต่ดูที่ผลงานเป็นหลัก
• การประชุมแบบเจอหน้าเจอตาบ่อยๆ ที่สำนักงานใหญ่สามารถปรับรูปแบบที่เคยใช้จาก Work From Home มาทดแทนในบางประชุมได้ (ไม่ต้องเสียเวลามาเจอกันทุกครั้งของทุกการประชุม /ถ้าทำจริงๆ จะลดการประชุมแบบเจอหน้าเจอตาได้อย่างน้อย 50% เพราะประชุมทาง Online ได้)
• องค์กรขนาดกลางไปจนถึงขนาดใหญ่ อาจมองเห็นว่า จริงๆ แล้ว บริษัทอาจมีจำนวนพนักงานมากกว่าเนื้องาน (ที่สามารถปรับลดจำนวนพนักงานลงได้)
• ถึงแม้วิกฤติไวรัสจะผ่านไป แต่บทเรียนครั้งใหญ่ จะทำให้แทบทุกที่ ลดการปฏิสัมพันธ์แบบใกล้ชิด รวมคนหมู่มากไปอีกสักระยะ และจะเน้นการสื่อสาร การบริหารผ่าน Online มาทดแทน

สรุปแล้ว...

หลังวิกฤติเริ่มคลี่คลาย บริบทของโลกเปลี่ยนไปไม่เหมือนเดิม มุมมองในการใช้ชีวิตและมุมมองในการทำธุรกิจของท่านก็จะเปลี่ยนไปตามสถานการณ์... ขอให้วิกฤติไวรัสคลี่คลายโดยเร็ว และขอต้อนรับสู่โลกใหม่ครับ