ทฤษฎีแห่งความสุข : สุข ... ผงใบหม่อน โดย ธันย่า - ธันยลักษณ์ พรหมมณี

ในผืนแผ่นดินไทยที่อุดมด้วยภูมิปัญญาและวัฒนธรรม ต้นหม่อนเป็นรากฐานสำคัญของหัตถกรรมเลอค่าอย่าง ผ้าไหมไทย ที่ได้รับการยอมรับทั้งในและต่างประเทศ เพราะใบหม่อนเป็นอาหารชนิดเดียวที่ใช้เลี้ยงหนอนไหม เพื่อผลิตเส้นไหมใช้ในการทอผ้าไหม ขณะเดียวกัน ใบหม่อนกำลังเป็นที่สนใจในด้านสุขภาพ โดยปรากฏในรูปแบบผงใบหม่อน Superfood เครื่องดื่ม และผลิตภัณฑ์สุขภาพที่สะท้อนภูมิปัญญาไทยที่ผสานกันอย่างประณีต

จากการศึกษาในงานวิจัยไทยและนานาชาติ ธันย่าพบว่า ใบหม่อนสะท้อนภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทย ทั้งในด้านหัตถกรรมและโภชนาการ เป็นตัวอย่างของการใช้ทรัพยากรพื้นบ้านพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สุขภาพที่มีคุณค่าเชิงโภชนาการและเชิงวัฒนธรรมควบคู่กัน

ใบหม่อน (Morus alba L.) อุดมด้วยสาร GABA (Gamma-aminobutyric acid) และสารต้านอนุมูลอิสระ รวมถึง 1-Deoxynojirimycin (DNJ) นอกจากนี้ ใบหม่อนยังมีโปรตีน ไฟเบอร์ วิตามิน และแร่ธาตุหลายชนิด 

การบดใบหม่อนเป็นผงช่วยให้ร่างกายได้รับประโยชน์เต็มใบ สามารถรับประทานเป็นชา ใส่สมูทตี้ หรือผสมในอาหารเพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ ทั้งนี้ การบริโภคควรเป็นส่วนหนึ่งของอาหารสมดุล และปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเมื่อจำเป็น

ประเทศไทยมีพันธุ์หม่อนคุณภาพดีหลายสายพันธุ์ ซึ่งได้รับการส่งเสริม เช่น บุรีรัมย์ 60 พันธุ์นครราชสีมา 60 และสกลนคร พันธุ์เหล่านี้ได้รับการวิจัยและปรับปรุงให้มีคุณภาพใบสูง เหมาะสำหรับเลี้ยงหนอนไหม และสามารถต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์สุขภาพได้ ภายใต้การดูแลและการปลูกที่เหมาะสม

เกษตรกรมักปลูกต้นหม่อนหลายรุ่นในพื้นที่เดียวกัน หรือปลูกสลับช่วงเพื่อให้มีใบสดต่อเนื่อง สามารถตัดแต่งใบ รดน้ำ และใส่ปุ๋ยเพื่อเร่งการงอกใหม่ ทำให้เก็บใบได้เกือบตลอดปี คุณภาพใบสูงสุดมักอยู่ในช่วงฤดูร้อนถึงต้นฝน เนื่องจากแสงแดดจัดช่วยให้ใบหนาและอุดมด้วยสารอาหาร

ต้นหม่อนเป็นพืชที่ให้คุณค่าเชิงเศรษฐกิจและสุขภาพสูง หลังปลูกสามารถเริ่มเก็บเกี่ยวใบครั้งแรกได้ประมาณ 8 เดือน ขึ้นอยู่กับพันธุ์และสภาพแวดล้อม หลังจากนั้นสามารถเก็บเกี่ยวได้หลายรอบต่อปี โดยทั่วไปประมาณ 4 – 6 ครั้งต่อปี หากใช้เทคนิคการตัดแต่งใบ รดน้ำ และใส่ปุ๋ยอย่างเหมาะสม

ใบหม่อนปลอดสารพิษเป็นหัวใจสำคัญทั้งในการเลี้ยงหนอนไหมและการผลิตผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ เช่น ผงใบหม่อน สำหรับผู้บริโภค การดูแลต้นหม่อนแบบไม่ใช้สารเคมีทำให้ใบสะอาดและปลอดภัย แต่ยังช่วยรักษาคุณค่าทางสารอาหารสูงสุด ทำให้เกษตรกรได้ผลผลิตคุณภาพดีและมีมูลค่า

การปลูกต้นหม่อนที่ถูกวิธี ทั้งด้านการจัดการดิน ปุ๋ย ลม น้ำ อากาศ แสงแดด และการเลือกพันธุ์ที่เหมาะสม จะช่วยให้เกษตรกรได้ใบหม่อนคุณภาพสูง เหมาะสำหรับเลี้ยงหนอนไหม และสามารถต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์สุขภาพ เช่น ผงใบหม่อน ชาใบหม่อน หรือแปรรูปเป็นอาหารเสริมจากใบหม่อนในรูปแบบของแคปซูลหรือเม็ด เพื่อเพิ่มศักยภาพของการบริโภคในชีวิตประจำวันอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน ทั้งนี้ผลิตภัณฑ์ผงใบหม่อนมีคุณสมบัติตามหลักฮาลาล สามารถยื่นขอการรับรองได้

เบื้องหลังใบหม่อนแต่ละใบ คือหัวใจและแรงงานของพี่น้องเกษตรกรไทยที่สืบทอดภูมิปัญญาอันละเอียดอ่อน การเลี้ยงหนอนไหมและดูแลยอดอ่อนต้องใช้ความใส่ใจสูงสุด เพราะหนอนไหมมีพืชอาหารชนิดเดียวคือใบหม่อน ใบหม่อนปลอดสารเคมีของไทยจึงบริสุทธิ์ สะท้อนถึงความรับผิดชอบต่อผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง

พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงส่งเสริมการปลูกหม่อนเลี้ยงไหม สนับสนุนการอนุรักษ์พันธุ์ไหมไทย และยกระดับหัตถศิลป์ผ้าไหมไทยให้ได้รับการยอมรับทั้งในประเทศและระดับสากล พระองค์ทรงเป็นกำลังสำคัญที่ทำให้ผ้าไหมไทยเป็นสัญลักษณ์แห่งศิลปะและภูมิปัญญาไทยที่ทรงคุณค่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมหม่อนไหม ได้ทูลเกล้าฯ ถวายพระราชสมัญญา "พระมารดาแห่งไหมไทย" ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2555

ระยะทางของความเมตตาที่เชื่อมความอ่อนโยนอย่างบริสุทธิ์ การให้คุณค่าของการดำรงอยู่ในชีวิตด้วยสติอย่างงดงามทุกลมหายใจ

แล้วพบกับ "ธันย่า" และ "ทฤษฎีแห่งความสุข" ได้ใหม่ ทุกวันจันทร์ที่สองของเดือนในกรุงเทพธุรกิจฉบับตีพิมพ์ และทาง ออนไลน์