ทฤษฎีแห่งความสุข : สุข… ชีววิทยาควอนตัม โดย ธันย่า - ธันยลักษณ์ พรหมมณี

ในยุคที่เทคโนโลยีก้าวกระโดด คำว่า "ควอนตัม" เป็นกุญแจสำคัญที่เชื่อมโยงกับการบริหารจัดการเศรษฐกิจและระบบการจัดเก็บข้อมูลสุขภาพ และวิถีชีวิตของผู้คนทั่วโลก สิ่งที่เล็กที่สุดในธรรมชาติอย่างอนุภาคควอนตัม กำลังพลิกโฉมโลกด้วยพลังที่ยิ่งใหญ่

ทฤษฎีแห่งความสุข ความสุขในเดือนตุลาคมนี้ ธันย่า ขณะที่เขียนบทความที่เจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เด็กๆ ที่นี่ต่างพากันสนใจเรื่องของความก้าวหน้าของควอนตัมคอมพิวเตอร์ ซึ่งแตกต่างจากคอมพิวเตอร์ทั่วไปที่ใช้บิต 0 และ 1 แต่ใช้ คิวบิท (qubit) ที่สามารถอยู่ในสถานะ 0 และ 1 พร้อมกัน ทำให้ประมวลผลได้หลายทางพร้อมกัน งานวิจัยชี้ว่า แม้เพียง 50 qubits ก็สามารถแก้โจทย์เฉพาะทางที่ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ต้องใช้เวลาหลายวันได้เร็วขึ้นอย่างมาก และเมื่อจำนวน qubits เพิ่มขึ้น ระบบสามารถประมวลผลข้อมูลที่ซับซ้อนในระดับทฤษฎีสูงมาก ซึ่งถือเป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญในวงการเทคโนโลยี 

การค้นพบที่ได้รับการยอมรับระดับโลก ในปี 2022 (พ.ศ. 2565) รางวัลโนเบลฟิสิกส์มอบให้แก่ Alain Aspect, John F. Clauser และ Anton Zeilinger สำหรับผลงานการทดลองเกี่ยวกับ การพัวพันควอนตัม (Quantum Entanglement) ซึ่งพิสูจน์ว่าการกระทำต่ออนุภาคหนึ่งสามารถมีผลต่ออนุภาคอีกตัว แม้จะอยู่ห่างกันมาก การค้นพบนี้เปิดทางสู่เทคโนโลยี เช่น คอมพิวเตอร์ควอนตัม การสื่อสารควอนตัม และการเข้ารหัสข้อมูลควอนตัม 

เมื่อวันที่ 7 ตุลาคมที่ผ่านมา คณะกรรมการโนเบลประกาศมอบรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ประจำปี 2025 (พ.ศ.2568) ให้แก่ ศ.จอห์น คลาร์ก, ดร.มิเชล เดโวเร็ต และดร.จอห์น มาร์ตินิส จากผลงาน "การทดลองที่เปิดเผยการทำงานจริงของฟิสิกส์ควอนตัม" จากผลงานการทดลองที่ใช้วงจรอิเล็กทรอนิกส์ตัวนำยิ่งยวด (Superconducting Circuits) แสดงให้เห็นว่า กลศาสตร์ควอนตัมสามารถประยุกต์ใช้ในระดับมหภาคได้จริง งานวิจัยเหล่านี้เป็นรากฐานสำคัญของเทคโนโลยีควอนตัมยุคใหม่ ตั้งแต่คอมพิวเตอร์ควอนตัม การเข้ารหัสควอนตัม ไปจนถึงเซนเซอร์ควอนตัมที่มีความแม่นยำสูง

ควอนตัม ยังมีบทบาทในชีวิตประจำวัน การตรวจ MRI ใช้หลักการ spin ของนิวเคลียสไฮโดรเจน (ควอนตัมสปิน) เพื่อสร้างภาพร่างกายสามมิติที่ละเอียด ทำให้แพทย์สามารถมองเห็นเนื้อเยื่อ หรืออวัยวะที่อาจมีความเสี่ยงต่อโรค เช่น เนื้องอก หรือปัญหาเส้นเลือด การตรวจนี้ช่วยให้การวินิจฉัยเป็นไปอย่างแม่นยำและปลอดภัย 

นอกจากนี้ เทคโนโลยีเลเซอร์ทางการแพทย์ ซึ่งทำงานโดยการควบคุมแสงโฟตอน สามารถรักษาโรคผิวหนังหรือกำจัดริ้วรอยเฉพาะจุดได้ ลดผลข้างเคียงและช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวเร็วขึ้น สำหรับปัญหา ออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome) อาการเจ็บป่วยที่เกิดจากการทำงานในสำนักงานหรือการนั่งหน้าคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน รวมถึงการอยู่ในท่าทางซ้ำๆ ไม่ถูกต้อง การตรวจ MRI สามารถช่วยตรวจพบปัญหากระดูกหรือหมอนรองกระดูกเสื่อมตั้งแต่ระยะเริ่มต้น และการรักษาเฉพาะจุดจะช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็ว ลดอาการเจ็บปวด และกลับมาทำงานได้ตามปกติ

แนวคิด ควอนตัม ในจิตใจและสุขภาพ แนวคิดควอนตัมยังถูกใช้ในการฝึกสมาธิและกิจกรรมบำบัดเชิงจิตใจ โดยเปรียบเทียบร่างกายและจิตใจกับพลังงานที่เชื่อมโยงกัน การฝึกสมาธิหรือกิจกรรมบำบัดแบบ Mindfulness ช่วยลดความเครียด เพิ่มสมาธิ และส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ ทำให้ร่างกายและจิตใจฟื้นตัวได้ดีขึ้น

ในระดับโลก มหาอำนาจอย่าง สหรัฐ จีน และยุโรป ต่างแข่งขันพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมอย่างเข้มข้น สำหรับประเทศไทย สิ่งสำคัญคือการสร้างความเข้าใจให้กับเยาวชน เพราะควอนตัมไม่ใช่เรื่องของนักวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่เป็นทักษะแห่งอนาคตที่เด็กไทยควรเข้าถึง

ควอนตัมเริ่มจากสิ่งที่เล็กที่สุด แต่ผลลัพธ์กลับยิ่งใหญ่ ทั้งในแง่การวินิจฉัยโรค การรักษาเฉพาะบุคคล การดูแลสุขภาพจิต และการสร้างนวัตกรรมแห่งอนาคต

สำหรับประเทศไทย นี่คือทั้งความท้าทายและโอกาส พร้อมก้าวสู่ "ยุคควอนตัม" เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ให้กับสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ให้กับความซับซ้อนของชีวิตและโลกของเราและโลกของเรา

แล้วพบกับ "ธันย่า" และ "ทฤษฎีแห่งความสุข" ได้ใหม่ ทุกวันจันทร์ที่สองของเดือนในกรุงเทพธุรกิจฉบับตีพิมพ์ และทาง ออนไลน์