นำต้นตะเคียนอายุกว่า 50 ปี มาขุดเป็นเรือแข่งโบราณ

 ของการทำตามพิธีโบราณมาขุดทำเรือเอกลักษณ์ ตามแบบพิธีโบราญ และสืบสานเอกลักษณ์การทำเรือขุด ที่เลือนหายไปนานกว่า 60 ปี

ที่บริเวณลานหน้าวัดสวนหอม ตำบลในเวียง อำเภอเมืองจังหวัดน่าน นายสุรพล เธียรสูตร นายกเทศบาลเมืองน่าน เดินทางมาดูการนำไม้ตะเคียนทั้งต้นมาทำพิธีขุดเรือแข่งเมืองน่าน แบบโบราณ โดยมี พระครูสมุห์ ศราวุธ สุขวฑฺฒโน เจ้าอาวาสวัดสวนหอม ได้นำไม้ตะเคียน ขนาด1คนโอบ อายุกว่า 50 ปี ยาว 16 เมตร 20 เซนติเมตร หรือ 9 วา 3 ศอก   มา เพื่อขุดทำเรือแข่งประเภทเรือเอกลักษณ์น่าน โดยไม้ตะเคียนดังกล่าว ได้ขออนุญาตตัดอย่างถูกต้อง จากสวนของ นางยอดหล้า คุนราว ชาวบ้าน สวนหอม ซึ่งได้มีการขอและทำพิธีการตัดแบบโบราญ จากนั้นได้นำมาไว้ที่วัดสวนหอม เพื่อทำการขุดเป็นเรือแข่งเมืองน่านแบบโบราณที่หาดูยาก

การขุดเรือจากต้นตะเคียน เป็นพิธีที่หายไปนานกว่า 60 ปีแล้ว และเรือแข่งของจังหวัดน่านได้เปลี่ยนมาเป็นเรือแบบไม้ปะ หรือมีการไสให้บางลง ทำให้เรือเอกลักษณ์แบบโบราณได้เลือนหายไป ทางวัดสวนหอมจึงได้ฟื้นฟูเรือเอกลักษณ์ และวิธีการทำแบบดั้งเดิมโบราญขึ้นมาอีกครั้ง และทำพิธีกรรมแบบโบราญ โดยการขอขมาแม่ย่านาง หรือ เทพยาดาประจำต้นไม้ ขอเจ้าที่เจ้าทางเพื่อนำไม้ตะเคียนมาไว้ รวมถึงบอกกล่าวเทพยาดาในการทำเรือ และ ทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ผีสางเทวดาต่างๆ โดยต้นตะเคียนต้นนี้ที่ตัดมาทำเรือ มีความยาว 16 เมตร 20 เซนติเมตร หรือ 9 วา 3 ศอก ตามเอกลักษณ์ทางความเชื่อของการทำตามพิธีโบราญ

นางยอดหล้า คุนราว ได้กล่าวว่า ต้นตะเคียนดังกล่าว ตนเองเห็นมาตั้งแต่เด็กตั้งแต่จำความได้ ก็เห็นต้นตะเคียนต้นนี้ ขนาดประมาณ ต้นมะละกอ แม่ของตนเคยคิดจะตัดทิ้ง แต่ตนเองได้ขอไว้ ไม่ให้ตัด จากนั้น หลายสิบปีต่อมา เมื่อต้นตะเคียนใหญ่ขึ้น ได้มีคนมาขอซื้อเพื่อตัดไปทำเรือ หรือทำเฟอร์นิเจอร์ ต่างๆ ตนเองก็ไม่ยอมขาย จนเมื่อไม่นานมานี้ พระครูสมุห์ ศราวุธ สุขวฑฺฒโน เจ้าอาวาสวัดสวนหอม ได้ทราบข่าวถึงต้นตะเคียน จึงได้ติดต่อไปยัง นางยอดหล้า คุนราว และไปพูดคุย ก็ไม่รู้ว่า ถูกชะตากันยังไง จึงได้ยอมยกให้กับวัดสวนหอมเพื่อนำไปใช้คุณประโยชน์ แต่ก่อนหน้านี้ มีหมอดูเคยทักว่า ต้นตะเคียนต้นนี้ จะทำคุณประโยชน์ และ เป็นคุณอนันต์ให้กับครอบครัวตน และจะมีผู้ที่เป็นเจ้าของมาเอาไป ทีแรกตนเองไม่ค่อยเชื่อ แต่มาวันนี้ ตนเองได้ยกต้นนี้ให้กับทางวัดสวนหอม ใช้ทำประโยชน์ต่อไป

ทางด้าน นายสุรพล เทียรสูตร นายกเทศมนตรีเมืองน่าน กล่าวว่า การขุดเรือแบบโบราณเป็นการใช้ไม่ที่สิ้นเปลือง เนื่องจากเนื้อไม้บริเวณลำเรือที่ถูกขุดออกไปเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย นำมาใช้ประโยชน์ไม่ได้ การทำเรือรุ่นใหม่จะใช้ไม้แผ่น เข้าลิ้นเหมือนทำปาเก้ ทำให้ประหยัดไม้ แต่ที่ชุมชนสวนหอมเห็นว่าการทำเรือแข่งแบบโบราณน่าจะรักษาไว้ เพราะเรือที่ขุดแบบโบราณเริ่มลดน้อยผุพังลงไป ตามกาลเวลา หลายชุมชนหลายบ้าน ได้นำเรือขุดโบราณจากต้นไม้ทั้งต้น