ทัวร์เดิน ‘พาหุรัด’ กับ 2 ศิลปิน เช็คอินร้านโรตีปิดท้ายคาเฟ่ยาขม

นัดกันที่ร้านอาหารอินเดีย Tony’s ริมคลองโอ่งอ่าง ใครมาถึงก่อนจิบลาสซี่ (โยเกิร์ตอินเดีย) ชาอินเดีย หรือ จะกินโรตีกับแกงไก่นั่งคอยก่อนก็ได้ เหตุที่เลือกร้านแห่งนี้เป็นที่นัดพบเป็นเพราะว่าเป็นจุดที่มีงานแสดงภาพถ่ายของ สมัชชา อภัยสุวรรณ อดีตช่างภาพโฆษณาที่ผันตัวมาเป็นช่างภาพอิสระมาติดให้ชมกันภายในร้าน

• โฟโต้บอมพ์ในร้านอาหารริมทาง

จะเรียกว่า “ติด” หรือ “แปะ” ก็ไม่ผิด เนื่องจากเป็นนิทรรศการที่ศิลปินนำภาพถ่ายที่อัดลงบนกระดาษแล้วนำมาติดผนังด้วยการใช้แป้งเปียกแบบเดียวกับใบปิดโฆษณาตามผนังอาคาร เสาไฟ ที่เราเห็นกันทั่วไป

“งานนี้ขอเรียกว่าเป็นโฟโต้บอมพ์ เป็นการทดลองเทคนิคใหม่ที่เรานำผลงานออกมาจัดแสดงนอกอาคาร ถ้าเจอฝนตกใช้วิธีปิดซ้อนทับไปเรื่อย ๆ”

สมัชชา อภัยสุวรรณ ช่างภาพผู้รักการถ่ายภาพวิถีชีวิตของผู้คน

สมัชชา เล่าถึงที่มาของนิทรรศการภาพถ่าย At the Heart of Faith : A Portrait of Bangkok’s Indian Community หรือ ใจกลางแห่งศรัทธา: ภาพสะท้อนของชุมชนชาวอินเดียในกรุงเทพฯ ว่าเป็นการนำผลงานภาพถ่ายวิถีชีวิตของชาวอินเดียที่มาตั้งถิ่นฐานอยู่ในย่านพาหุรัดจนได้ชื่อว่าเป็น ลิตเติ้ลอินเดียในใจกลางกรุงเทพมหานคร และภาพถ่ายจากการเดินทางไปในเมืองต่าง ๆในประเทศอินเดียเมื่อปีที่ผ่านมา อาทิเช่น นวาลการห์ และ มานดาวา ในเขตเศขาวาฏี ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นหอศิลป์กลางแจ้ง มาจัดแสดงไว้ด้วยกันในพื้นที่สาธารณะ

“ไม่น่าเชื่อว่าเมื่อนำภาพถ่ายจากอินเดียมาจัดแสดงควบคู่ไปกับภาพชีวิตชาวอินเดียในบ้านเรา มีความคล้ายคลึงเชื่อมโยงจนแทบจะไม่ต่างกันเลย ไม่ว่าจะเป็นรอยยิ้ม อัธยาศัยไมตรี รวมถึงวิถีชีวิต”

ภาพถ่ายผลงานของสมัชชา อภัยสุวรรณ ในผนังร้าน Tony’s ติดเคียงกับภาพอาหารของร้าน

การชมผลงานภาพถ่ายของสมัชชา เราเริ่มต้นกันภายในร้าน Tony’s ซึ่งเป็นร้านอาหารริมคลองแบบโอเพ่นแอร์ เราจะเห็นภาพถ่ายของศิลปินติดอยู่บนผนังกลมกลืนไปกับภาพถ่ายและใบปิดโฆษณาของทางร้าน เป็นความเรียบง่ายที่มีเสน่ห์ที่ทำให้เราได้รู้จักกับผู้คนในร้านไปพร้อม ๆกับอาหารของพวกเขา

• 2 นิทรรศการในซอกตึก

จากนั้นเราจะเดินเข้าตรอกเล็ก ๆ หรือจะเรียกว่าเป็นช่องว่างระหว่างตึกที่เชื่อมจากคลองโอ่งอ่างไปยังพาหุรัด ผนังอาคารด้านหนึ่งจัดแสดงผลงานภาพถ่ายของสมัชชาที่ติดเรียงรายไม่ต่างจากใบปิดทั่วไป หากเนื้อหาของภาพกลับชวนติดตามจนไม่อยากให้ภาพที่อยู่เรียงรายนั้นจบลง

ผนังในตรอกทางเชื่อมคลองโอ่งอ่างไปยังพาหุรัดด้านหนึ่งจัดแสดงผลงานภาพถ่าย

อีกด้านหนึ่งเป็นผลงานภาพวาดบนผนังของศิลปินจากมหาวิทยาลัยศิลปากร

ในขณะที่ผนังอีกด้านหนึ่งเป็นจุดแรกที่ ไพโรจน์ พิเชฐเมธากุล ศิลปินอิสระที่ใช้ศิลปะนำทางผู้คน กล่าวนำชมผลงานของทีมจากมหาวิทยาลัยศิลปากร ประกอบด้วยศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบันที่รวมใจกันมาสร้างสรรค์ศิลปะบนกำแพงในย่านพาหุรัดและริมคลองโอ่งอ่าง โดยการสนับสนุนของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และกรุงเทพมหานคร เพื่อร่วมเฉลิมฉลองเทศกาลเทศกาล Thailand Grand Diwali Festival 2025 และเป็นแลนด์มาร์คใหม่ให้เช็คอินในย่านพาหุรัดและริมคลองโอ่งอ่าง

ภาพวาดบนผนังอาคารที่เชิญชวนเข้าสู่ลิตเติ้ลอินเดียกลางกรุงเทพฯ

“ภาพซุ้มประตูเป็นเหมือนการเริ่มต้นเข้าสู่ย่านพาหุรัด ที่นำไปสู่ภาพชีวิตของคนอินเดียที่มีทั้งคนขี่รถเวสป้า ผู้หญิงในชุดส่าหรี ที่น่าดีใจ คือ ระหว่างที่ทีมงานเขียนรูปกันอยู่คนในย่านจะมาช่วยแนะนำว่าน่าจะมีภาพสำคัญอะไรบ้าง”

ไพโรจน์ เล่าพลางออกตัวว่างานนี้มาช่วยคุมงานในขณะที่หัวเรี่ยวหัวแรงหลักคือศิลปินเจ้าของฉายา HL และน้อง ๆ จากมหาวิทยาลัยศิลปากร

• ซอยอินเดียข้างห้างอินเดียเอมโพเรี่ยม

2 ศิลปินพาเดินข้ามถนนมายังฝั่งห้างอินเดียเอมโพเรี่ยม ผนังอาคารแห่งนี้เป็นหมุดหมายที่อยากชวนมาเช็คอินแล้วชมแผนที่สถานที่สำคัญในย่านเพื่อให้เราวางแผนการเดินเที่ยวได้ตรงใจ มองมุมนี้จะทำให้เราได้เห็นความเป็นพหุวัฒนธรรมของคนไทยที่อยู่ร่วมกันด้วยความเกื้อกูลกันมาตั้งแต่กาลนาน ในย่านอินเดียมีทั้ง คุรุดวาราศีคุรุสิงห์สภา (วัดซิกข์แห่งแรกของไทย) ศาลเจ้าจีน และวัดบพิตรพิมุข

แผนที่สถานที่สำคัญและร้านอาหารอร่อยในย่านนี้ โปรดสแกนภาพได้เลย

ภาพวาดร้านซาโมซาและเจ้าของร้านตัวจริงที่กำลังตั้งร้าน

นอกจากนี้ยังมีแผนที่ร้านอาหารอินเดียที่สามารถสแกน คิวอาร์โค้ดแล้วจะระบุที่ตั้งให้ไปตามกินกันได้ ไพโรจน์ เล่าอย่างอารมณ์ดีว่า “การวาดรูปคิวอาร์โค้ดที่สามารถสแกนได้จริงนั้นถือว่าเป็นภาพที่วาดยากที่สุดในโครงการนี้ แต่ก็ดีใจที่สุดที่ใช้งานได้จริง” ไปถึงแล้วสแกนใช้งานกันได้เลย

คราวนี้หันมามองผนังอาคาร 3 ชั้นฝั่งตรงข้ามบ้าง เป็นผลงานศิลปะบนกำแพงสีสันสดใด มีทั้งนกยูงรำแพนโชว์ความงาม ผู้หญิงเปิดหน้าต่างออกมาสวัสดี และมีร้านขายซาโมซ่าเจ้าอร่อยที่เปิดร้านจริงอยู่ใต้ภาพวาดนี้เอง เมื่อเจ้าของร้านมาเห็นภาพที่วาดเสร็จแล้วถึงกับยกนิ้วหัวแม่มือให้เลย

ศาลเจ้าจีนในซอยอินเดีย ผลงานภาพถ่ายของสมัชชาในซอยอินเดีย

เดินเข้าซอกเล็ก ๆที่เรียกกันว่าซอยอินเดีย ตามผนังมีภาพถ่ายของสมัชชาที่มาปิดกลมกลืนไปกับฉากชีวิตจริงของร้านค้าในซอย ไม่น่าเชื่อว่าเดินต่อไปไม่ไกลจะเป็นที่ตั้งของศาลเจ้าพาหุรัด เรียกได้ว่าเป็นศาลเจ้าจีนในดงแขก ที่เดินไปอีกหน่อยจะพบร้านก๋วยเตี๋ยวพม่าตั้งอยู่ด้านหลังวัดซิกข์ เป็นความหลากหลายที่เต็มไปด้วยสีสันของชีวิตในย่านที่อยากชวนให้มาเดินชมกัน

• ผนังอาคารการไฟฟ้านครหลวงเขตวัดเลียบ

ถัดมาจากห้างอินเดียเอมโพเรียนมาอีกสักหน่อยเป็นภาพวาดบนผนังที่เป็นอีกหนึ่งไฮไลท์ ด้วยถ้อยคำ Welcome to Phahurat บนฉากหลังของพาหุรัดที่มีทั้งวัดไทย วัดแขก คนขายผ้าขี่รถเวสป้า และครอบครัวชาวอินเดียที่เว้นที่นั่งให้ผู้ชมเข้ามาโพสต์ท่านั่งบนเก้าอี้ เมื่อถ่ายรูปออกมาจะเหมือนกับเรากำลังนั่งจิบชาอยู่กับเจ้าบ้าน เป็นการกล่าวต้อนรับเข้าสู่ย่านพาหุรัด

ขอเชิญมานั่งจิบชากับครอบครัวชาวอินเดีย

รวมมิตรผลงานภาพถ่ายของสมัชชาในซอยข้างศาลรัฐธรรมนูญ

“ผลงานทั้งหมดใช้เวลา 5 วัน 5 คืน ครบทุกรสชาติครับ ทั้งแดดทั้งฝน ทีมงานทุ่มเทกันมากนอกจากผนังแล้ว ยังมีวาดภาพบริเวณทางเท้าในซอยฝั่งตรงข้ามด้วยครับ” ไพโรจน์ กล่าวทิ้งท้ายถึงงานศิลปะบนกำแพง

ในขณะที่สมัชชา พาข้ามถนนมาตรงอาคารข้างศาลรัฐธรรมนูญที่อยู่ตรงข้ามกับผลงานของทีมศิลปากร มีการจัดแสดงผลงานภาพถ่ายอีกชุดหนึ่งที่แสดงให้เห็นความกลมกลืนของคนอินเดียในพาหุรัดและคนอินเดียในประเทศอินเดียแทบแยกไม่ออก

• ปิดท้ายที่คาเฟ่ยาขมตราใบห่อ

เดินเข้าซอยข้างศาลรัฐธรรมนูญ ชมภาพถ่ายของสมัชชาที่ติดอยู่บนผนังข้างทางเป็นระยะ ไม่นานก็กลับมาถึงคลองโอ่งอ่าง เราโบกมือลา 2 ศิลปินที่พาทัวร์เดินตามตรอกซอกซอยได้อย่าออกรส แล้วเดินข้ามสะพานบพิตรพิมุข ตรงเข้าซอยชื่อเดียวกันขอเข้าไปนั่งพักเหนื่อยที่ใบห่อคาเฟ่ ของนายห้างขายยาตราใบห่อที่เพิ่งเปิดใหม่

ใบห่อคาเฟ่ ของนายห้างยาขมตราใบห่อ

(ภาพ : อนุตรา อึ้งสุประเสริฐ)

คาเฟ่แห่งนี้เป็นฝีมือการตกแต่งของศิลปินรางวัลศิลปาธร ศรัณย์ เย็นปัญญา ที่เจ้าตัวเล่าถึงงานออกแบบไว้ใน IG ว่าเป็นการนำความเป็นใบห่อมาขยี้ใบและขยายใบออกมาเป็นงานออกแบบตกแต่งภายในคาเฟ่ และสินค้าที่ระลึกที่เห็นแล้วอยากจะเหมาไปทั้งหมด

ขอไปแวะชิมไอศกรีมเก๊กฮวยยี่ห้อใบห่อให้ชื่นใจ เป็นการปิดท้ายทริปเดินแบบเพลิน ๆ ที่สามารถกลับไปเดินได้อีกไม่เคยเบื่อเลย

หมายเหตุ : นิทรรศการภาพถ่ายใจกลางแห่งศรัทธา: ภาพสะท้อนของชุมชนชาวอินเดียในกรุงเทพฯ จัดแสดงถึง 5 พฤศจิกายน 2568 ส่วนผลงานศิลปะบนกำแพงตามไปชมกันได้