ล่องเรือเที่ยววัดราชโอรสาราม ชมความงามศิลปะสมัยรัชกาลที่3

ถ้าจะล่องเรือชมวิถีชีวิตริมคลอง  นอกจากเส้นทางหลักๆ บางกอกน้อย บางกอกใหญ่ คลองด่าน แม่น้ำเจ้าพระยาฯลฯ ยังมีเส้นทางอื่นๆ ที่น่าสนใจ ยกตัวอย่าง คลองสนามชัย เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร มีวัดที่โดดเด่นสมัยกรุงศรีอยุธยา และสมัยรัชกาลที่ 3 ศิลปกรรมผสมผสานไทยและจีน เนื่องจากเป็นยุคที่การติดต่อค้าขายกับจีนมีความเฟื่องฟู มีการปฎิสังขรณ์วัดไทยในพระราชนิยม สมัยรัชกาลที่ 3 อาทิ วัดราชโอรสาราม  วัดหนัง วัดนางนอง

ท่องเที่ยวทางเรือ ชมวิถีจอมทอง ริมคลอง กิจกรรม Public tour ส่วนหนึ่งของงานปลุกเมืองให้สุขภาพดีด้วยเราทุกคน(Active City Forum : Activate City for Healthier Life) เมื่อวันที่ 21-23 มีนาคม 2568 จัดโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) สถาบันอาศรมศิลป์ และกลุ่ม we! Park ชวนให้คนไทยขยับร่างกายเพื่อเคลื่อนเมือง ให้กลายเป็นเมืองที่ผู้คนอยู่แล้วมีความสุข สุขภาพดีทั้งร่างกายและจิตใจ

• นั่งเรือระบบไฟฟ้าเที่ยววัดราชโอรสาราม 

เรือท่องเที่ยวระบบไฟฟ้า แม้จะแล่นช้า แต่มีข้อดีไม่มีมลพิษและเสียงเครื่องยนต์รบกวน สามารถเดินทางจากท่าเรือสถานีรถไฟฟ้าวุฒากาศ ไปถึงวัดราชโอรสาราม เพียงไม่กี่นาที

ยิ่งช่วงแดดร่มลมตก ลมเย็นๆ เหมาะกับการท่องเที่ยว เรือสามารถรับผู้โดยสารได้ประมาณ 10 คน ถ้าใช้บริการครึ่งวันค่าบริการประมาณ 3,000 บาท ค่าบริการทั้งวันประมาณ 6,000 บาท โดยแวะตามแหล่งท่องเที่ยววัดวาอาราม ร้านกาแฟเล็กๆ ที่นักท่องเที่ยวต้องการ 

(ทวารบาล หน้าพระอุโบสถ)

(วัดราชโอรสาราม สามารถเดินทางได้ทั้งทางบกและทางเรือ) 

เมื่อถึงวัดราชโอรสาราม แม้แดดจะร้อน ก็ยังมีร่มเงาไม้ให้พักพิง วัดนี้สร้างสมัยกรุงศรีอยุธยา ปฎิสังขรณ์สมัยรัชกาลที่ 3 เป็นศิลปะผสมผสานจีนและไทย ซึ่งเป็นศิลปะรูปแบบใหม่ในยุคนั้น พระอุโบสถและพระวิหาร ไม่มีลวดลายประดับ ไมว่าช่อฟ้า ใบระกา และหางหงส์ 

ส่วนงานปูนปั้นประดับกระเบื้องตกแต่งด้วยลายมงคลแบบจีนแทนสลักไม้ลงรักปิดทอง เป็นส่วนผสมของฝีมือช่างไทยและช่างจีนสำเพ็ง เนื่องจากในอดีตนิยมตกแต่งวัดด้วยไม้ รัชกาลที่ 3 ทรงเห็นว่าเป็นของหักพังง่ายไม่ถาวร จึงเลิกใช้

วัดนี้เดิมชื่อ วัดจอมทอง ตั้งอยู่ริมคลองด่าน (คลองสนามไชย) และคลองบางหว้าในอำเภอบางขุนเทียน ปัจจุบันคือเขตจอมทองกรุงเทพมหานคร สร้างในสมัยที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ครั้งนั้นยังดำรงพระยศพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ทรงโปรดให้ปฏิสังขรณ์วัดขึ้นใหม่

ครั้งนั้นเสด็จประทับคุมงานและตรวจตราด้วยพระองค์เอง โดยประทับที่พระแท่นใต้ต้นพิกุล ด้านหน้าพระอุโบสถมุมซ้าย ตามบันทึกประวัติศาสตร์พระองค์เคยตรัสไว้ว่า “ถ้าฉันตายจะมาอยู่ที่ใต้ต้นพิกุลนี้”

(กิเลน ศิลปะปูนปั้นแบบจีน)

(จิตรกรรมฝาผนังลายเครื่องตั้งเครื่องมงคลอย่างจีน)

เนื่องจากสมัยรัชกาลที่ 3 ไม่ค่อยมีศึกสงคราม จึงมีการสร้างวัดวาอารามในแบบที่พระองค์ชื่นชอบ โปรดศิลปกรรมแบบจีน จึงนำมาผสมผสาน ใช้เวลาก่อสร้างประมาณ 14 ปี และตอนนั้นพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระบรมราชชนกโปรดเกล้าฯพระราชทานนามว่า “วัดราชโอรส”อันหมายถึงวัดที่พระราชโอรสทรงสถาปนา

หน้าประตูก่อนเข้าสู่พระอุโบสถ จะมีทวารบาลหน้าเหมือนอสูร ทำด้วยกระเบื้องเคลือบขนาดเท่าคน ส่วนพระประธานด้านในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิมีฉัตร 9 ชั้น ฐานพระพุทธรูปมีการอัญเชิญพระบรมสรีรังคาร รัชกาลที่ 3 บรรจุ ณ พระพุทธอาสน์ของพระประธาน 

ส่วนจิตรกรรมฝาผนังเป็นลายเครื่องตั้งเครื่องมงคลแบบจีน พระวิหารหลังพระอุโบสถ ภายในประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์ปูนปั้นยาว 20 เมตร บนเพดานพระวิหารเขียนด้วยลายดอกเบญจมาศ นก ผีเสื้อ

พระพุทธรูปปางสมาธิในพระอุโบสถ

• ฟื้นฟูตลาดวัดไทร

ตลาดน้ำวัดไทร อีกเส้นทางที่เรือพาไปแวะ ซึ่งทางสถาบันอาศรมศิลป์ ได้เข้ามาช่วยฟื้นฟูตลาดร่วมกับคนในชุมชน โดยเน้นการเชื่อมโยงระหว่างผู้คน เมืองและธรรมชาติ 

ในอดีตตลาดน้ำวัดไทร พื้นที่เป็นจุดตัดคลองสนามชัย คลองบางมดและมีทางรถไฟสายคลองสาน-มหาชัย ตัดผ่านเชื่อมเรือกสวนและทะเลแถบอ่าวไทย จึงมีพืชผลจากสวน อาหารทะเล เกลือ สินค้าอุปโภคบริโภค เป็นแหล่งท่องเที่ยวของคนไทยและต่างชาติ และปัจจุบันมีการฟื้นฟูตลาดน้ำ แม้จะเป็นเรื่องยากที่ทำให้คึกคักเหมือนเดิม แต่คนในชุมชนก็มีความตื่นตัวร่วมมือเป็นอย่างดี

พื้นที่ตลาดน้ำวัดไทรที่สถาบันอาศรมศิลป์ทำงานร่วมกับชุมชน