‘ไวน์อิตาลี’ 'มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ' ไวน์ DOC ที่ส่งออกมากที่สุด
'เขตอาบรุซโซ' ผลิตไวน์ได้มากเป็นอันดับ 7 จาก 20 เขตการผลิต ‘ไวน์อิตาลี’ หรือราว 22 ล้านลัง ไวน์ที่สร้างชื่อมากที่สุดคือ ‘มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ’
พื้นที่ส่วนใหญ่ที่ปลูกองุ่นทำไวน์ของ เขตอาบรุซโซ อยู่บนที่ราบสูงจากระดับน้ำทะเลถึง 1,000 ฟุต มีพื้นที่ปลูกองุ่น 33,252 เฮกตาร์ (1 เฮกตาร์ = 6 ไร่ 1 งาน) มอนเตปุลชาโน ดาบรุซโซ เป็นไวน์แดงที่ทำจากองุ่นมอนเตปุลชาโน (Montepulciano) ผลิตเกือบทั้งแคว้น
ในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 ต่อต้นศตวรรษที่ 21 ไวน์มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ (Montepulciano d'Abruzzo) ได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งใน ไวน์ DOC ของอิตาลีที่ส่งออกมากที่สุด
ในอดีตที่ผ่านมา ไวน์อิตาลี ที่คนไทยคุ้นเคยมากที่สุดและยาวนานที่สุดคือ ไวน์เคียนติ (Chianti) แห่งแคว้นทัสคานี (Tuscany) รองลงไปคือ ไวน์บาโรโล (Barolo) แห่งแคว้นเพียดมอนต์ (Piedmont) นอกนั้นแทบไม่รู้จักเลยหรือรู้บ้างประปราย ทั้งที่ประเทศอิตาลีมีเขตผลิตไวน์ถึง 20 แคว้น
ประมาณ 20 ปีที่ผ่านมา ไวน์อิตาลีเริ่มเข้ามาเมืองไทยมากขึ้น ในแง่ของผู้ผลิต หรือเขตย่อย ๆ แต่ก็ยังวนเวียนอยู่กับเขตเดิม ๆ ได้แก่ ทัสคานี เคียนติ เพียดมอนต์ บาโรโล เป็นต้น ด้วยสาเหตุหลักคือ ถ้าเป็นเขตที่นอกเหนือกจากนี้ “ขายยาก” แม้จะดีเพียงใดก็ตาม คล้ายกรณีไวน์ฝรั่งเศส บอกว่า “บอร์กโดซ์” (Bordeaux) คำเดียวจบ ไม่ต้องอธิบายมาก
หนึ่งในความยากก็คืออิตาลีมีเขตผลิตไวน์ 20 แคว้น แต่ละแคว้นมีองุ่นหลักพื้นเมืองประจำแคว้น และยังมีองุ่นพื้นเมืองรอง ๆ ลงไปอีกมากมาย แถมยังเรียกชื่อลำบาก อย่าว่าแต่คนไทยเลย คนอิตาลีแท้ ๆ ยังไม่รู้จัก ประกอบกับรสชาติก็ไม่คุ้นกับคนไทยเหมือนไวน์ฝรั่งเศส เป็นต้น
ด้วยสาเหตุหลายประการ ประมาณ 10 กว่าปีที่ผ่านมา ไวน์อิตาลี จึงเริ่มบูมและนำเข้ามาขายในเมืองไทยมากขึ้น ว่ากันว่าปัจจุบันในตลาดไวน์บ้านเรามีไวน์อิตาลีแทบทุกแคว้น ทุกเขต ไม่ว่าจะเป็นเขตใหญ่ เขตเล็ก เขตย่อย เขตพิเศษ ฯลฯ
หนึ่งในจำนวนนั้นคือ อาบรุซโซ (Abruzzo) ซึ่งอยู่ตอนกลางของคาบสมุทรอิตาลีทางฝั่งทะเลอะเดรียติก (Adriatic Sea) ตะวันออกของประเทศอิตาลี อยู่ห่างโรมประมาณ 50 ไมล์ ถ้าเปรียบอิตาลีเหมือนรองเท้าบู๊ท “อาบรุซโซ” จะอยู่บริเวณข้อพับหัวเข่า เมืองหลวงชื่อลากวิลา (L'Aquila)
ที่น่าสนใจคือในจังหวัดเตราโม (Teramo) ใกล้กับทางเข้าป้อมปราการยุคกลางแห่งหมู่บ้านซิวิเตลลา เดล ตรอนโต (Civitella del Tronto) มีถนนที่แคบที่สุดในอิตาลี ชื่อว่า รูเอตตา หรือ ลา รูเอตตา ดิ ซิวิเตลตา (Ruetta/ La Ruetta di Civitella มีความกว้างเพียง 40 เซนติเมตร
รูเอตตา สร้างขึ้นในยุคกลาง โดยเฉพาะในเมืองที่มีป้อมปราการ การสร้างถนนเล็ก ๆ แคบ ๆ ถือเป็นเรื่องปกติมาก จุดประสงค์เพื่อไม่ให้ศัตรูเดินผ่าน ขณะเดียวกันก็ใช้สำหรับโจมตีเพื่อตลบหลังข้าศึก
คำว่า Abruzzo มาจากภาษาละตินว่า Aprutium เป็นชื่อของชนเผ่าโบราณที่อาศัยอยู่ตอนกลางของอิตาลี ในสมัยโรมัน
ไวน์มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ มีสถานะเป็น 1 ใน 7 ดีโอซี (DOC = Denominazione di Origine Controllata) ได้มาในปี 1968 ครอบคลุมทั้งไวน์แดงและโรเซ่ ผลิตไวน์ประมาณ 21% ของไวน์แคว้นอาบรุซโซทั้งหมด
ไวน์มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ ต้องทำจากองุ่นมอนเตปุลชิอาโนไม่ต่ำกว่า 85% อนุญาตใช้ซานโจเวเซ (Sangiovese) เบลนด์ได้ไม่เกิน 15% โดยไวน์มอนเตปุลชาโน ดาบรุซโซ ดีโอซีทั่ว ๆ ไปจะดราย (Dry) และแทนนินนุ่ม ๆ สามารถดื่มขณะที่เป็นยังไวน์ (Young Wine)
นอกจาก 7 DOC แล้ว แคว้นอาบรุซโซ ยังมีไวน์เกรด DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita) อีก 2 เขตคือ กอลลิเน เตรามาเน (Colline Teramane) ได้มาในปี 2003 และแตร์เร ตอลเลซี / ตุลลุม (Terre Tollesi / Tullum) ได้มาในปี 2019 เป็น DOCG ที่ 75 ของไวน์อิตาลีทั้งหมด
DOCG น้องใหม่ล่าสุด
นอกนั้นมีไวน์เกรด IGT (Indicazione Geografica Tipica) อีก 8 เขต ทำไวน์จากองุ่นพื้นเมืองและองุ่นสายพันธุ์คลาสสิก เช่น กาแบร์เนต์ โซวีญยอง และแมร์โลต์
ส่วนไวน์ขาวที่สร้างชื่อคือไวน์เตรบบิอาโน ดาบรุซโซ (Trebbiano d'Abruzzo) เป็นไวน์ขาว DOC เดียวของอาบรุซโซ ทำจากองุ่นเตรบบิอาโน ทอสกาโน (Trebbiano Toscano)
ตอนนี้เรามาชิมไวน์จากแคว้นอาบรุซโซกันสัก 4-5 ตัว
จัสซี โดมิโน 2019
จัสซี โดมิโน มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ ดีโอซี รีแซร์วา วีโน บีโอโลจิโก 2019 (Jasci Domino Montepulciano d'Abruzzo Doc Riserva Vino Biologico 2019) : ออร์แกนิคไวน์ที่อร่อยตัวหนึ่ง โดยครอบครัว Jasci ทำไวน์มาถึงทายาทรุ่นที่ 3 และมาทำออร์แกนิคไวน์ในปี 1980 ปัจจุบัน ไวเนอรีออกแบบสไตล์รักษ์โลก พลังงานต่าง ๆ 70% มาจากดวงอาทิตย์
ทำจากองุ่นมอนเตปุลชิอาโน 100% บ่มโอ๊ค 12 เดือนและบ่มในขวดอีก 6 เดือน สีแดงโกเมน สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุกกึ่ง ๆ แยม แบล็คเบอร์รี เชอร์รี แบล็คเคอร์แรนท์ พลัม ดอกไม้ป่า วานิลลา สไปซี่เฮิร์บ หวาน ๆ ซ่า ๆ อบเชย ยี่หร่า กานพลู ไอโอดีน ฟูลบอดี้ โอ๊คกรุ่น ๆ ใบไม้แห้ง ๆ ใบยาสูบ แอสิดสดชื่น แทนนินนุ่ม ๆ จบยาวด้วยผลไม้ สไปซี่เฮิร์บ มิเนอรัล กำลังพร้อมดื่ม.....19/20 คะแนน
เตนูตา อูลิสเซ
เตนูตา อูลิสเซ เทน เวนเดมเมีย มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ ดีโอพี เอ็นวี”(Tenuta Ulisse 10 Vendemmie Montepulciano d’Abruzzo DOP, Abruzzo, NV) : ผลผลิตของ Tenuta Ulisse หนึ่งในยอดฝีมือแห่งแคว้นอาบรุซโซ ก่อตั้งโดยอูลิสเซ ปาเตอร์นอสเตอร์ (Ulisse Paternoster) ในปี 1972
10 Vendemmie เป็นรุ่นสุดพิเศษหรือ Limited Edition เพราะเบลนด์จาก 10 วินเทจ คำว่า Vendemmie หรือ Vendemmia หมายถึงการเก็บเกี่ยวหรือวินเทจ ทำจากองุ่นมอนเตปุลซิอาโน (Montepulciano) 100% จากวินเทจเก่า ๆ 10 วินเทจ ดังนั้นตามกฎจึงไม่สามารถระบุวินเทจในฉลากข้างขวดได้ ต้องใช้คำว่า Non Vintage (NV) บ่ม 18 เดือนในโอ๊คฝรั่งเศส ผลิตเพียง 6,600 ขวด เป็นอีกหนึ่งในไวน์มอนเตปุลซาโน ดาบรุซโซ ที่ควรชิมสักครั้งในชีวิต ....19.5/20 คะแนน
เตนูตา อันโตนินี 24 กะรัต
เตนูตา อันโตนินี “24 การาติ” วิโน รอสโซ อาบรุซโซ 2019 (Tenuta Antonini “24 Carati” Vino Rosso Abruzzo 2019) : อันโตนินี เอสเตท (Tenuta Antonini) ถือเป็นยอดฝีมือรายหนึ่งในแคว้นอาบรุซโซ อยู่ตอนกลางของประเทศด้านตะวันออก ติดทะเลอะเดรียติก เป็นหนึ่งในผู้ผลิตที่ทำให้แคว้นนี้มีชื่อเสียง ทำไวน์มาถึงทายาทรุ่นที่ 4
รุ่น “24 Carati” หรือ 24 กะรัต เป็นรุ่นพิเศษ ทำจากองุ่นมอนเตปุลชิอาโน 95% และแมร์โลต์ 5% บ่ม 12 เดือนในโอ๊คฝรั่งเศสและอเมริกันโอ๊ค
สีแดงทับทิมเข้ม สดใส หอมกลิ่นผลไม้ แบล็คเชอร์รี แบล็คเบอร์รี พลัม กลีบดอกไม้แห้ง ๆ แบล็คช็อกโกแล็ต สไปซีเฮิร์บ กานพลู กระวาน ใบยาสูบ ซีดาร์ วานิลลา ไอโอดีน สาหร่าย เปลือกหอยที่ทับถมกันนาน ๆ ควันไฟ บอดี้หนักแน่น แอสิดสดชื่น แทนนินปานกลางและนุ่มลิ้น จบยาวด้วย ผลไม้ วานิลลา สไปซีเฮิร์บชุ่ม ๆ คอ เป็นมอนเตปุลชิอาโน ที่ควรชิมอย่างยิ่ง....19/20 คะแนน
มาสชาเรลลี วิลลา เจมมา รอสโซ 2004
มาสชาเรลลี มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ ดีโอซี วิลลา เจมมา รอสโซ 2004 (Masciarelli Montepulciano d'Abruzzo DOC Villa Gemma Rosso 2004) : เป็นรุ่นเรือธงของมาสชาเรลลี ว่ากันว่านี่คือมอนเตปูลชาโน ดาบรุซโซ ที่ดีที่สุดของแคว้นอาบรุซโซ
สีแดงทับทิมเข้ม สดใส หอมผลไม้สุก เช่นแบล็คเบอร์รี แบล็คเบอร์รี บลูเบอร์รี และมะเดื่อ นอกนั้นก็มีกลิ่นดอกไม้ ยูคาลิปตัส ถั่วคั่ว วานิลลา จันทน์เทศ อบเชย หนังสัตว์ เมนธอล โกโก้ เฮิร์บค่อนข้างสูง แทนนินนุ่ม แอสิดดีมาก จบด้วยผลไม้สุกและเฮิร์บ ......19/20 คะแนน
อาบรุซโซ อยู่ตอนกลางของประเทศและอยู่ริมทะเลอะเดรียติก จึงทำให้ไวน์มีเอกลักษณ์พิเศษต่างจากหลาย ๆ แคว้นที่คนไทยคุ้นเคย ที่สำคัญราวสิบกว่าปีที่ผ่านมามีผู้ผลิตไวน์หลายรายทำให้ ไวน์อาบรุซโซ มีคุณภาพสูงขึ้นไม่แพ้เขตดัง ๆ ไวน์ตัวนั้นคือ มอนเตปุลชิอาโน ดาบรุซโซ