'ไวน์ฝั่งซ้าย' ที่ยิ่งใหญ่ ‘เปสซัค ลีญอง’ ตำบลเล็ก ๆ ในบอร์กโดซ์
เขตผลิต ‘ไวน์ฝั่งซ้าย’ ที่นำเสนอในครั้งนี้เป็นเขตเล็ก แต่ทำไวน์ได้ยิ่งใหญ่คล้ายกับสองเขตของ ‘ไวน์ฝั่งขวา’ นั่นคือ ‘เปสซัค ลีญอง’ (Pessac-Leognan)
อย่างที่รู้กันว่า แซงเตมิยง (Saint Emilion) และ ปอเมอฮรอล (Pomerol) ติดอันดับหัวแถวไวน์แพงของโลก ซึ่งเป็น ไวน์ฝั่งขวา (Right Bank)
ส่วนตำบล เปสซัค ลีญอง เป็น ไวน์ฝั่งซ้าย (Left Bank) อยู่ในเขตควบคุมการผลิตหรือ AOC หนึ่งของอำเภอกราฟส์ (Graves) เมืองบอร์กโดซ์ เป็นถิ่นที่อยู่ของไวน์ระดับเทพอย่าง ชาโต โอต์ บริออง (Chateau Haut-Brion) ไวน์ชั้น 1 บัญชีบอร์กโดซ์ 1855 (Bordeaux Classification 1855) โดยกราฟส์เป็นหนึ่งในอำเภอที่อยู่ทางใต้ของเมืองบอร์กโดซ์ (Bordeaux)
เขตผลิตไวน์ชื่อดังในบอร์กโดซ์
เปสซัค ลีญอง เขตผลิต ไวน์ฝั่งซ้าย ได้รับ AOC ในปี 1987 ผลิตทั้งไวน์แดง (75 %) และไวน์ขาว (25 %) ไวน์แดงทำจากองุ่นกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) แมร์โลต์ (Marlot) และกาแบร์เนต์ ฟรอง (Cabernet Franc) ส่วนไวน์ขาวทำจากโซวีญยอง บลอง (Sauvignon Blanc) เซมิลยอง (Semillon) และมุสกาเดลล์ (Muscadell) ไวน์ขาวหมักบ่มพร้อมกากยีสต์หรือลีส์ (Lees) 2 ใน 3 ของไวน์กราฟส์เป็นไวน์ขาวที่มีลักษณะสดชื่น ผลไม้สูง และดราย บางครั้งกึ่งๆ ดราย
อำเภอกราฟส์ ได้ชื่อว่าเป็นเขตเดียวในบอร์กโดซ์ ที่ทำไวน์ได้ยอดเยี่ยมทั้งไวน์ขาวดราย ไวน์แดง และไวน์ขาวหวาน ที่สำคัญมีการจัดเกรดไวน์ของตัวเอง ซึ่งตามบัญชีปี 1959 แบ่งเป็นประเภท Crus Classes - Great Growths (แดงและขาว) มี 7 ตัว ประเภท Crus Classes - Great Growths (เฉพาะแดง) มี 6 ตัว Crus Classes - Great Growths (เฉพาะขาว) มี 3 ตัว มีเพียง ชาโต โอต์-บริออง เท่านั้นที่ไปเป็น 1 ใน 5 ชั้น 1 ของ Bordeaux Classification 1855
ไวน์เปสซัค ลีญอง โด่งดังล่าสุดเมื่อปีกว่า ๆ ที่ผ่านมา เมื่อ พระเจ้าชาลส์ ที่ 3 (King Charles III) ทรงโปรด ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต (Chateau Smith-Haut-Lafitte) มาก ในงานฉลองวันพระราชสมภพของพระองค์ และงานราชาภิเษก รวมทั้งพระราชพิธีสำคัญๆ ก็ใช้ไวน์จาก เปสซัค ลีญอง คือ ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต เป็นหลัก
พระเจ้าชาลส์ ที่ 3 พร้อมด้วยพระราชินีคามิลลา เสด็จเยือนฝรั่งเศสอย่างเป็นทางการครั้งแรกนับตั้งแต่ขึ้นครองราชย์ เป็นเวลา 3 วัน เมื่อวันที่ 20-22 กันยายน 2566 หนึ่งในหมายกำหนดการคือ การเสด็จไปเมืองบอร์กโดซ์ ซึ่งเป็นเมืองที่มีชาวอังกฤษไปอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก
ณ เมืองบอร์กโดซ์ ทั้งสองพระองค์ได้เสด็จไปเยือน ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต โดยมี Florence - Daniel Cathiard สองสามีภรรยาเจ้าของถวายการต้อนรับ ทอดพระเนตรไร่ออร์แกนิก และทักทายลามาชื่อโกดา (Koda)
เจ้าของได้ถวายไวน์ให้ทั้งพระองค์ชิมคือ ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต วินเทจ 2005 ซึ่งเป็นปีที่ทั้งสองพระองค์ทรงหมั้นกัน และทางชาโตได้ถวาย ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต ฮรูจ คูเว สเปเชียล ชาลส์ ที่ 3 (Château Smith Haut Lafitte Rouge Cuvée Spéciale Charles III) เป็นของกำนัลพิเศษแด่ทั้งสองพระองค์
ต่อมาในเดือนมิถุนายน 2567 สถาบันประมูลคริสตีส์ (Christie’s) กรุงลอนดอน เปิดประมูลแรร์ไวน์ (Rare Wines) หลายรายการ หนึ่งในจำนวนนั้นมีคือ ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต จำนวน 6 ขวด ซึ่งผลิตเป็นพิเศษในวโรกาสที่พระเจ้าชาลส์ ที่ 3 เสด็จเยือนชาโต
ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต 2005
รายได้จากการประมูลมอบให้กับ The King’s Trust Group เครือข่ายการกุศลที่พระองค์เป็นผู้ก่อตั้งเมื่อ 50 ปีที่แล้ว เพื่อช่วยเหลือเยาวชนในทั่วโลก
ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต เป็นครูส์ คลาสเซ - เกรท โกรธส์ (Crus Classes - Great Growths) ในบัญชีของ อำเภอกราฟส์ ซึ่งจะไปรวมกับบัญชี เมด็อก 1855 นอกจากจะทำไวน์แดง และไวน์ขาวได้อร่อยแล้ว อีกหนึ่งในมนต์เสน่ห์ คือในปี 2567 มิชลินไกด์ ได้ประกาศเปิดตัวรางวัลมิชลินคีย์ (MICHELIN Keys) ขึ้นเป็นครั้งแรก เพื่อนำเสนอความแตกต่างใหม่ล่าสุดด้วยการยกย่องโรงแรมอันโดดเด่นที่สุดทั่วโลก และโรงแรม เลส์ ซูร์ซ เดอ โกดาลี (Les Sources de Caudalie) ซึ่งเป็นโรงแรมในตระกูลเดียวกับ “ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต” ได้มิชลินคีย์ 3 ดอก ซึ่งมีเพียงไม่กี่แห่งในฝรั่งเศสที่ได้ถึง 3 ดอก
โรงแรมตั้งอยู่ฝั่งตรงข้ามถนนกับ ชาโต สมิธ โอต์ ลาฟิต เป็นโรงแรมเพื่อสุขภาพที่ได้รับความนิยมอย่างมากในฝรั่งเศส มีห้องพัก 60 ห้อง สปาขนาดใหญ่ และร้านอาหาร 3 แห่ง สร้างขึ้นโดยความร่วมมือกับแบรนด์ Caudalie ผู้เชี่ยวชาญด้านเครื่องสำอางจากธรรมชาติที่เน้นการบำบัดด้วยไวน์ เป็นประสบการณ์ที่ไม่น่าจะพบที่ไหนในฝรั่งเศส (หรือทั่วโลก)
ถ้ามา เปสซัค ลีญอง ก็ต้องชิมไวน์ ชาโตแรกที่ต้องชิมในฐานะหัวกะทิของตำบลเปสซัค ลีญอง และอำเภอกราฟส์ ได้แก่
ชาโต โอต์ บริออง 2017
ชาโต โอต์ บริออง 2017 (Château Haut-Brion 2017) : 1 ใน 5 เสือเมด็อก วินเทจนี้ผมไปชิมที่ชาโต โอต์ บริออง เมื่อเดือนกรกฎาคม 2567 ทำจากแมร์โลต์ 53% กาแบร์เนต์ โซวีญยอง 40.7% และกาแบร์เนต์ ฟรอง 6.3 % บ่มโอ๊คใหม่ 87%
สีแดงเข้ม สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก เช่น พลัม แบล็กเคอร์แรนต์ แบล็กเบอร์รี ฟิก ราสพ์เบอร์รี และบลูเบอร์รี มิเนอรัล ดอกไม้ แบล็กช็อกโกแลต กาแฟคั่ว ไส้ดินสอดำ ซีดาร์ ผงโกโก้ สโมคกี้โอ๊ค สไปซีเฮิร์บ อบเชย จันทน์เทศ กานพลู ใบยาสูบ วานิลลา แอสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่น จบยาวด้วยผลไม้สุก มิเนอรัล สไปซีเฮิร์บ วานิลลา ดื่มตอนนี้ก็พอได้ แต่ถ้าจะให้อร่อยน่าจะอีกประมาณ 7-8 ปีข้างหน้า....19.75/20 คะแนน
โดเมน เดอ เชอวาลิเยร์ 2014
โดเมน เดอ เชอวาลิเยร์ 2014 (Domaine de Chevalier 2014) : เริ่มทำไวน์มาตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 เป็นหนึ่งในไม่กี่ไร่ในบอร์กโดซ์ที่ใช้คำว่า “โดเมน” (Domaine) นำหน้าชื่อ ส่วนใหญ่ใช้คำว่าชาโต (Chateau) นำหน้า
วินเทจนี้ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง 65% แมร์โลต์ 30% และเปอติต์ แวร์กโดซ์ 5% สีแดงเข้ม สดใส หอมกลิ่นผลไม้ เช่น แบล็กเบอร์รี แบล็กเชอร์รี มัลเบอร์รี บลูเบอร์รี พลัม และแบล็กเคอร์แรนต์ เอิร์ธตี้ มอคคา ช็อกโกแลต หนังสัตว์ ขี้กบเหลาดินสอ วานิลลา ใบยาสูบ สไปซี เฮิร์บ เปเปอร์ ใบไม้ และหินเปียกๆ น้ำ สโมคกี้โอ๊ค มินต์ แอสิดสดชื่น แทนนินแน่น และนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้ เอิร์ธตี้ สไปซี่ และโอ๊คหอมหวาน อาจจะยังไม่พีคเต็มที่ แต่ก็สามารถดื่มได้ ณ เวลานี้......19.5/20 คะแนน
ชาโต ป๊าป เคลมองต์ 2019
ชาโต ป๊าป เคลมองต์ 2019 (Château Pape Clément 2019) : ป๊าป เคลมองต์ แห่งตำบลเปสซาค เป็นชาโตที่เก่าแก่ที่สุดในบอร์กโดซ์ เริ่มต้นในปี 1252 วินเทจ 2019 นี้ถือเป็นวินเทจที่ดีมาก ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง และแมร์โลต์ ในอัตรา 50-50% โดย 2 ใน 3 บ่มในถังโอ๊คใหม่
สีแดงเข้ม สดใส หอมกลิ่นผลไม้อบอวล แบล็กเคอร์แรนต์ แบล็กเบอร์รี แบล็กเชอร์รี พลัม ทรัฟเฟิล กราไฟต์ ไส้ดินสอดำ มิเนอรัล มอคคา ซีดาร์ ใบยาสูบ หนังสัตว์ใหม่ๆ สไปซี เฮิร์บ จันทน์เทศ ชะเอม แอสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่น และนุ่มนวลหวาน จบยาวด้วยผลไม้ เอิร์ธตี้ สไปซีเฮิร์บหอมหวานชุ่มคอ สามารถดื่มได้บ้างในตอนนี้ แต่ถ้าจะให้อร่อยจริงๆ อาจจะต้องรออีก 3-4 ปีข้างหน้า.....19.5/20 คะแนน
ชาโต มาลาร์ติก ลากราวิแยร์ 2013
ชาโต มาลาร์ติก ลากราวิแยร์ 2013 (Château Malartic Lagravière 2013) : เป็นชาโตเก่าแก่ตั้งแต่ศตวรรษที่ 18 เป็น 1 ใน 6 กรองด์ ครู คลาสเซ ตามบัญชีกราฟส์ 1953 ทั้งขาว และแดง
วินเทจ 2013 ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง 56% แมร์โลต์ 38% กาแบร์เนต์ ฟรอง 4% และเปอร์ตีต์ แวร์กโดต์ 2% หมักในถังสแตนเลส และถังโอ๊คขนาดใหญ่ จากนั้นบ่มบาร์ริก 18 เดือนโดย 70% บ่มในถังใหม่
สีแดงทับทิมเข้ม สดใส หอมกรุ่นด้วยกลิ่นผลไม้สุก แบล็กเคอร์แรนต์ แบล็กเบอร์รี แบล็กเชอร์รี มัลเบอร์รี ราสพ์เบอร์รี มิเนอรัล กาแฟคั่ว ช็อกโกแลต ไส้ดินสอดำ สโมคกี้โอ๊ค สไปซี เฮิร์บ จันทน์เทศ โป๊ยกั้ก ใบยาสูบ แอสิดสดชื่น แทนนินนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้สุก สไปซี เฮิร์บ มิเนอรัล กำลังสุกพร้อมดื่ม เป็นหนึ่งในชาโตจากเปสซัค ลีญอง ที่ต้องชิมสักครั้ง.......19.25/20 คะแนน
ชาโต โอลิวิเยร์ 2017
ชาโต โอลิวิเยร์ 2017 (Château Olivier 2017) : เป็นหนึ่งในชาโตเก่าแก่ เป็นกรองด์ ครู คลาสเซ ของบัญชีกราฟส์ 1953 ซึ่งไม่เกี่ยวกับบัญชีเมด็อก 1855 วินเทจนี้ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง 58% แมร์โลต์ 40% ที่เหลือเป็นเปติต์ แวร์กโดต์
สีแดงทับทิม สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก แบล็กเคอร์แรนต์ แบล็กเบอร์รี เชอร์รี พลัม บลูเบอร์รี เอิร์ธตี้ ดอกไม้แห้งๆ ใบยาสูบ มะกอกดำ สไปซี่ เฮิร์บ กรีนเปเปอร์ จันทน์เทศ มินต์ เปลือกส้มแห้งๆ หินเปียกน้ำ มีเดียมบอดี้ แอสิดสดชื่น แทนนินค่อนข้างหนักแน่นแต่เริ่มนุ่ม จบยาวด้วยผลไม้ มิเนอรัล สไปซี่ อาจจะยังไม่เปิดตัวเต็มที่นัก น่าจะอีกสัก 2-3 ปี เป็นหนึ่งไวน์ที่คุณภาพคุ้มราคาน่าชิม....19/20 คะแนน
ไร่องุ่นของไวน์ฝั่งซ้ายในบอร์กโดซ์ (Cr.cellarbeastwine.com)
เปสซัค ลีญอง นับเป็นหนึ่งในตำบลเล็กที่ยิ่งใหญ่ของ ไวน์ฝั่งซ้าย จริงๆ ยังมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่น่าสนใจ ปลายปีนี้ผมจะไปบอร์กโดซ์เพื่อชิมไวน์หลายชาโตในหลายพื้นที่ หนึ่งในนั้นคือ “เปสซัค ลีญอง” ต้องมีอะไรมาฝากท่านผู้อ่านอย่างแน่นอน
พิสูจน์อักษร....สุรีย์ ศิลาวงษ์