‘ผีใช้ได้ค่ะ’ หนังทุนซอฟท์พาวเวอร์คว้ารางวัลเมืองคานส์

“ผีใช้ได้ค่ะ” (A Useful Ghost) จากบริษัท 185 ฟิล์มส์ จำกัด ผลงานการกำกับของ รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค หรือ “อุ้ย” สร้างความปิติยินดี และความภาคภูมิใจให้กับประเทศไทย ด้วยการคว้ารางวัล Grand Prize AMI Paris รางวัลสูงสุดในสายประกวด Critics’ Week (Semaine de la Critique) ของเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเมืองคานส์ ครั้งที่ 78 มาครอง

นับว่า "ผีใช้ได้ค่ะ" เป็นภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกในรอบ 10 ปี ที่ได้รับเกียรติเข้าร่วมเทศกาลระดับโลกนี้ในสายการประกวด แถมยังคว้ารางวัลได้เป็นผลสำเร็จ

ชัยชนะบนเวทีเมืองคานส์ของ “ผีใช้ได้ค่ะ” ต้องให้เครดิตรัฐบาลด้วยส่วนหนึ่ง เพราะภาพยนตร์เรื่องนี้ได้รับการสนับสนุนงบด้านประมาณในส่วน Post-production จากกระทรวงวัฒนธรรม โดยเป็นส่วนหนึ่งของโครงการที่ได้รับการจัดสรรเงินอุดหนุนสนับสนุนการผลิตภาพยนตร์ ละคร ซีรีส์ สารคดี แอนิเมชันไทย เพื่อการขับเคลื่อนอุตสาหกรรม และส่งเสริมการสร้างซอฟต์พาวเวอร์ไทย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568

“ผีใช้ได้ค่ะ” เป็นภาพยนตร์แนวคอมเมดี้-แฟนตาซี-สยองขวัญ เล่าเรื่องราวของชายหนุ่มชื่อมาร์ช (โมสต์ - วิศรุต หิมรัตน์) ที่กำลังโศกเศร้าหลังจาก แนท (ใหม่ - ดาวิกา โฮร์เน่) ภรรยาของเขาเพิ่งเสียชีวิตเพราะมลพิษฝุ่น ต่อมาเขาพบว่าวิญญาณของเธอได้กลับคืนมาโดยการสิงสู่เครื่องดูดฝุ่น

ในขณะเดียวกัน วิญญาณของคนงานได้มาก่อกวนโรงงานของแม่ของมาร์ช จนทำให้โรงงานต้องปิดตัวลง ครอบครัวของเขาจึงไม่ยอมรับความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับผีที่ผิดปกติ แนทพยายามโน้มน้าวพวกเขาให้เชื่อว่ามาร์ชและเธอรักกันและอยู่ร่วมกันได้แบบมนุษย์กับเครื่องดูดฝุ่น จึงเสนอแนวทางที่จะเคลียร์ปัญหาเรื่องผี ๆ ในโรงงานของครอบครัวให้ เพื่อทำตัวเป็นผีที่มีประโยชน์ โดยเธอต้องกำจัดผีที่ไร้ประโยชน์จากโรงงานออกไปเสียก่อน

สำหรับการประกวดสาย Critics’ Week หรือ Semaine de la Critique นั้น เป็นสายการประกวดที่มีวัตถุประสงค์ในการเฟ้นหาบุคคลากรหน้าใหม่ผู้มีความสามารถ แล้วทำหน้าที่เป็นเวทีส่องแสงให้กับหนังเรื่องแรกหรือหนังเรื่องที่สองของเหล่าผู้กำกับที่มีฝีมือจากทั่วโลก

แน่นอนว่า “ผีใช้ได้ค่ะ” ซึ่งเป็นผลงานภาพยนตร์ขนาดยาว (feature) เรื่องแรกของคุณอุ้ย รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค มีคุณสมบัติครบถ้วน ตรงกับวัตถุประสงค์ของ Critics’ Week ทุกประการ

ในส่วนของหลักเกณฑ์การพิจารณานั้น ในช่วงแรกรางวัลนี้จะเปิดให้นักข่าวสายภาพยนตร์จากทุกประเทศลงคะแนนโหวตหลังจากที่ได้รับชมภาพยนตร์ที่เข้าประกวดครบทุกเรื่องแล้ว จนกระทั่งในปี 2011 มีการเปลี่ยนไปใช้คณะกรรมการที่เป็นนักวิจารณ์เป็นคนตัดสินแทน

จนมาถึงปัจจุบัน รางวัลสาย Critics' Week จะตัดสินโดยคณะกรรมการที่มาจากสายงานด้านการเขียนบท การสร้างภาพยนตร์ นักแสดง และผู้ที่อยุ่ในแวดวงการจัดโปรแกรมฉายจำนวน 4 คน เป็นผู้พิจารณา โดยมีผู้กำกับภาพยนตร์หนึ่งคนทำหน้าที่เป็นประธานดูแล

ทำไม "ผีใช้ได้ค่ะ" ถึงโดนใจคณะกรรมการฯ พิจารณาได้จากถ้อยแถลงอย่างเป็นทางการดังนี้

“เป็นผลงานที่มีความกล้าหาญ เป็นอิสระจนเป็นไปไม่ได้ที่จะจัดหมวดหมู่ เป็นผลงานภาพยนตร์เรื่องแรกที่เล่นสนุกกับ genre ของหนัง บิดหลักเกณฑ์ต่าง ๆ และนำเสนอ vision ที่มีทั้งความเป็นส่วนตัว และความเป็นสากล

มันคือโลกของภาพยนตร์ที่ประกอบด้วยผี และความเงียบงัน แต่ขณะเดียวกันก็ทำให้เสียง ๆ หนึ่งถูกรับฟัง มีทั้งความตลก การเมือง ความเป็นมนุษย์อย่างลึกซึ้ง รวมอยู่ในคราวเดียวกัน”

สำหรับคอหนังชาวไทย ติดตามความคืบหน้ากันต่อไปว่าเราจะได้รับชมหนังไทยที่ชนะรางวัลจากเทศกาลหนังเมืองคานส์เรื่องนี้กันในโรงภาพยนตร์เมื่อไร