‘อาหารสีขาวบำรุงปอด’ สร้างภูมิต้านทาน

เมื่อโลกย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง ยิ่งต้อง บำรุงสุขภาพปอด เพราะเป็นช่วงที่อากาศเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว การแพทย์แผนไทยก็มีคำเปรียบเปรยว่า “เมื่อปลายฝนต้นหนาว ร่างกายจะเจ็บป่วยง่าย” เพราะเดี๋ยวก็ฝนตก ทั้งที่บางทีอากาศอ้าว บางวันอากาศเย็นลงอย่างรวดเร็ว ธาตุในร่างกายปรับสมดุลไม่ทัน ฤดูกาลนี้แนะนำให้กินอาหารที่มีรสเผ็ด ร้อน และขม จะช่วยให้ร่างกายทนต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมมากขึ้น หรือปรุงอาหารด้วยสมุนไพร เช่น พริกไทย ดีปลี ขมิ้น มะระ สะเดา ช่วยให้ร่างกายอบอุ่นและสร้างภูมิต้านทานโรคเพิ่มขึ้น

    เต้าหู้จี่ทอดโรยงาขาว (ภาพ : Elaine Luo - China Sichuan Food)

แพทย์แผนจีน ระบุว่า ฤดูใบไม้ร่วง เป็นเวลาของธาตุโลหะ ซึ่งคือ “ปอด” คนจึงมักเจ็บป่วยง่ายด้วยโรคระบบทางเดินหายใจ เพราะภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง มักเป็นหวัด มีไข้ ไอ มีอาการแพ้ต่าง ๆ ตั้งแต่แพ้อากาศจนถึงภูมิแพ้ผิวหนัง เช่น ผื่นคัน ผิวแห้ง เป็นสิว แพ้พิษแมลง ฯลฯ ฤดูกาลนี้เป็นช่วงที่ปอดอ่อนแอที่สุด และการปกป้องปอดให้แข็งแรงก็จะป้องกันโรคหวัด ไอ มีน้ำมูก ภูมิแพ้ผิวหนัง และโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจได้ มีชีวิตที่หายใจสบายไปตลอดฤดูหนาว อีกทั้งช่วย สร้างภูมิต้านทาน ให้ปอดแข็งแรงต้านไวรัส โควิด-19 ได้อีกด้วย โดยอาหารที่ทำให้ปอดแข็งแรง  ได้แก่

     ดอกกะหล่ำอบ (ภาพ : eatingwell.com)

อาหารสีขาวบำรุงปอด : หลักการแพทย์แผนจีน แนะนำอาหารที่มี สีขาว หรือพืชผักที่มีแกนสีขาวอยู่ด้านใน เช่น ดอกกะหล่ำ อัลมอนด์ หัวไช้เท้า มันฝรั่ง หัวผักกาด (turnip) แอปเปิ้ล แพร์ ข้าวโอ๊ต งาขาว หอมใหญ่ กระเทียม พริกไทยขาว เห็ดหูหนูขาว

เมนูอาหารสีขาว : หอมใหญ่ผัดกับเนื้อสัตว์ที่คุณชอบ หรืออบทั้งหัวโปะด้วยชีสโรยเกลือพริกไทยใบพาร์สลีย์ ก่อนอบเทน้ำรองด้านล่าง, ทำซุปหอมหัวใหญ่แบบฝรั่งเศส, ใส่หอมใหญ่สดในสลัดผัก, ซุปลูกเดือย, หรือเติมลูกเดือยในน้ำเต้าหู้หรือเครื่องดื่มธัญพืช, เต้าหู้นึ่ง ผัด ทอด, ซุปดอกกะหล่ำ, ดอกกะหล่ำกราแตง, ดอกกะหล่ำผัด, ซุปต้นกระเทียมกับมันฝรั่ง, ปลาเนื้อขาวและปลาแซลมอน อบกับมันฝรั่ง, ต้มซุปหัวไช้เท้าใส่กระดูกหมูกับถั่วลิสง, ขนมหัวผักกาดหัวไช้เท้า, หัวไช้เท้าผัดหมู ฯลฯ

     แซลมอนกับหัวเทอร์นิป (turnip) ปรุงแบบสโลว์คุก (ภาพ : epicurious.com)

อาหารหมักดอง : เชื้อจุลินทรีย์บางชนิดในการหมักดองอาหาร มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ช่วยย่อยและรักษาระบบการทำงานของลำไส้ ชาวจีนบอกว่า การหมัก...เป็นการทำงานศิลปะของเวลา เช่น หมักถั่วทำให้เกิดจุลินทรีย์หลายชนิดที่มีประโยชน์ หมักข้าวทำให้เกิดยีสต์ องค์การอนามัยโลก แนะนำว่า จุลินทรีย์โพรไบโอติกส์ เป็นจุลินทรีย์ปลอดภัย เป็นสายพันธุ์ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย งานวิจัยการแพทย์สมัยใหม่ พบว่า คนเจ็บป่วยบ่อย ภูมิต้านทานลด ท้องอืดท้องเฟ้อ ขับถ่ายไม่ปกติ จนถึงอารมณ์แปรปรวน เกิดจากระบบทางเดินอาหารเสียสมดุล โดยเชื้อจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์จะเข้าไปปรับสมดุลเมื่ออยู่ในปริมาณที่เหมาะสม

 

 

 

 

 

 

 

    หอมใหญ่อบทั้งหัว (ภาพ : Tracy / thekitchenismyplayground.com)

อาหารหมักดอง : แนะนำให้กินอาหารหมักดองเป็นเครื่องเคียงไม่ใช่กินเป็นจานหลัก ซึ่งนอกจากช่วยชูรสแล้วยังให้ประโยชน์ด้านสุขภาพ เช่น ซาวร์เคราท์ (กะหล่ำปลีดอง) กิมจิ คอมบูชะ (Kombucha - ชาหมัก) ผักกาดดองและผักดอง โยเกิร์ต ซาวร์ครีม คอตเตจชีส แต่ถ้าเป็นคนขี้แพ้ในช่วงอากาศเปลี่ยน เช่น ตื่นขึ้นมามีอาการน้ำมูกไหล มีเสลด เจ็บคอง่าย ควรหลีกเลี่ยงอาหารหมักดองจากผลิตภัณฑ์นม

     หอมใหญ่ "อาหารสีขาว" บำรุงปอด (ภาพ : SNAP-EdConnection-USDA) 

ชาสมุนไพร : อนุญาตให้กินไอศกรีม น้ำปั่น ได้เล็กน้อย ควรดื่มน้ำอุณหภูมิห้อง ชาสมุนไพรอุ่น เช่น ชาเขียว ชาเปปเปอร์มิ้นท์ คาโมมายล์ ชะเอมเทศ 

กินอาหารปรุงสดใหม่ : ผลผลิตฤดูใบไม้ร่วงเป็นผลพวงมาจากการสะสมอาหารของพืชจากฤดูร้อน อาหารจึงอุดมด้วยแร่ธาตุวิตามิน แนะนำให้กินอาหารปรุงสดใหม่ อาหารที่มีฤทธิ์อุ่น เช่น ซุป ข้าวต้มธัญพืช สตูว์ ที่ปรุงด้วยวิธีสโลว์คุก หรือโอ๊ตมีล หรือข้าวต้มใส่ธัญพืช มันเทศหรือพืชจำพวกฟักแฟงแตงกวาย่างหรือนึ่ง โจ๊กใส่ไข่

    ผลไม้สีขาวบำรุงปอด (ภาพ : 

ผลไม้บำรุงปอด : ฤดูใบไม้ร่วงอากาศแห้งลมแรง ส่งผลให้ปอดแห้ง เพิ่มความชื้นให้ปอดด้วยผลไม้สีขาวที่มีน้ำเยอะ เช่น แอปเปิ้ล แพร์ ลูกพลับ มะเดื่อ ฟักทอง ถั่วเปลือกแข็ง เมล็ดธัญพืช เช่น เมล็ดฟักทอง เมล็ดแตงโม เสริมด้วยผลไม้รสเปรี้ยวบ้าง เช่น เกรพฟรุต มะนาว ผลไม้ดอง ถ้ารู้สึกเหมือนจะเป็นหวัด ให้ปรุงอาหารเพิ่มด้วยส่วนผสมสมุนไพร เช่น ขิง กระเทียม ขมิ้น อบเชย พริก และหอมใหญ่

ออกกำลังกายให้ปอดแข็งแรง : ท่ายืดเหยียด (ทำทุกวันถ้าเป็นไปได้) โยคะ ไทชิ ชี่กง พีลาทิส หรือการเคลื่อนไหวร่างกายให้เกิดการปะทะของแรงลม การหายใจเข้าออกลึก ๆ ให้เต็มปอดและลงไปถึงช่องท้อง แล้วค่อย ๆ ผ่อนออกนับช้า ๆ 1-5