3 “วิเศษ” จากโครงการ “เชียงแสน” สร้างสรรค์

ขนมวิเศษจากเชียงแสน

มิติทับซ้อนของเมืองเก่า เมืองใหม่ ผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ที่อพยพมาตั้งหลักปักฐานในเมืองท่า เชียงแสน จ.เชียงราย ที่มีการติดต่อค้าขาย ส่งผ่านสินค้า วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้คนในลุ่มแม่น้ำโขงมาตั้งแต่ครั้งอดีต หลอมรวมและสร้างสรรค์ให้ เชียงแสน เป็นเมืองที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจและรุ่มรวยไปด้วยวัฒนธรรม 

ภิรวุฒิ หมุดใหม่ กล่าวถึงที่มาของ ขนมวิเศษเชียงแสน ว่าเกิดจากการนำขนมพื้นเมืองโบราณของ เชียงแสน ได้แก่  ขนมจ๊อก ( ภาคกลางเรียกขนมเทียน) กับ ขนมมันต้าง (ขนมมันสำปะหลัง) มารวมร่างกันแล้วปรับโฉมสร้างชื่อให้ร่วมสมัยหากยังคงเชิดชูเอกลักษณ์ความเป็นเชียงแสน

ภิรวุฒิ หมุดใหม่ เจ้าของไอเดียขนมวิเศษเชียงแสน

“ก่อนลงมือทำขนม มีการค้นคว้าหาข้อมูลทางวัฒนธรรมอาหารในเวียงเชียงแสน มีขนมโบราณอะไรบ้างที่เราสามารถนำมาต่อยอดได้ ประกอบกับคุณแม่ (ศรีไว หมุดใหม่)มีฝีมือในการทำขนมอยู่แล้ว จึงทดลองนำขนมจ๊อก ซึ่งมีลักษณะคล้ายขนมเทียนของภาคกลางห่อด้วยใบตองทำเป็นรูปสามเหลี่ยม แต่วัตถุดิบกับรสชาติจะแตกต่างกันไปบ้าง

นำมารวมกับ ขนมมันต้าง หรือ ขนมมัน ทำมาจากมันสำปะหลังที่คนเมืองเชียงแสนจะเรียกว่ามันห้านาที 

โดยเราดึงไส้ของขนมจ๊อกที่มีรสเค็ม มาใส่เข้าไปในเนื้อขนมมัน  แทนที่จะห่อใบตองนึ่งแบบเก่า เรานำมาใส่ในถ้วยเพื่อให้ฟอร์มของขนมสวยขึ้น

ตอนแรกไส้ตรงกลางทำเป็นลูกกลมๆธรรมดา พอ อาจารย์พลวัฒ  ประพัฒน์ทอง (หัวหน้าโครงการวิจัยเชียงแสนสร้างสรรค์ ม.แม่ฟ้าหลวง) มาจุดประกายให้ทำขนมเข้ากับยุคสมัย กินง่าย แต่ต้องมีความน่าสนใจ จึงปรับไส้ให้เป็นรูปดอกไม้”

ขนมวิเศษเชียงแสน

ส่วนการตั้งชื่อว่า ขนมวิเศษเชียงแสน นั้น ภิรวุฒิ  ให้ความเห็นว่า “คำว่าเชียงแสน หมายถึงความมีสุนทรียะ ความละเมียดละไม งดงาม มีรสนิยม ในเมื่อมีผ้าวิเศษเชียงแสนเป็นชื่อที่เรียกผ้าที่รวมทุกเทคนิคของการทอผ้าไว้ในผืนผ้าแล้ว  ผมจึงอยากจะใช้ชื่อ ขนมวิเศษเชียงแสน เป็นการสื่อถึงอาหารที่สะท้อนถึงความเป็นเชียงแสนอย่างมีสุนทรียะ”

• ขนมวิเศษเชียงแสน กินคู่กาแฟหรือชาก็เข้ากันได้ดี ขณะนี้ยังไม่มีหน้าร้านจำหน่ายสามารถสั่งซื้อได้ทางโทร.08 6118 4643

ย่ามเล่าเรื่องวิเศษเชียงแสน

เมืองชื่น จินดาธรรม รวมรวมความวิเศษของเวียงเชียงแสนมาเล่าผ่าน ย่าม และ ถุงไถ้ กระเป๋าผ้าใส่สัมภาระขนาดใหญ่ และถุงใส่เหรียญใบเล็กที่หญิงชายชาวเชียงแสนเหน็บไว้ที่เอวยามออกไปนอกบ้านที่เรียกขานกันว่า ถุงไถ้

“เป็นคนชอบสะพายย่าม ชอบงานหัตถกรรมพื้นเมือง ชอบอ่านนิทาน ตำนานพื้นบ้าน งานของเราจึงเป็นเหมือนกันการเล่าประวัติศาสตร์ของผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ในเชียงแสนผ่านผืนผ้าและลายปักที่เรานำมาตัดเย็บเป็นย่าม

แรกๆ ลองแกะย่ามที่ซื้อเก็บไว้ออกมาดูแพทเทิร์นแล้วลองมาตัดเย็บเอง ค่อยๆ พัฒนาเก็บความรู้มาจากเพื่อนบ้าน ผู้รู้ ที่แนะนำว่าควรจะทำแบบไหน 

ย่ามโบราณดั้งเดิม จะไม่มีซิป ไม่มีช่องกระเป๋าเล็กๆ ข้างใน เรามาปรับปรุงเพิ่มเข้าไปตามความต้องการของลูกค้า เช่น ใส่ช่องปากกา ช่องแว่นตา”

เมืองชื่น จินดาธรรม

เมืองชื่น ตั้งชื่อแบรนด์ย่ามของเขาว่า ย่ามหอชื่นเมือง โดยใช้ชื่อคอลเลคชั่นเป็นตัวนำทาง เช่น เชียงแสน มยุรารำพัน  ดอกไม้ในสวนของฮ่องเต้  และ เครือออน เป็นต้น

“ย่ามสีแดงที่สะพายมาวันนี้ตัดเย็บด้วยผ้าเปลือกไหม แต่ตัวหน้าย่ามเป็นผ้าไทลื้อที่ใช้ผู้หญิงใช้ปกหัว

เรานำมาประยุกต์มารวมกันเป็นย่าม การบอกเล่าความเป็นเชียงแสนผ่านย่ามมีความสนุกมมาก เพราะว่าเชียงแสนเป็นเมืองพหุวัฒนธรรม มีทั้งความเป็นจีน พม่า อินเดีย ลาว

บางครั้งเรานำผ้าซิ่นลายบัวของเชียงตุงมาทำเป็นย่าม เพื่อเล่าว่ามีชาวเชียงตุงอพยพมาอยู่เชียงแสนนะการโยกย้ายถิ่นฐานเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ล้านนา ผ้าที่ชอบนำมาใช้มากที่สุด คือ ผ้าไหมกับผ้าแพรจีน นำมาผสมผสานกับผ้าพื้นเมือง”

ถุงไถ้ ถุงมงคลของชาวล้านนา สำหรับใส่เงิน ทอง วัตถุมงคล

ย่ามหอชื่นเมือง สะท้อนภาพศิลปะและผู้คนหลายเชื้อชาติที่อยู่ในเชียงราย บ่งบอกความ “วิเศษ” ที่มีเอกลักษณ์ เป็นงานที่ทำให้เมืองชื่นมีความสุขที่ได้กระจายงานตัดเย็บไปยังกลุ่มแม่บ้าน ได้บอกเล่าประวัติศาสตร์เชียงแสนในแง่มุมที่สวยงามให้ผู้คนได้ชื่นชมและใช้งานได้จริง

• ย่ามหอชื่นเมือง มีผลงานออกมาเดือนละ 2 คอลเลคชั่น ผลิตครั้งละ 3 – 5 ใบ สามารถติดตามได้ทางเฟซบุ๊ก : หอชื่นเมือง ย่ามงาม 

ภาพ : GRAVITY CAFE' & MORE

มุมวิเศษเชียงแสน

เมืองเก่า เมืองใหม่อยู่ด้วยกันอย่างเกื้อกูลและส่งเสริมคุณค่าให้กันและกัน GRAVITY CAFE' & MORE เป็นหนึ่งในตัวอย่างของคาเฟ่ที่สะท้อนความ “วิเศษ” ของเชียงแสนให้เห็นได้อย่างชัดเจน

จากตึกแถวเก่าริมน้ำโขงสู่พื้นที่ของคนรักชาและกาแฟ  ปรุงโฉมด้วยรูปลักษณ์ทันสมัยมีความน้อยแต่มากด้วยสไตล์การตกแต่งที่เน้นสีขาวเป็นหลัก หากเรานั่งจิบเครื่องดื่มในร้านด้านหน้าที่หันไปสู่แม่น้ำโขงเราจะมองเห็นภาพของท้องฟ้ากว้าง และภาพชีวิตของผู้คนที่อยู่ริมแม่น้ำโขง

มุมวิเศษฝั่งริมแม่น้ำโขง

ถ้าเราเดินขึ้นไปเลือกนั่งผ่อนคลายที่ชั้นบนด้านหลังอาคาร  วิวที่ปรากฏจะฉุดเรากลับไปดื่มด่ำกับความงามของเจดีย์ หลักฐานแห่งความรุ่งเรืองในอดีต  เป็นตัวอย่างของมุม “วิเศษ” เชียงแสนที่เมืองเก่าและเมืองใหม่อยู่ด้วยกันได้อย่างสร้างสรรค์

• GRAVITY CAFE' & MORE ถนนริมแม่น้ำโขง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย 
• เมนูแนะนำ : Triple X รางวัลชนะอันดับ 3  Coffee Signature Drink จากงาน Back to origin
• เปิดทุกวัน เว้นวันอังคาร  07.30-18.00 น โทร.08 1646 5425