ฝันว่าตกจากที่สูงไม่เกี่ยวกับผี! แต่เกิดจาก “กล้ามเนื้อกระตุก” ขณะหลับ

เชื่อว่าหลายคนเคย “ฝันว่าตกจากที่สูง” แล้วสะดุ้งตื่นกลางดึก ซึ่งมักจะมาพร้อมกับความรู้สึกหวาดกลัว เพราะมีความเชื่อว่า มีวิญญาณจ้องมองอยู่บ้าง มีวิญญาณนั่งทับบ้าง แต่ความจริงแล้วอาการนี้เกิดจากภาวะ “กล้ามเนื้อกระตุก” ในช่วงที่ร่างกายอยู่ระหว่างกึ่งหลับกึ่งตื่น ไม่ได้เกี่ยวกับผี สิ่งลี้ลับ พลังงานบางอย่าง หรือเรื่องไสยศาสตร์แต่อย่างใด

อาการ “ร่างกายกระตุกขณะหลับ” หรือ Hypnic Jerks คือ อาการกระตุกของกล้ามเนื้อในภาวะกึ่งหลับกึ่งตื่นจะเกิดขึ้นเมื่อคนเราหลับและกำลังฝันอยู่ โดยในความฝันจะเหมือนตัวเองกำลังตกจากที่สูง หรือบางครั้งอาจรู้สึกเหมือนตัวเองถูกกระชากขาหรือเท้า อาการเหล่านี้เกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยอาการกระตุกเกิดขึ้นได้กับหลายส่วน ของร่างกาย เช่น แขน, ขา รวมถึงสามารถเกิดการกระตุกแบบทั้งตัว

ทั้งนี้ การสะดุ้งตื่นจะเป็นเพียงระยะสั้นๆ หลังจากนั้นร่างกายก็จะนอนหลับต่อได้ตามปกติ และไม่มีอันตรายต่อสุขภาพ แต่ก็ทำให้รบกวนการนอนหลับ เพราะสะดุ้งตื่นกลางดึกและอาจทำให้เกิดความอ่อนเพลียจากการพักผ่อนไม่เพียงพอได้ในอนาคต และอาการนอนกระตุกนั้นจัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับอาการสะอึกด้วย

แม้ว่าการกระตุกของกล้ามเนื้อในขณะที่เรากำลังกึ่งหลับกึ่งตื่นนั้น จะไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ แต่ก็เพียงแค่ระยะสั้นเท่านั้น แต่หากเราตื่นกลางดึกหรือนอนไม่พอบ่อยเกินไปก็เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้

• สาเหตุการ “ฝันว่าตกจากที่สูง” ไม่ใช่ผี แต่ร่างกายทำงานผิดปกติ

แม้ว่าในทางวิทยาศาสตร์จะยังไม่มีหลักฐานที่สามารถอ้างอิงได้ชัดเจนเกี่ยวกับความฝันลักษณะนี้ แต่จากหลายงานวิจัยพบว่า การฝันว่าตกจากที่สูงนั้นเชื่อมโยงกับการทำงานที่ผิดปกติบางอย่างของร่างกาย เช่น

- เกิดจากการนอนไม่เป็นเวลา นอนหลับในเวลาที่ไม่ควรหลับ เช่น การงีบหลับตอนกลางวันเพราะรู้สึกอ่อนเพลีย ไปจนถึงช่วงที่กล้ามเนื้อกำลังเข้าสู่ภาวะเตรียมพร้อมผ่อนคลาย จะมีการส่งสัญญาณเตือนไปที่สมอง แต่เกิดข้อผิดพลาด สารเคมีในสมองที่สื่อกลับมาเกิดความผิดปกติ ส่งผลให้สัญญาณดังกล่าวไปตอบสนองที่กล้ามเนื้อ ทำให้เกิดภาวะเกร็ง กระตุก และสะดุ้งตื่น

- นอนให้ห้องที่อากาศเย็นจัดก็เป็นปัจจัยที่ทำให้สะดุ้งตื่นได้ เพราะการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของกล้ามเนื้อไม่สมดุลกับอุณหภูมิของร่างกาย ทำให้เกิดอาการกระตุกเกร็งได้เช่นกัน

- ความเครียดสะสมและการนอนไม่พอติดต่อกันหลายวัน เป็นอีกหนึ่งปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้กล้ามเนื้อกระตุกขณะหลับ

• ผลกระทบจาก “กล้ามเนื้อกระตุก” ช่วงกึ่งหลับกึ่งตื่น

แม้ว่าการฝันว่าตกจากที่สูงจนสะดุ้งตื่นแทบจะไม่มีอันตราย แต่ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ เพราะอาการดังกล่าวมีผลกระทบต่อกล้ามเนื้อได้ และอาจมีปัญหาสุขภาพอื่นๆ ตามมาโดยเฉพาะในต่อกลุ่มคนที่มีอาการกระตุกรุนแรง โดยผลกระทบเหล่านั้นได้แก่ 

- ตื่นไม่เต็มที่ในตอนเช้า เนื่องจากสมองถูกกระตุ้นให้ตื่นขึ้นมาแล้วนอนหลับต่อสลับไปมาในช่วงกลางคืน ทำให้นอนไม่พอและอยากงีบหลับตอนกลางวัน

- ในกลุ่มที่สะดุ้งตื่นหลายครั้งจะมีการเต้นของหัวใจถี่เร็ว เพราะสะดุ้งตื่นบ่อยๆ จนนอนหลับต่อไปไม่ได้อีก

- บางคนอาจเข้าสู่ภาวะ “ผีอำ” หรือ Sleep Paralysis มักเกิดขึ้นพร้อมภาวะ “Hypnagogic Hallucinations” ที่สมองและร่างกายอยู่ในระยะกึ่งหลับกึ่งตื่นและสร้างภาพวัตถุหรือรูปร่างคนขึ้นมา ประกอบกับขยับร่างกายไม่ได้คล้ายกล้ามเนื้ออ่อนแรง บางครั้งพยายามที่จะพูดแต่ไม่มีเสียง 

โดยสรุปแล้วทั้งการฝันว่าตกจากที่สูงจนสะดุ้งตื่นระหว่างนอนหลับ ไปจนถึงอาการผีอำนั้น ไม่ได้เกิดจากเรื่องผีหรือสิ่งลี้ลับ แต่เกิดจากปัญหาทางการนอนหลับที่แตกต่างกันไปในแต่ละคน หากใครสะดุ้งตื่นจนรู้สึกว่ารบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน การพบแพทย์เพื่อปรึกษาและปรับเวลานอนให้กลับมาปกติคือเรื่องจำเป็นมากกว่าการจุดธูปไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ด้วยซ้ำไป

อ้างอิงข้อมูล : Brandthink, Mahosot และ Health Kapook