17 โบรก ไม่ทน! ยื่น ก.ล.ต. ปิดช่องโหว่เกณฑ์ ‘ขายชอร์ต‘ เพิ่มโปร่งใส

17 บริษัทหลักทรัพย์ชั้นนำ รวมเสียงเสนอ 4 ข้อเรียกร้องถึงตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) และสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ( ก.ล.ต. ) หลังร่วมประชุมสมาชิกสัมพันธ์เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2568 ที่ผ่านมา เพื่อหารือแนวทางกำกับดูแลธุรกรรมการขายชอร์ตและการขายหลักทรัพย์โดยไม่มีหลักทรัพย์ในครอบครอง (Naked Short)

แม้ชื่นชมการเปิดรับฟังความคิดเห็นจากผู้ประกอบการ แต่กลุ่มโบรกเกอร์ยังคงมีข้อกังวลต่อความไม่ชัดเจนของแนวทางตรวจสอบ การตีความกฎเกณฑ์ และความสอดคล้องของประกาศที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะ "การยืมหุ้นแบบ Locate " ที่อาจนำไปสู่ความเสี่ยงเชิงระบบและความไม่เท่าเทียมในการแข่งขัน

แหล่งข่าวในวงการตลาดทุน เปิดเผย กรุงเทพธุรกิจ ว่า จากการติดตามความคืบหน้าและข้อเสนอแนะแนวทางเพิ่มเพิ่มเติม ในเรื่องการขายหลักทรัพย์โดยที่ยังไม่มีหลักทรัพย์นั้นอยู่ในครอบครองในตลาดทุนไทย และการตรวจสอบการขายชอร์ต ครั้งที่ 2 ทางกลุ่มบริษัทหลักทรัพย์

จึงมีข้อเสนอแนะเพิ่มเติมดังต่อไปนี้

1. กลุ่มบริษัทหลักทรัพย์ขอเสนอให้พิจารณายกเลิกแนวทางการยืมหุ้นแบบ Locate เนื่องจากข้อจำกัดเชิงโครงสร้างของ ตลาดทุนไทย และความไม่ชัดเจนของหลักเกณฑ์ที่มีอยู่ในปัจจุบัน ทั้งจากประกาศของสำนักงาน ก.ล.ต. และตลาดหลักทรัพย์ฯ โดยเฉพาะตามประกาศ ทธ. 47/2552 ข้อ 6 ที่กำหนดให้ “ต้องจัดหาแหล่งยืมหุ้นไว้ให้พร้อมก่อนการชอร์ต” นั้น ปรากฏว่า การตีความในทางปฏิบัติได้นำไปสู่ลักษณะที่อาจก่อให้เกิดความเสี่ยง ดังนี้

1.1 Over Locate  และ Double Allocation: มีการอ้างแหล่งยืมหุ้นจากบุคคลภายนอกแหล่งเดียวกัน เพื่อรองรับคำสั่งขายชอร์ตหลายรายการ โดยที่คำสั่งยังไม่ March ทำให้ไม่เกิดการะการส่งมอบ และนำไปสู่การ Over-Commmit ได้

1.2 ความไม่เท่าเทียมและความเสี่ยงด้านราคาตลาด: นักลงทุนสถาบันต่างประเทศได้รับสิทธิประ โยชน์ที่สูงกว่านักลงทุนในประเทศ และการ Locate ในตลาดที่มี Liquidity ต่ำ อาจก่อให้เกิด False Market ได้

1.3 ข้อจำกัดตามกฎหมายหลักทรัพย์: การอนุญาตให้ตั้งคำสั่งขายโดยไม่มีการยืมหุ้น หากไม่ Match ก็ไม่ต้องดำเนินการยืม อาจเข้าข่ายการทำ Naked Short ซึ่งไม่อยู่ในข้อยกเว้นตาม พ.ร.บ.หลักทรัพย์ฯ

2. ในระหว่างที่อยู่ระหว่างการพิจารณายกเลิกการยืมหุ้นแบบ Locate อย่างถาวร กลุ่มบริษัทหลักทรัพย์เห็นควรให้มีมาตรการควบคุมและตรวจสอบธุรกรรม Locate ในระยะสั้นอย่างเร่งด่วน เพื่อรักษาไว้ซึ่งความเป็นธรรม ความโปร่งใสและลดความเสี่ยงเชิงระบบ โดยมีข้อเสนอ ดังนี้

2.1 การแจ้งให้เจ้าของหุ้นทราบทุกครั้งที่มีการ Locate บริษัทหลักทรัพย์ต้องแจ้งให้เจ้าของหุ้นทราบทันทีเมื่อมีการนำหุ้นของตนไปใช้เป็นแหล่งยืมสำหรับวางคำสั่งขาย ไม่ว่าคำสั่งจะ Match หรือไม่ โดยอาจมีสัญลักษณ์แสดงสถานะพร้อมส่ง Confirmationระบุผลตอบแทนและการใช้สิทธิให้ครบถ้วน

2.2 ระบบควบคุม Over Locate และ Double Allocation ต้องมีระบตรวจสอบไม่ให้หุ้นเดียวกันถูกใช้รองรับหลายคำสั่งพร้อมกันจนเกิดความเสี่ยงต่อการ False Market

2.3 การจ่ายค่าธรรมเนียมอย่างเป็นธรรม: แม้คำสั่งขายจะไม่ Match บริษัทต้องจ่ายค่าธรรมเนียมให้เจ้าของหุ้น พร้อมแสดงรายละเอียดในสัญญาและใน Confimmation ที่ส่งให้ลูกค้า

2.4 การห้ามนำพื้นที่ใช้ Hedge ในการทำธุรกรรม Block Trade มาทำ Locate: เพื่อป้องกัน Conflict of Interest และการเอาเปรียบลูกค้าที่เปิดสถานะ Long Fature ควรห้ามใช้หุ้นที่ Hedge Block Trade ไปทำ Locate ให้บุคคคลอื่น (ข้อเสนอเพิ่มเติม: หากยังไม่มีข้อห้ามในขณะนี้ ขอให้บริษัทหลักทรัพย์ ที่ทำ Block Trade ต้องแจ้งลูกค้าอย่าง
โปร่งใสว่า หุ้น Hedge ดังกล่าวอาจถูกนำไป Locate ได้)

2.5 การตรวจสอบธุรกรรม Locate ย้อนหลัง: ขอให้ตรวจสอบว่าแต่ละคำสั่งมีการยืมหุ้นจริงหรือไม่ มี Over Locate หรือไม่ และมีการจ่ายค่าธรรมเนียมหรือไม่ ในอัตราที่เหมาะสม

2.6 การวางหลักประกัน: นักลงทุนต่างชาติสามารถวางหลักประกันเพียง 100% ของมูลค่าหุ้นที่ยืม ขณะที่นักลงทุนทั่วไปต้องวาง 150% ขอให้มีการทบทวนให้เท่าเทียมกันในระบบธุรกรรม SBL

3. กลุ่มบริษัทหลักทรัพย์ขอเสนอให้มีการทบทวนและเพิ่มความเข้มงวดในการกำกับดูแลธุรกรรมขายชอร์ตที่อาจเลี่ยงการบังคับใช้เกณฑ์ Uptick Rule โดยเฉพาะในกรณีที่ลูกค้ายืมหุ้นเพียงครั้งเดียว แต่สามารถนำไปใช้ขายซ้ำหลายรอบ โดย
ไม่ต้องระบุสถานะการขาย (Flag "S") และไม่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดของ Uprick Rule ซึ่งอาจทำให้ทำให้สามารถขายหุ้นฝั่ง BIDได้แม้ในช่วงที่ตลาดประกาศห้าม Short Sell

ดังนั้น กลุ่มบริษัทหลักทรัพย์ มีข้อเสนอเพื่อความโปร่งใส ดังนี้  

• ควรกำหนดให้หุ้นที่ถูกยืมมายังคงอยู่กายใต้เงื่อนไขของ "การขายชอร์ต" ตลอดระยะเวลาที่ยังไม่ได้คืนอย่างแท้จริง
• การขายหุ้นซ้ำจากหุ้นที่ยืมมา แม้ลูกค้าจะเคยซื้อคืนชั่วคราว ควรถูกจัดอยู่ในธุรกรรม Short Sell และต้องแสดง Flag "S" ทุกครั้ง
• เพื่อให้การควบคุมตาม Upick Rule มีประสิทธิภาพ และป้องกันการหลีกเลี่ยงข้อกำหนดในทางเทคนิคที่อาจกระทบต่อความเป็นธรรมของตลาด

4 . ข้อแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับแนวทางการ "พันยอด" ในการตรวจสอบ โดยขอให้ตลาดหลักทรัพย์ฯ ทบทวนแนวทางการตรวจสอบธุรกรรมขายชอร์ตที่ใช้วิธี "พันยอด" ตามที่นำเสนอ ในที่ประชุม เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม 2568 เนื่องจากการยอมรับยอดคงเหลือต้นวัน โดยอ้างอิงเพียงอีเมลยืนยันจากเจ้าหน้าที่ โดยไม่ตรวจสอบเอกสารหรือสัญญายืมหุ้น อาจนำไปสู่การรับรองยอดที่ไม่ตรงกับความเป็นจริง

" ข้อเสนอ ควรใช้เฉพาะข้อมูลที่สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้จากเอกสารที่เป็นหลักฐาน เช่น สัญญายืมหุ้น หลักฐานการซื้อขาย และการยินยอมจากเจ้าของหุ้นตัวจริงเท่านั้น งดเว้นการใช้คำบอกเล่า หรืออีเมลที่ไม่มีเอกสารสนับสนุน เพื่อความน่าเชื่อถือของกระบวนการตรวจสอบ" 

ทั้งนี้ เพื่อรักษาความเชื่อมั่นของตลาดทุนไทยและเสริมสร้างความเท่าเทียมในการลงทุน จึงใคร่ขอให้แจ้งผล การพิจารณาข้อเสนอทั้ง 4 ข้อข้างต้น กลับมายังกลุ่มบริษัทหลักทรัพย์ภายใน 15 วัน