สตาร์ตอัปญี่ปุ่นส่อไปไม่ถึงฝันรัฐบาลวืดสร้าง ‘ยูนิคอร์น’ หลังยอด VC ต่างชาติฮวบ 20%
"ฟูมิโอะ คิชิดะ" นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นจ่อไปไม่ถึงฝันที่จะสร้างสตาร์ตอัปยูนิคอร์นกว่า 100 บริษัท หลังยอดธุรกิจร่วมทุน (VC) ปีนี้ดิ่ง 21% จาก 5.3 พันล้านดอลลาร์ ในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว ส่วนยอด VC ต่างชาติหดตัวหนัก 20% และ 25% เมื่อเทียบกับปี 2022 และ 2021 ตามลำดับ
หากบทสนทนาคืออะไร เป็นผลลัพธ์หรือสิ่งที่ปี 2023 ทิ้งเอาไว้ คงต้องบอกว่าปีนี้เป็นปีที่ “น่าจดจำ” สำหรับธุรกิจประเภทร่วมทุนของญี่ปุ่น (Venture Capital Industry) ท่ามกลางเศรษฐกิจจีนที่ชะลอตัว เพราะนักลงทุนต่างชาติที่มองหาธุรกิจในเอเชียที่เติบโตดีเริ่มให้ความสนใจญี่ปุ่น จนนำไปสู่บทสนทนาที่แพร่หลายมากขึ้นเกี่ยวกับสตาร์ตอัปในญี่ปุ่น
"ปีนี้ผมจะไปต่างประเทศทุกเดือนเพื่อพบกับบริษัทร่วมทุนระหว่างประเทศ" เอ็มเร่ ยูอาซา (Emre Yuasa) หุ้นส่วนทั่วไปของ Globis Capital Partners บริษัทร่วมทุนในโตเกียวที่มีสินทรัพย์ภายใต้การจัดการ 1.8 แสนล้านเยน (1.3 พันล้านดอลลาร์) กล่าว
"เมื่อฉันอธิบายสิ่งที่เกิดขึ้นในตลาดญี่ปุ่น หลายคนแสดงความสนใจจริงๆ"
อย่างไรก็ตาม บริษัทหลักทรัพย์ (บล.) Pitchbook เปิดเผยว่า จังหวะของการลงทุนสตาร์ตอัปในญี่ปุ่นไม่ตรงกับความสนใจโดยรวม โดยตั้งแต่ต้นปีจนถึงเดือนพ.ย. ดีลธุรกิจวีซีในญี่ปุ่นมีมูลค่ารวม 4.2 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งลดลง 21% จาก 5.3 พันล้านดอลลาร์ ในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว
สําหรับการพูดคุยเกี่ยวกับสตาร์ตอัปของญี่ปุ่นพบว่านักลงทุนต่างชาติมีส่วนร่วมค่อนข้างน้อย โดยการสํารวจบริษัทต่างชาติ 32 แห่งแสดงให้เห็นชัดเจนว่า
นักลงทุนต่างชาติคิดเป็น 10% ของการลงทุนวีซีในญี่ปุ่นทั้งหมดในช่วงครึ่งแรกของปี ซึ่งลดลงจาก 20% ในปี 2022 และ 25% ในปี 2021 ตามรายงานของ Initial ผู้ให้บริการข้อมูลระดับโลก
ทั้งนี้ ตามรายงานของ Japan Investment Corp พบว่า นักลงทุนต่างชาติเข้าร่วมในข้อตกลงร่วมทุน 20 อันดับแรกของญี่ปุ่นเพียง 4 รายการในช่วงเวลาปีนี้ ในขณะที่ปี 2022 และ 2021 มีมากถึง 8 รายการ และ 13 รายการตามลำดับ
นักวิเคราะห์จำนวนหนึ่ง ประเมินว่า
จำนวนนักลงทุนต่างชาติที่เข้ามาร่วมทุนในญี่ปุ่นในปีนี้สะท้อนให้เห็นถึงปัจจัยต่างๆ ซึ่งรวมถึงข้อตกลงร่วมทุนของญี่ปุ่นที่มีขนาดเล็ก ความเต็มใจของตลาดหลักทรัพย์โตเกียวในการจดทะเบียนบริษัทใหม่ และอุปสรรคทางวัฒนธรรมที่นักลงทุนต่างชาติต้องเผชิญ
โดยความล้มเหลวในการดึงดูดเม็ดเงินลงทุนที่มากขึ้นแสดงถึงความพ่ายแพ้ของรัฐบาลของนายกรัฐมนตรีฟูมิโอะ คิชิดะ (Fumio Kishida) ในเดือนพ.ย. 2022 ที่เขาให้คํามั่นว่าจะเพิ่มการลงทุนประจําปีในสตาร์ตอัป 10 เท่าเป็น 10 ล้านล้านเยน และจะสร้างยูนิคอร์น 100 บริษัท ซึ่งเป็นบริษัทเอกชนมูลค่ากว่า 1 พันล้านดอลลาร์ภายในปี 2027
"เพื่อให้บรรลุเป้าหมายนี้ แน่นอนว่าเราต้องพึ่งพาเงินทุนจากต่างประเทศ" เคสุเกะ ยามาชิตะ (Keisuke Yamashita) หัวหน้าฝ่ายร่วมทุน และการลงทุนภาคเอกชนที่ MCP Asset Management ในโตเกียวกล่าว
อ้างอิง
พิสูจน์อักษร....สุรีย์ ศิลาวงษ์
