ไทยหลุดประเทศเสี่ยงสภาพภูมิอากาศ ดัชนี CRI 2025 อันดับดีขึ้นจาก 9 ไป 30

ดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศ (Climate Risk Index : CRI) 2025 ซึ่งจัดทำโดย Germanwatch มาตั้งแต่ปี 2006 แสดงการวิเคราะห์ที่ครอบคลุมเกี่ยวกับผลกระทบของเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรงต่อประเทศต่างๆ ทั่วโลก ระยะยาวในช่วง 30 ปี

และจัดอันดับประเทศต่างๆ ตามผลกระทบทางมนุษย์และเศรษฐกิจที่เกิดจากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง เช่น พายุ น้ำท่วม คลื่นความร้อน และอื่นๆ ฉบับล่าสุดนี้เน้นย้ำถึงการสูญเสียที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และจำเป็นต้องมีการเพิ่มความเข้มแข็งในการรับมือกับสภาพภูมิอากาศและการดำเนินการที่แข็งแกร่งขึ้น

อย่างไรก็ตาม ช่วง 30 ปี (1993-2022) ประเทศไทยถูกจัดอยู่ในอันดับที่ 30  ลดลงจากอันดับ 9 เทียบกับ 4 ปีที่แล้ว (ช่วงปี 2000-2019) แต่ยังต้องเตรียมพร้อมตั้งรับและปรับตัวกับสภาพภูมิอากาศที่แปรปรวนภายใต้ภาวะโลกเดือดอย่างต่อเนื่อง

ดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศ จัดทำขึ้นโดยใช้ข้อมูลจากแหล่งต่างๆ เช่น ฐานข้อมูลเหตุการณ์ภัยพิบัติระดับสากล (EM-DAT) ธนาคารโลก (World Bank) และกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF)

โดยพิจารณาจากตัวชี้วัดหลัก ได้แก่ จำนวนผู้เสียชีวิต จำนวนประชากรที่ได้รับผลกระทบ และความเสียหายทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้ว เช่น พายุ น้ำท่วม คลื่นความร้อน ภัยแล้ง ไฟป่า วิธีการนี้จะสามารถเปรียบเทียบผลกระทบของภัยพิบัติในประเทศต่างๆ และสะท้อนถึงแนวโน้มของความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศในแต่ละปี และแนวโน้มระยะยาว 30 ปี

รายงานแบ่งประเทศออกเป็นสองกลุ่ม คือ

• ประเทศที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรงที่ไม่ธรรมดา
• ประเทศที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรงเป็นระยะๆ หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

สภาพภูมิอากาศ ส่งผลเสียร้ายแรง

CRI 2025 ระบุว่าในช่วงปี 1993 ถึง 2022 มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 765,000 คน และเกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจโดยตรงเกือบ 4.2 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (ปรับตามเงินเฟ้อ) จากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรงกว่า 9,400 ครั้ง ความถี่และความรุนแรงของภัยพิบัติที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศยังคงเพิ่มขึ้น เน้นย้ำถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศ
 

10 ประเทศเสียงที่สุดระยะยาว

ผลการสำรวจแสดงให้เห็นว่าประเทศกำลังพัฒนาและประเทศที่ยังไม่ได้พัฒนาต้องเผชิญกับภาวะวิกฤติสภาพภูมิอากาศเป็นหลัก โดยมีผลกระทบอย่างมากต่อชีวิตมนุษย์และเศรษฐกิจ

10 ประเทศที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง (1993-2022) คือ

• อันดับ 1 โดมินิกา : ประเทศในแถบแคริบเบียนนี้ได้รับผลกระทบจากพายุเฮอร์ริเคนและพายุโซนร้อนอย่างมาก ซึ่งทำให้เกิดการสูญเสียทางมนุษย์และเศรษฐกิจที่สำคัญ
• อันดับ 2 จีน : น้ำท่วม ไต้ฝุ่น และคลื่นความร้อนที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง
• อันดับ 3 ฮอนดูรัส : ประเทศนี้เผชิญกับพายุเฮอร์ริเคนและพายุโซนร้อนหลายครั้ง ทำให้เกิดความเสียหายอย่างมาก
• อันดับ 4 เมียนมา : ไซโคลนและน้ำท่วมส่งผลกระทบต่อเมียนมาร์อย่างมาก
• อันดับ 5 อิตาลี : เผชิญกับเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง เช่น น้ำท่วมและคลื่นความร้อน ทำให้เกิดการสูญเสียอย่างมาก
• อันดับ 6 อินเดีย : มีภัยพิบัติธรรมชาติเกิดขึ้นบ่อยครั้ง เช่น คลื่นความร้อน ไซโคลน และน้ำท่วม ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 80,000 คน
• อันดับ 7 กรีซ : เผชิญกับไฟป่าและคลื่นความร้อน
• อันดับ 8 สเปน : ได้รับผลกระทบจากคลื่นความร้อนและน้ำท่วม ทำให้เกิดผลกระทบทางมนุษย์และเศรษฐกิจมาก
• อันดับ 9 วานูอาตู : ประเทศเล็กๆ ในแถบเกาะนี้ได้รับผลกระทบจากพายุไซโคลนและระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้น ทำให้มีความเสี่ยงสูง
• อันดับ 10 ฟิลิปปินส์ : เผชิญกับพายุโซนร้อนหลายครั้งต่อปี ทำให้เกิดความเสียหายและการสูญเสียชีวิตอย่างมาก

10 ประเทศรับผลกระทบมากที่สุดในปี 2022

รายงานฉบับนี้ ระบุว่า ในปี 2022 ประเทศที่ได้รับผลกระทบหนักที่สุดจากเหตุการณ์สภาพอากาศรุนแรง 10 อันดับ ได้แก่

1. ปากีสถาน
2. เบลีซ
3. อิตาลี
4. กรีซ
5. สเปน
6. เปอร์โตริโก
7. สหรัฐอเมริกา
8. ไนจีเรีย
9. โปรตุเกส
10. บัลแกเรีย

ไทยหลุดอันดับประเทศเสี่ยงสูง

กรมลดโลกร้อน เผยการจัดอันดับ Climate Risk Index 2025 ไทยหลุดอันดับประเทศเสี่ยงสูงจาก 9 ไปอันดับ 30

ดร.พิรุณ สัยยะสิทธิ์พานิช อธิบดีกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า จากรายงาน Climate Risk Index 2025 โดย Germanwatch ซึ่งเผยแพร่เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา ได้ระบุว่า ผลกระทบที่สำคัญที่สุดจากเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้ว ได้แก่ พายุ (35%) คลื่นความร้อน (30%) และอุทกภัย (27%) ที่เป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิต

โดยอุทกภัยส่งผลกระทบต่อประชากรมากที่สุด คิดเป็นครึ่งหนึ่งของผู้ได้รับผลกระทบทั้งหมด ขณะที่พายุก่อให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจมากที่สุด คิดเป็น 56% ของมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจทั้งหมด หรือประมาณ 2.33 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ รองลงมาคือ อุทกภัย คิดเป็น 32% หรือประมาณ 1.33 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ

ซึ่งรายงานเตือนว่า แนวโน้มสภาพอากาศสุดขั้วกำลังกลายเป็น “ความปกติใหม่” โดยเหตุการณ์ที่เคยถูกมองว่าเป็นเรื่องผิดปกติ กำลังกลายเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบ่อยขึ้น และรุนแรงขึ้น

ไทยบริหารจัดการมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ดร.พิรุณ กล่าวว่า ในปี 2022 ประเทศไทยมีค่าดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศรายปีอยู่ในอันดับที่ 72 แสดงถึงผลกระทบจากเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วของไทยลดลง เมื่อเทียบกับปี 2019 ที่อยู่ในอันดับ 34

ในขณะที่ค่าดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศระยะยาว ที่ประเมินผลกระทบจากเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วในช่วงระยะเวลา 30 ปี (1993-2022) พบว่า ประเทศไทยอยู่ในอันดับ 30 แสดงถึงผลกระทบจากเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วของไทยในระยะยาว ลดลงเมื่อเทียบกับ 4 ปีที่แล้ว ที่อยู่ในอันดับ 9 โดยขณะนั้นเป็นการประเมินผลกระทบจากเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วในช่วงระยะเวลา 20 ปี (2000-2019)

2 ปัจจัยส่งอับดับไทยดีขึ้น

สาเหตุที่อันดับของประเทศไทยลดลงอย่างมาก มาจากหลายปัจจัย เช่น ตลอดช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา ประเทศอื่นๆ เผชิญกับความสูญเสียและความเสียหายจากภัยพิบัติทางสภาพอากาศที่รุนแรงกว่า

สำหรับผลกระทบที่เกิดขึ้นกับประเทศไทยลดลงเนื่องจากการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น การปรับปรุงวิธีการประเมินดัชนีความเสี่ยง ซึ่งเพิ่มตัวชี้วัดจำนวนประชากรที่ได้รับผลกระทบ และปรับเปลี่ยนช่วงระยะเวลาที่นำมาใช้ในการประเมินดัชนีความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศระยะยาว จากเดิม 20 ปี เป็น 30 ปี

ถึงแม้ว่าประเทศไทยจะไม่ติดอันดับต้นๆ ของประเทศที่มีความเสี่ยงสูงแล้ว แต่ประเทศไทยจะยังคงเผชิญกับผลกระทบต่างๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น อุณหภูมิที่สูงเป็นประวัติการณ์ในช่วงฤดูร้อน ภัยแล้ง ปริมาณฝนที่ตกหนักผิดปกติ จนส่งผลให้เกิดน้ำท่วม ดินถล่ม เป็นต้น

"สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการเตรียมความพร้อมรับมือและการปรับตัวให้เข้ากับสภาพภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น การเพิ่มประสิทธิภาพระบบเตือนภัยล่วงหน้า ให้มีความแม่นยำ การสื่อสารที่เข้าถึงประชาชนอย่างทันท่วงที การพัฒนาระบบการบริหารจัดการน้ำ รวมถึงการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพื่อช่วยลดอุณหภูมิโลก เป็นต้น ซึ่งจะทำให้ประเทศไทยและคนไทยมีภูมิคุ้มกันต่อภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง ท่ามกลางภัยพิบัติที่ทวีความรุนแรงมากขึ้นในอนาคต” ดร.พิรุณ  กล่าวทิ้งท้าย