การพลัดถิ่นภายในประเทศที่มากที่สุดเป็นประวัติการณ์

Key Points

• ผู้พลัดถิ่นภายในประเทศทั่วโลก 71.1 ล้านคน ณ สิ้นปี 2565 หลบหนีไปยังส่วนอื่นของประเทศ
• การพลัดถิ่นจากภัยพิบัติ เป็นสัดส่วนมากกว่าครึ่งหนึ่งของการพลัดถิ่นภายในในปี 2565 โดยสภาพอากาศที่รุนแรงเลวร้ายลง
• ความขัดแย้งและความรุนแรงเป็นสาเหตุอันดับสองของการพลัดถิ่นภายในประเทศในปี พ.ศ. 2565 จากสงครามรัสเซียยูเครน

สถิติผู้พลัดถิ่นภายในประเทศทั่วโลก 71.1 ล้านคน ณ สิ้นปี 2565 ภัยพิบัติเช่นน้ำท่วมและภัยแล้งมีสัดส่วนมากกว่าครึ่งหนึ่งของจำนวนผู้พลัดถิ่นประจำปี ลองนึกภาพว่าจู่ ๆ ก็ต้องทิ้งบ้าน ทรัพย์สมบัติ และชุมชนของคุณเพื่อหลบหนีไปยังส่วนอื่นของประเทศ นี่คือความจริงที่ผู้คนจำนวนมากต้องเผชิญ

ผู้ที่เผชิญชะตากรรมเช่นนี้เรียกว่าผู้พลัดถิ่นภายในประเทศ (IDP) คำนี้ครอบคลุมทุกคนที่ถูกบังคับให้ออกจากบ้านเนื่องจากปัญหาต่างๆ เช่น ความขัดแย้ง การละเมิดสิทธิมนุษยชน และภัยธรรมชาติ แต่ไม่ต้องข้ามพรมแดนระหว่างประเทศเพื่อค้นหาความปลอดภัย

การไม่ข้ามพรมแดนหมายความว่าผู้พลัดถิ่นในประเทศไม่ใช่ผู้ลี้ภัยในทางเทคนิค แต่ทั้งสองกลุ่มยังคงต้องทนกับบาดแผลจากการพลัดถิ่นเมื่อถูกบังคับให้ต้องหนีภัยสงครามหรือภัยพิบัติ หรือบางครั้งก็ทั้งสองอย่าง

มีเหตุผลหลายประการที่ทำให้ผู้พลัดถิ่นภายในประเทศยังคงอยู่ในบ้านเกิดของตน บางคนอาจต้องการอยู่ใกล้บ้านโดยหวังว่าสถานการณ์จะดีขึ้น สำหรับคนอื่น ๆ มีทางเลือกน้อยกว่า  พวกเขาอาจไม่มีกำลังกายหรือไม่มีเงินที่จะจ่ายเงินเพื่อเดินทางไปต่างประเทศ หรือพวกเขาอาจอยู่ในเขตความขัดแย้งและถูกขัดขวางไม่ให้ออกไป

ทั่วโลก มีผู้พลัดถิ่นภายในประเทศ 71.1 ล้านคน ณ สิ้นปี 2565 ซึ่งเพิ่มขึ้น 20% เมื่อเทียบเป็นรายปีและสูงสุดเป็นประวัติการณ์ ตามรายงาน Global Report on Internal Displacement 2023 ของ Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC)

 

ผู้พลัดถิ่นไม่มีสถานะพิเศษตามกฎหมายระหว่างประเทศต่างจากผู้ลี้ภัย พวกเขาต้องพึ่งพารัฐบาลของประเทศที่พวกเขาอยู่เพื่อปกป้องพวกเขาจากผลกระทบของความขัดแย้ง ความอดอยาก หรือภัยคุกคามอื่น ๆ อย่างไรก็ตาม บางรัฐบาลไม่สามารถหรือไม่ได้เตรียมพร้อมที่จะทำเช่นนี้นี่คือเหตุผลที่สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) มองว่าผู้พลัดถิ่นเป็นผู้พลัดถิ่นที่เปราะบางที่สุดในโลก

การพลัดถิ่นจากภัยพิบัติ ภัยพิบัติคิดเป็นสัดส่วนมากกว่าครึ่งหนึ่งของการพลัดถิ่นภายในในปี 2565 โดยสภาพอากาศที่รุนแรงเลวร้ายลงเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้ผู้คนเกือบ 32 ล้านคนต้องออกจากบ้าน

การพลัดถิ่นจากภัยพิบัติมากกว่า 19 ล้านครั้ง  6 ใน 10  เกิดจากน้ำท่วมรุนแรง สิ่งนี้เกิดขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งในปากีสถาน ซึ่งเป็นสถานที่เกิดภัยพิบัติครั้งใหญ่ที่สุดของโลกในรอบทศวรรษ และฟิลิปปินส์ ประเทศอื่นๆ ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากน้ำท่วมรุนแรง พายุไซโคลน ภัยแล้ง และสภาพอากาศสุดขั้ว ได้แก่ จีน อินเดีย และไนจีเรียในขณะที่เกือบครึ่งหนึ่งของภัยพิบัติทำให้คนน้อยกว่า 100 คนต้องพลัดถิ่น แต่ผลรวมของเหตุการณ์ที่มีปริมาณมากมีผลกระทบอย่างมาก

 

พลัดถิ่นด้วยความขัดแย้ง ความขัดแย้งและความรุนแรงเป็นสาเหตุอันดับสองของการพลัดถิ่นภายในประเทศในปี พ.ศ. 2565 เหตุการณ์เหล่านี้ทำให้มีผู้พลัดถิ่น 28.3 ล้านคน เกือบสองเท่าของยอดรวมของปีที่แล้วตัวเลขดังกล่าวรวมถึง 16.9 ล้านคนที่ถูกถอนรากถอนโคนจากการรุกรานยูเครนของรัสเซีย ซึ่งเป็นระดับสูงสุดที่เคยบันทึกไว้สำหรับแต่ละประเทศ ยูเครนคิดเป็น 60% ของการพลัดถิ่นความขัดแย้งทั่วโลก

ประเทศอื่นๆ ที่เสียหายจากสงครามซึ่งมีผู้พลัดถิ่นภายในประเทศในระดับสูงสุด ได้แก่ สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโกซึ่งมีมากกว่า 4 ล้านคน เอธิโอเปียซึ่งมีประมาณ 2 ล้านคน เมียนมาร์ซึ่งมีประมาณ 1 ล้านคน และโซมาเลียที่มี 620,000 คน

โดยรวมแล้ว การแทนที่ความขัดแย้งเพิ่มขึ้นสามเท่าในปี 2565 เมื่อเทียบกับค่าเฉลี่ยรายปีในทศวรรษที่ผ่านมา เป็นผลให้ภายในสิ้นปีนี้ มีผู้พลัดถิ่นจำนวน 62.5 ล้านคนเนื่องจากสงครามหรือความรุนแรง

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ความขัดแย้ง และการพลัดถิ่นในขณะที่ผู้คนในหลายส่วนของโลกได้รับผลกระทบ เกือบ 3 ใน 4 ของผู้พลัดถิ่นภายในประเทศทั้งหมดอาศัยอยู่ใน 10 ประเทศเท่านั้น ได้แก่ ซีเรีย ยูเครน สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก โคลอมเบีย เยเมน อัฟกานิสถาน โซมาเลีย เอธิโอเปีย ไนจีเรีย และซูดาน 

การพลัดถิ่นที่เพิ่มขึ้นทั่วโลกพร้อมกับผลกระทบของความขัดแย้งและภัยพิบัติได้เพิ่มความไม่มั่นคงทางอาหาร รายงานระบุ แม้จะมีช่องว่างในความพร้อมของข้อมูล แต่ทั้งสองก็เชื่อมโยงกันอย่างชัดเจน

ปัจจุบันมีผู้พลัดถิ่นพลัดถิ่นมากกว่าผู้ลี้ภัยประมาณสองเท่า ตามข้อมูลของ UNHCR หลายคนอาศัยอยู่ในค่ายชั่วคราวหรือที่พักพิงฉุกเฉินที่มีผู้คนพลุกพล่าน โดยเข้าถึงสิ่งจำเป็นพื้นฐานอย่างการดูแลสุขภาพได้น้อยมาก และแทบไม่มีความแน่นอนเกี่ยวกับอนาคตของพวกเขาเลย

นอกเหนือจากความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมในทันทีแล้ว การลงทุนและการสนับสนุนเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อช่วยให้ผู้พลัดถิ่นในประเทศสามารถตั้งถิ่นฐานใหม่และสร้างชีวิตใหม่ได้