เมื่อ Less หมายถึง “ไร้” ในโลกยุคใหม่

หลายสิ่งเกิดขึ้นให้เห็นมานานนับทศวรรษแล้ว เพียงแต่จะยิ่งชัดเจนและมากขึ้นอย่างมากในปัจจุบัน จนถึงขั้นทำให้สิ่งนั้นหายไปอย่างสิ้นเชิงในอนาคต เช่น ไร้กระดาษ ไร้สาย ไร้เงินสด และไร้คนขับ เป็นต้น

Paperless สำนักงานใดก็ตามที่ยังใช้กระดาษในปริมาณมาก มีการพิมพ์หรือนำเข้าเอกสารจากแหล่งต่างๆมาใช้ในระบบงาน (Work system) และกระบวนการทำงาน (Work process) ถือว่าองค์กรของท่านล้าหลังและไม่ทันสมัยแล้ว เพราะการใช้เอกสารและการถือครองเก็บรักษาไว้นั้นมีต้นทุนที่แพงและยุ่งยากมากกว่าการใช้ระบบอิเล็กทรอนิกส์มากมาย อีกทั้งแทบไม่ได้ประโยชน์ใดๆจากมัน อาทิ การสืบค้น การสอบย้อนกลับ และการนำข้อมูลที่อยู่ในเอกสารต่างๆมาประมวลผลให้เกิดเป็นสารสนเทศที่อย่างน้อยก็นำไปใช้ในการตัดสินใจทางธุรกิจได้ คำว่า Digital transformation จึงจำเป็นและต้องค่อยๆดำเนินการเริ่มจากกระบวนการภายในก่อน แล้วค่อยขยับปรับไปสู่กระบวนการเชื่อมต่อกับภายนอก ทั้งฝั่ง Supplier, Partner และฝั่ง Dealer, Distributor และ Customer เริ่มเสียแต่วันนี้ก่อนที่ท่านจะกลายเป็นหลุมดำของ Supply chain และไม่สามารถจะเชื่อมต่อกับใครได้

ตัวอย่างของอุตสาหกรรมการเงิน ที่ต้องเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับคนจำนวนมากมายและมีธุรกรรมทางการเงินเกิดขึ้นมากมายหลายล้านรายการต่อวัน ซึ่งถึงปัจจุบันธนาคารพาณิชย์ต่างๆได้ขยับปรับตัวจนมีกระดาษหลงเหลืออยู่ในระบบน้อยลงมากแล้ว วิวัฒนาการจาก physical Banking ที่มีสำนักงานสาขากระจายอยู่ทั่วประเทศ มาเป็น Cyber Banking หรือ Internet Banking ที่ทุกคนสามารถดำเนินการรายการทางการเงินต่างๆผ่านคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมต่อผ่านอินเทอร์เน็ต จนถึงปัจจุบันที่เรียกว่า Mobile Banking หรือธนาคารพกพาที่ทำงานผ่านแอพบนสมาร์ทโฟน

หรือกรณีศึกษาตลาดทุนไทยซึ่งไม่แพ้ชาติใดในโลก จากเมื่อ 30 กว่าปีก่อนที่นักลงทุนต้องมีใบหุ้นเป็นหลักฐานแสดงถึงการครอบครองหุ้นนั้นๆ ไม่ต่างจากโฉนดที่ดิน เปลี่ยนไปสู่ระบบการซื้อขายด้วยอิเล็กทรอนิกส์ (จับคู่ความต้องการซื้อขายด้วยคอมพิวเตอร์) โดย Scripless หรือระบบไร้ใบหุ้นเข้ามาแทนใบหุ้นที่เป็นกระดาษ เป็นผลให้รายการซื้อขายที่เกิดการจับคู่ความต้องการซื้อขายได้สำเร็จ ส่งข้อมูลผ่านเข้าระบบหลังการซื้อขายหลักทรัพย์ (Post-Trade) และดำเนินการชำระเงินและโอนหุ้น (Clearing and Settlement) ระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว สะดวกสบาย และมีความถูกต้องแม่นยำสูง

Wireless เชื่อมต่อไร้สายได้ง่ายๆ จากอดีตเมื่อ 30 ปีก่อนที่หมายเลขโทรศัพท์แบบมีสายลากไปตามบ้านเรือน อาคาร โรงการ ร้านค้า และสำนักงานต่างๆขาดแคลนและเป็นที่ต้องการอย่างมาก เพราะการขยายโครงข่ายและการเดินสายไปยังพื้นที่ต่างๆมักจะเริ่มจากในเมืองโดยเฉพาะย่านธุรกิจการค้าและชุมชนที่หนาแน่นก่อน พื้นที่ชายขอบและต่างจังหวัดจึงต้องรอ ตู้โทรศัพท์สาธารณะจึงเป็นที่พึ่งพิงสำหรับผู้คนในยุคสมัยนั้น แต่ปัจจุบันเราไม่เห็นตู้โทรศัพท์สาธารณะอีกต่อไป เพราะโทรศัพท์แบบไร้สายได้เข้ามาแทนที่จาก 2G เป็น 3G และ 4G ในปัจจุบัน และเรากำลังก้าวเข้าสู่ระบบโทรคมนาคมที่ทันสมัยในยุค 5G หลังการประมูลให้สิทธิแก่ผู้ให้บริการเสร็จสิ้นและเริ่มเปิดให้ทดลองใช้งานกันแล้ว พร้อมๆกับสมาร์ทโฟนรุ่นใหม่หลายยี่ห้อที่วางขายในปัจจุบันที่สามารถรองรับสัญญาณ 5G เป็นที่เรียบร้อย

ตัวอย่างของเทคโนโลยีไร้สายที่เข้ามาเกี่ยวข้องและสัมพันธ์กับชีวิตประจำวันของเราทุกคนในวันนี้ อาทิ หูฟังไร้สาย (True Wireless Earphone) ลำโพงไร้สาย เครื่องพิมพ์หรือเครื่องถ่ายเอกสารแบบไร้สาย และที่หลายสำนักงานเริ่มนำมาใช้ทดแทนเครื่องรุ่นเก่าในห้องประชุมต่างๆก็คือ เครื่องฉายภาพข้ามศีรษะแบบไร้สาย (Wireless LCD Projector) จากปัญหาอุปสรรคและความยุ่งยาก (pain point) ที่เรามักเจอกันทั่วไปในสำนักงานต่างๆ เมื่อต้องมีผู้นำเสนอหลายคนและมีเครื่องคอมพิวเตอร์หลายเครื่องกระจายอยู่ในมุมต่างของห้องประชุม การถอดสายเชื่อมต่อจากคอมเครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่ง และการต้องเตรียมสายยาวๆไว้ ทำให้ไม่สะดวกในการนำเสนอ จะดีกว่าไหมที่คอมของใครก็ตามในห้องประชุมสามารถจะนำภาพขึ้นบนจอใหญ่ได้ง่ายๆโดยไม่ต้องต่อสายใดๆ และโลกต่อไปนี้อุปกรณ์เครื่องใช้ต่างๆก็จะผนวกเอาเทคโนโลยีนี้เข้าไว้เป็นส่วนหนึ่งของมัน

Cashless เมื่อโลกของเงินสดและบัตรพลาสติก ค่อยๆหมดความสำคัญลงไป รหัสอย่าง QR Code คือตัวอย่างของสิ่งที่เข้ามาแทนที่การชำระเงิน ซึ่งแม้แต่ร้านค้าริมทางเล็กๆก็สามารถใช้ได้แบบง่ายๆ โดยไม่ต้องติดตั้งอุปกรณ์ใดๆเพิ่มเติมด้วยซ้ำ จนถึงกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Wallet)

กรณีศึกษาตลาดทุนไทย ที่มีตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยเป็นตลาดรองเพื่อเสริมสภาพคล่องในการซื้อขายแลกเปลี่ยนหุ้น ที่มีความทันสมัย มีระบบบริหารจัดการที่ดี และมีเสถียรภาพในระดับสากล ก็มีการพัฒนาและนำ e-dividend ระบบจ่ายเงินปันผลโอนเข้าบัญชีธนาคารมานานมากกว่าสิบปีแล้ว และสามารถแทนที่ระบบเก่าที่เป็นการจ่ายด้วยเช็คเงินสดและส่งเช็คไปให้ผู้ถือหุ้นทางไปรษณีย์ทุกครั้งเมื่อถึงรอบปิดสมุดบัญชีและมีมติการประชุมผู้ถือหุ้นให้จ่ายปันผล

ในอนาคตอันใกล้หลังจากที่ยานยนต์ไฟฟ้า (Electrical Vehicles – EV) เข้ามาในท้องถนนมากขึ้น รถยนต์ไร้คนขับ (Driverless car) หรือ Self-driving car จะเริ่มเข้ามา และคาดการณ์กันว่าการประยุกต์ใช้งานอย่าง รถขนส่งสินค้า ที่ใช้งานในพื้นที่จำกัดมีเส้นทางชัดเจน จะมา disrupt การส่งอาหารด้วยมอเตอร์ไซต์ในปัจจุบันก็เป็นไปได้