ก.พ.ร. เร่งปิดช่องทุจริตเชิงรุก ผลักดันระบบการอนุญาตด้วยดิจิทัล

วันที่ 26 พฤศจิกายน 2568 นายบวรศักดิ์ อุวรรณโณ รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เพื่อพิจารณาแนวทางปรับปรุงระบบงานอนุญาตที่มีความเสี่ยงต่อการทุจริต เช่น การขออนุญาตก่อสร้างอาคาร การออกใบอนุญาตอาวุธปืน การตรวจสภาพรถโดยสารไม่ประจำทาง และงานอนุญาตอื่นรวมแล้ว 9 ประเภท ซึ่งมีมูลค่าสินบนกว่า 5,000 ล้านบาทต่อปี และส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชนและภาคธุรกิจ

ที่ประชุมได้เสนอแนวทางการปรับปรุงกระบวนงานให้มีมาตรฐาน โปร่งใส และลดโอกาสทุจริตผ่าน 3 มาตรการสำคัญ ได้แก่

1. ปรับกระบวนงานบางประเภทจาก “อนุญาต” เป็น “จดแจ้ง” สำหรับงานที่มีความซับซ้อนต่ำและใช้ระบบตรวจสอบภายหลัง (Post Audit) เพื่อให้ประชาชนสามารถดำเนินการได้รวดเร็ว และลดภาระของทั้งภาครัฐและประชาชน

2. ปรับปรุงกระบวนการอนุญาตให้มีมาตรฐานเดียวกันทั่วประเทศ เช่น การกำหนดเวลานัดหมาย การใช้ Checklist ที่ชัดเจน และแนวทางปฏิบัติที่โปร่งใส ตรวจสอบได้

3. พัฒนาระบบดิจิทัลแบบครบวงจรสำหรับงานอนุญาต ลดการติดต่อแบบพบหน้า ลดระยะเวลา และเพิ่มความโปร่งใสในการติดตามขั้นตอนการดำเนินการของเจ้าหน้าที่

ซึ่งแนวทางนี้ยังสอดคล้องกับ (ร่าง) พระราชบัญญัติการอำนวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตและ
การให้บริการแก่ประชาชน พ.ศ. .... ที่ผ่านความเห็นชอบจากทั้งสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาแล้ว โดยที่ประชุมมอบหมายให้สำนักงาน ก.พ.ร. เร่งหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงมหาดไทย (กรมโยธาธิการและผังเมือง กรมที่ดิน กรมการปกครอง) กระทรวงคมนาคม (กรมการขนส่งทางบก) และกรุงเทพมหานคร เพื่อกำหนดแนวทางดำเนินการให้มีความชัดเจน และให้รายงานผลการดำเนินการภายใน 3 เดือน เพื่อติดตามอย่างใกล้ชิดและผลักดันให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม

นอกจากนี้ ที่ประชุมเห็นชอบให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา (สคก.) เป็นหน่วยงานแรกที่จะทดลองใช้รูปแบบการบริหารราชการแบบยืดหยุ่นกับงบบุคลากร ซึ่งเป็นแนวทางที่ให้หน่วยงานบริหารจัดการอัตรากำลังและงบประมาณด้านบุคลากรได้อย่างยืดหยุ่นมากขึ้น โดยอยู่ในกรอบวงเงินรวมที่กำหนด การทดลองนี้จะช่วยให้ สคก. บริหารตำแหน่งผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายได้คล่องตัวขึ้น ไม่ต้องจำกัดอยู่กับกฎเกณฑ์แบบเดิมที่ค่อนข้างตายตัว และช่วยให้การพัฒนากฎหมายทันสมัยขึ้นด้วย

การประชุมครั้งนี้สะท้อนเจตนารมณ์ของ ก.พ.ร. ในการผลักดันระบบราชการไทยให้ “ทันสมัย คล่องตัว และโปร่งใส” เพื่อให้ภาครัฐสามารถตอบโจทย์ประเทศและประชาชนได้อย่างแท้จริง