กระทรวงเกษตรฯ หนุน เกษตรกรสร้างรายได้จากสมุนไพร แมลงเศรษฐกิจ

นางธัญธิตา บุญญมณีกุล รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงการติดตามผลการดำเนินโครงการส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรชีวภาพเพื่อเข้าสู่ห่วงโซ่อุปทานเศรษฐกิจชีวภาพซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรให้สามารถผลิตพืชสมุนไพรและแมลงเศรษฐกิจที่มีคุณภาพและมีปริมาณสอดคล้องกับความต้องการของตลาด

โดยมีหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ร่วมบูรณาการ ได้แก่ กรมส่งเสริมการเกษตร สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเกษตรกรรม กรมวิชาการเกษตร สำนักปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กรมส่งเสริมสหกรณ์ เป็นหน่วยงานรับผิดชอบ และสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ทำหน้าที่ติดตามประเมินผลโครงการฯ

 โดยปีงบประมาณ พ.ศ.2567ที่ผ่านมา โครงการประสบความสำเร็จ ซึ่งภาพรวมสามารถถ่ายทอดความรู้ให้เกษตรกร จำนวน 3,150 ราย เกษตรกรร้อยละ 92.06 มีรายได้เพิ่มขึ้น และมูลค่าของสินค้าเกษตรชีวภาพภายในโครงการเพิ่มขึ้น ร้อยละ 38.88ซึ่งเป็นไปตามเป้าหมายของแผนแม่บทย่อยเกษตรชีวภาพ ที่กำหนดให้สินค้าเกษตรชีวภาพมีมูลค่าเพิ่มขึ้น

สำหรับปีงบประมาณ พ.ศ.2568 โครงการได้ขับเคลื่อนต่อเนื่อง โดยกำหนดเป้าหมายการอบรมพัฒนาศักยภาพเกษตรกร 4,850ราย โดยผลสำเร็จการดำเนินงาน (ตุลาคม2567 –พฤษภาคม2568) ในส่วนของการดำเนินงานของกรมส่งเสริมการเกษตร ซึ่งดำเนินการพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรผู้ผลิตสมุนไพรและแมลงเศรษฐกิจจำนวน 1,810ราย พบว่า

ขณะนี้ กรมส่งเสริมการเกษตร ได้ดำเนินการพัฒนาความรู้และทักษะของเกษตรกรในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสมุนไพรและแมลงเศรษฐกิจ ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดแล้วจำนวน 1,810ราย ครบตามเป้าหมาย 57 จังหวัด

นอกจากนี้ จากการลงพื้นที่ของ สศก. โดย ศูนย์ประเมินผล ณ พื้นที่จังหวัดขอนแก่น ระหว่างวันที่ 12 – 17 พฤษภาคม 2568 โดยติดตามผลการดำเนินโครงการของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปบ้านหนองแซง อำเภอบ้านแฮด ปัจจุบันมีสมาชิกกลุ่มฯ จำนวน 30 ราย มีนางมณีจันทร์ โยธาทูน เป็นประธานกลุ่ม เกษตรกรเริ่มปลูกพืชสมุนไพรเป็นปีแรกเช่น ไพล ขิง ข่า ตะไคร้ เป็นต้น โดยโครงการได้เข้ามาส่งเสริมองค์ความรู้ครอบคลุมครบทุกด้าน ทั้งด้านการผลิต การปลูก การดูแลรักษาแปลง การป้องกัน การกำจัดวัชพืชและศัตรูพืชในการผลิตสมุนไพรส่งผลให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการจำหน่ายผลผลิตเฉลี่ย 3,051 บาทต่อครัวเรือนต่อปี

กลุ่มเลี้ยงจิ้งหรีด อำเภอหนองสองห้อง มีสมาชิก 14 ราย มีนางสุภี ช่างทำ เป็นประธานกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงจิ้งหรีดซึ่งกลุ่มจัดตั้งขึ้นและเริ่มเลี้ยงจิ้งหรีดเป็นปีแรก จากการเข้าร่วมโครงการ เกษตรกรเริ่มเลี้ยงจิ้งหรีดสายพันธุ์ทองดำ และทองแดง โดยโครงการได้เข้ามาส่งเสริมด้านการจัดการฟาร์ม การดูแล การให้อาหาร การป้องกันและกำจัดศัตรูในการเลี้ยงจิ้งหรีด ส่งผลเกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการจำหน่ายผลผลิตเฉลี่ย 2,771 บาทต่อครัวเรือนต่อปี

ภาพรวมเกษตรกรทั้ง 2 กลุ่ม ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำนา จะเห็นได้ว่าหลังเข้าร่วมโครงการฯ ช่วยเกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น อีกทั้งเกษตรกรทุกรายนำความรู้ที่ได้รับไปใช้ประโยชน์ มีการเชื่อมโยงเครือข่ายการผลิตการตลาด กับแหล่งรับซื้อผลผลิตในพื้นที่ใกล้เคียงอีกด้วย อาทิ โรงพยาบาลสิรินธร โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองแซง พ่อค้าภายในชุมชน เป็นต้น

ทั้งนี้ ระหว่างเดือนมิถุนายน - กรกฎาคม2568 สศก. โดยศูนย์ประเมินผล มีแผนติดตามโครงการฯ ในพื้นที่จังหวัดสงขลา ตรัง สุราษฎร์ธานี ลำปาง สุโขทัย และพิษณุโลก อย่างต่อเนื่อง โดยจะมีการติดตามผลการดำเนินโครงการเพิ่มเติม ในส่วนของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องภายใต้โครงการฯ อาทิ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเกษตรกรรม ซึ่งดำเนินการในส่วนของการสนับสนุนโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ และฝึกอบรมหลักสูตรการแปรรูป สมุนไพรด้วยโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ 

ติดตามในส่วนของกรมวิชาการเกษตร ด้านการจัดทำแปลงต้นแบบเทคโนโลยีการผลิตพืชสมุนไพรท้องถิ่น และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต้นแบบจากพืชสมุนไพรท้องถิ่น รวมทั้งติดตามผลในส่วนของสำนักปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ด้านการผลิตวัตถุดิบสมุนไพรที่มีคุณภาพเพื่อเข้าสู่มาตรฐาน และกรมส่งเสริมสหกรณ์ ในส่วนของการจัดอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการผลิตพืชสมุนไพรมีคุณภาพตามมาตรฐานGAPอินทรีย์ หรือมาตรฐานอื่น ๆ ตลอดจนการลดต้นทุนพืชสมุนไพรทั้งระบบ โดย สศก. จะได้รายงานผลลัพธ์จากการดำเนินโครงการให้ทราบในโอกาสต่อไป