วัย 45-50 ปี ผันตัวสู่อินฟลูเอนเซอร์ อาชีพอิสระ ทางเลือกหลังตกงาน
“เทลสกอร์” เผยสถานการณ์เศรษฐกิจ ธุรกิจเลิกจ้าง คนตกงาน ดันคนไทยหันทำอาชีพอิสระ สวมบทเป็นครีเอเตอร์ อินฟลูเอนเซอร์มากขึ้น
ด้านภาพรวมตลาด 4.5 หมื่นล้านบาท โตชะลอตัวที่ 15% จากปกติโตระดับ 20% จับตาเทรนด์แรง ครีเอเตอร์สายเล่าข่าว สัตว์เลี้ยง อายุยืน ยันอวสานอินฟลูเอนเซอร์ไม่จริง แต่สาย Live อาจถูกแทนที่ด้วยเอไอ
“เทลสกอร์” เผยข้อมูล Futures of Content Creators in Thailand 2035 ตลาดครีเอเตอร์และอินฟลูเอนเซอร์ในประเทศไทยปี 2567 มีมูลค่า 4.5 หมื่นล้านบาท แม้เศรษฐกิจปีนี้ไม่ดีการขยายตัวยังอยู่ระดับสูง 15%
ขณะที่ตลาดครีเอเตอร์และอินฟลูเอนเซอร์ระดับโลกมีมูลค่าสูงถึง 5.5 ล้านล้านบาท แต่คาดการณ์ใน 5 ปีข้างหน้า มูลค่าจะทะยานแตะ 16 ล้านล้านบาท เพราะแบรนด์ยังคงใช้เหล่าคนดังในการสื่อสารและทำแคมเปญการตลาดอย่างต่อเนื่อง ทว่า ปี 2568 ตลาดครีเอเตอร์และอินฟลูเอนเซอร์ในประเทศไทยมีความท้าทาย เพราะขนาดตลาดใหญ่ขึ้น ผู้คนหน้าใหม่ลงสนามชิงเค้ก
นางสาวสุวิตา จรัญวงศ์ ประธานกรรมการบริหาร และผู้ร่วมก่อตั้ง บริษัท เทลสกอร์ จำกัด เปิดเผยว่า ปี 2567 ที่ผ่านมา สถานการณ์ตลาดครีเอเตอร์และอินฟลูเอนเซอร์ในประเทศไทยมีจำนวนคนหันมาทำอาชีพดังกล่าวเต็มเวลาหรือฟูลไทม์มากขึ้น แต่ปี 2568 แนวโน้มมากยิ่งกว่าเดิม และที่น่าสนใจคือเหล่าครีเอเตอร์มาจากกลุ่มคนอายุ 45-50 ปีเพิ่มขึ้น ส่วนหนึ่งเพราะคนเหล่านี้เผชิญการเลิกจ้างหรือเลย์ออฟ ตกงาน
ปัจจัยที่มีผลต่อการจ้างงาน คือภาวะเศรษฐกิจกำลังซื้อที่ไม่ดี เมื่อคนวัย 45-50 ปีถูกเลิกจ้างทำให้มองหาอาชีพอิสระที่สร้างรายได้ ส่วนแนวทางการสร้างสรรค์คอนเทนต์มุ่งเล่าประสบการณ์ต่างๆ เช่น การทำเกษตร แม้ไม่ได้ทำจริง แต่เป็นการสานฝันให้เป็นจริง เป็นต้น
“ปีก่อนทั่วโลกมีคนทำงานหันมาเป็นครีเอเตอร์ อินฟลูเอนเซอร์ฟูลไทม์มากสุดทั่วโลก แต่ปีนี้จำนวนเพิ่มขึ้นไปอีก ไม่ใช่ข่าวดีว่าเทรนด์การเป็นครีเอเตอร์กำลังมา แต่เป็นเพราะคนตกงาน เศรษฐกิจไม่ดี อาชีพแรกที่ยึดหัวหาดจึงเป็นครีเอเตอร์ ทำให้จำนวนคนมากขึ้น โดยเฉพาะครีเอเตอร์วัย 45-50 ปี เพิ่งเห็นเด่นชัดในช่วง 2 ปีมานี้”
ที่ผ่านมา ตลาดมีประเด็นอวสานครีเอเตอร์ อินฟลูเอนเซอร์ค่อนข้างมาก หากมองสถานการณ์จะพบว่ามีบางสายที่ต้องพัฒนา และอาจถูกเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์(เอไอ) มาแทนที่ เช่น สายไลฟ์(Live)ขายสินค้า เนื่องจากครีเอเตอร์ไม่สามารถไลฟ์ได้ตลอดเวลา การปรับตัวจึงเห็นสร้างสรรค์ตัวแทนหรืออวตารมาทำหน้าที่
“อวสานอินฟลูเอนเซอร์..ไม่จริง หากมองตลาดมีความท้าทายขึ้น ภาพจะเหมือนทุกธุรกิจที่มีการแข่งขันสูง ตลาดอิ่มตัว มีขนาดใหญ่ขึ้นย่อมมีคนไม่รอด เมื่อเทียบกับตอนสนามยังเล็กที่เข้ามาแจ้งเกิดได้ แต่ภาพรวมคนเก่งไปต่อได้ คนไม่เก่งอาจส่งเสียงออกมา หากตลาดครีเอเตอร์ไม่โตจริง การเติบโตคงไม่ถึงอัตรา 2 หลัก แต่ยอมรับว่าการเติบโตที่น้อยลงปีนี้ เพราะมีคนที่ไม่รอด ร่วงไปค่อนข้างมาก ส่วนครีเอเตอร์สาย Live อาจอวสานจริง ทำให้ต้องโคฟเป็นเอไอ อวตารแล้วรับรองหรือ endorse ว่าตัวเราสร้างขึ้นมาเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภค”
สำหรับครีเอเตอร์มีพลังทางการตลาด มีผลต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย มีสายที่มาแรงและแผ่ว โดยหมวดที่เติบโต ได้แก่ ครีเอเตอร์สายสัตว์เลี้ยง(Pet) สายเล่าข่าว(News creator) เพราะผู้บริโภคต้องการการวิเคราะห์ นำเสนอความเห็น การย่อยข่าว อีกด้านเผชิญข้อมูลจากเอไอ มีผลต่อความน่าเชื่อถือ รวมถึงสายสร้างการอายุยืน(Longevity) เป็นภาคต่อของกระแสสุขภาพ รับสังคมสูงวัย เป็นต้น ส่วนสายที่แผ่วและต้องพัฒนาต่อ เช่น ความงามหรือบิวตี สายท่องเที่ยว หากใช้กระบวนท่าเดิม นำเสนอคอนเทนต์แบบเดิม ต้องระวัง
อย่างไรก็ตาม การที่ครีเอเตอร์ผันตัวเล่าข่าว สร้างตัวตนเป็นนักข่าว หากนำเสนอคอนเทนต์ติดผู้คนสาธารณะต้องมีความระมัดระวังกฎหมาย PDPA ขณะที่นักข่าวหยิบคอนเทนต์ครีเอเตอร์ไปนำเสนอต้องให้เครดิต ประเด็นเหล่านี้เป็นสิ่งที่วิชาชีพต้องหาทางออกร่วมกัน เพื่อให้การสร้างสรรค์คอนเทนต์ตั้งอยู่บนกติกา จริยธรรมต่างๆ
“เอไอทั้งภาพและเสียงที่ออกมาระยะแรกยังหวือหวา แต่ต่อไปอาจตกลง เพราะผู้บริโภคจะเปรียบเทียบกับคน และฟังคนเล่า วิเคราะห์ข่าวดีกว่า ซึ่งปัจจุบันมีคนผันตัวเป็นครีเอเตอร์เล่าข่าวกันมาก และสร้างรายได้ที่ดีด้วย ส่วนสายบิวตี ท่องเที่ยวอย่าชะล่าใจที่เม็ดเงินในตลาดมาก หากร่วมงานกับแบรนด์ เอเยนซีแบบเดิมๆอาจคอตก”
ครีเอเตอร์เบ่งบาน เอไอทรงพลัง แต่สิ่งที่ต้องตระหนักมากยิ่งขึ้น คือจริยธรรมในการสร้างสรรค์และนำเสนอคอนเทนต์ โดยหนึ่งในกฎเหล็กคือห้ามใช้เอไอทำภาพซ้อนกับเหตุการภัยพิบัติต่างๆ กรณีศึกษาล่าสุดคือเหตุดินทรุดย่านสามเสน ที่มีการทำคอนเทนต์ตลกเกาะกระแสรถยนต์ยี่ห้อดัง อาจเรียกเสียงหัวเราะ ตลกขบขันในสังคม แต่ผู้ที่เผชิญเหตุการณ์ย่อมไม่ตลกด้วย
“เหตุการณ์ภัยพิบัติอ่อนไหว ห้ามทำภาพเอไอซ้อน เป็นเรื่องผิดจริยธรรม เป็นกฎเหล็ก รวมถึงประเด็นอ่อนไหวอื่น เด็ก การเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลกระทบ PDPA ต้องระวัง”
ด้านเทรนด์การใช้ครีเอเตอร์ อินฟลูเอนเซอร์ปี 2568 คนดังตัวเล็กหรือไมโครอินฟลูเอนเซอร์ คนสร้างสรรค์คอนเทนต์เฉพาะ(Niche) มีบทบาทมากขึ้น จะส่งผลกระทบต่อคนดังที่มีผู้ติดตามหลัก 5 ล้าน หรือ 10 ล้านราย(follower) ประกอบกับเนื้อหาท่วมท้นทำให้ผู้บริโภคไม่สามารถเสพคอนเทนต์ทุกสายได้ จึงเลือกดูเฉพาะมากขึ้น เช่น สายการเงิน สายสุขภาพ ฯ
“ผู้บริโภคจะชื่นชมสิ่งที่เฉพาะ อินดีมากขึ้น วัฒนธรรมย่อยหรือซับคัลเจอร์เกิดทุกวัน การติดตามคนทั่วไปจะลดลง ซึ่งเมื่อเวลานำเสนองานให้กับลูกค้า แบรนด์จะเลือกคนดังที่มีผู้ติดตามจำนวนมากหลัก 1 ล้านฟอลโลเวอร์ขึ้นไป”
สำหรับแนวโน้มไตรมาส 4 แบรนด์ มีการรัดเข็มขัดมากขึ้น การลงทุนกับอินฟลูเอนเซอร์มีการปรับรูปแบบ เช่น ให้สร้างสรรค์คอนเทนต์แล้วนำไปใช้ซ้ำ บ้างซื้อขาดจ่ายลิขสิทธิ์ เพื่อเป็นของแบรนด์เพื่อนำไปยิงโฆษณาเอง เป็นต้น