"อนุสรณ์ ธรรมใจ" ชี้เปิดประเทศหนุนจีดีพีไตรมาส 3/65 โตไม่ต่ำกว่า 3-4%

"อนุสรณ์ ธรรมใจ" ชี้เปิดประเทศหนุนจีดีพีไตรมาส 3/65 โตไม่ต่ำกว่า 3-4%

รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ ชี้การเปิดประเทศหนุนเศรษฐกิจไทยไตรมาส 3 ปี 2565 คึกคัก คาดจีดีพีเติบโตไม่ต่ำกว่า 3-4% YoY ห่วงค่าครองชีพ ต้นทุนธุรกิจยังสูง ดันเงินเฟ้อแตะ 5-6%

รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ อดีตกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย และอดีตคณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ ม.รังสิต เปิดเผยว่า การเปิดประเทศจะช่วยทำให้เศรษฐกิจไทยกระเตื้องในไตรมาส 3 ปี 2565 คาดจีดีพีไตรมาสขยายตัวได้ไม่ต่ำกว่า 3-4% เมื่อเทียบกับระยะเวลาเดียวกันปีที่แล้ว (YoY) ขณะที่เมื่อเทียบกับไตรมาส 2 ปี 2565 ปรับตัวดีขึ้นอย่างชัดเจน

โดยเฉพาะกิจกรรมในภาคการท่องเที่ยว และการใช้จ่ายที่พุ่งขึ้นจากอุปสงค์ที่ชะลอช่วงก่อนหน้านี้ (Pent-up Demand) คาดการผลิตในภาคอุตสาหกรรมและภาคบริการเร่งตัวขึ้น พร้อมกับการขยายตัวเพิ่มขึ้นของการลงทุนภาคเอกชน

แต่ค่าครองชีพ ต้นทุนการผลิตสูง และอัตราเงินเฟ้อจะเป็นปัญหาใหญ่ของเศรษฐกิจไทย คาดจะพุ่งสูงสุดในไตรมาส 3 หลังจากนั้นแรงกดดันจากราคาพลังงานน่าจะคลี่คลายลงจากสงครามยูเครนที่น่าจะยุติลงได้ในไตรมาส 4 นี้ เงินเฟ้อเฉลี่ยจะอยู่ที่ 5-6%

การเกินดุลบัญชีเดินสะพัดและเกินดุลการค้าเพิ่มขึ้นในไตรมาส 3 บวกกับการไหลกลับของเงินทุนระยะสั้นสู่ตลาดการเงินในภูมิภาคและไทย น่าจะทำให้ค่าเงินบาทกลับมาแข็งค่าขึ้นบ้าง ลดแรงกดดันเงินเฟ้อได้บางส่วน คาดว่าอัตราการขยายตัวของภาคส่งออกไทยเติบโตต่อเนื่องในช่วงครึ่งปีหลัง

ขณะที่ส่งออกไปรัสเซียและยูเครนหดตัวมากถึง 73% และ 77.8% ในเดือนมีนาคมเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันในปีก่อนหน้า แต่ผลกระทบทางตรงต่อเศรษฐกิจไทยจากการส่งออกยังมีอยู่อย่างจำกัด เนื่องจากไทยส่งออกไปยังรัสเซียและยูเครนเป็นสัดส่วนน้อยและไม่ได้มีสินค้าส่งออกสำคัญใดที่พึ่งพาตลาดรัสเซียและยูเครนมากเป็นพิเศษ

หากไทยไม่สามารถส่งออกสินค้าไปยังรัสเซียและยูเครนได้เลยในช่วงที่เหลือของปี 2565 ไม่ว่าจะเป็นเพราะการชะลอตัวของเศรษฐกิจจากพิษของสงคราม มาตรการคว่ำบาตรจากนานาชาติ หรือการอ่อนค่าของสกุลเงินท้องถิ่น ก็จะส่งผลกระทบต่อการส่งออกสินค้าของไทยไม่ถึง 0.5% ของทั้งหมดเท่านั้น และมีแนวโน้มสงครามยูเครนน่าจะคลี่คลายในช่วงครึ่งปีหลัง

โดยสินค้าส่งออกไทยบางประเภทสามารถขยายส่วนแบ่งตลาดได้ จากการทดแทนสินค้าส่งออกของรัสเซียและยูเครนในตลาดโลก โดยเฉพาะในยุโรปที่สินค้าส่งออกไทยหลายประเภทมีส่วนแบ่งตลาดในยุโรปในระดับที่ดีและแข่งขันได้ เช่น สินค้าเกษตร ยางสังเคราะห์ ไม้อัด ปลาแช่แข็ง เป็นต้น

รศ.ดร.อนุสรณ์ กล่าวอีกว่า  แม้ระบบการเงินโดยรวมยังคงมีเสถียรภาพ แต่ภาคครัวเรือนและภาคธุรกิจยังมีสัดส่วนหนี้สินต่อทุน หนี้สินต่อรายได้ในระดับสูง จำเป็นต้องมีการปรับโครงสร้างหนี้อย่างยั่งยืนด้วยการเพิ่มศักยภาพในการหารายได้และความสามารถในการชำระหนี้ในระยะยาวของลูกหนี้

ขณะที่ระบบเศรษฐกิจการเงินโลก การปรับฐานลงของราคาสินทรัพย์คริปโทฯยังไม่จบ มูลค่าของตลาดคริปโทฯ ล่าสุดอยู่ที่1.51 ล้านล้านดอลลาร์ ในจำนวนนี้เป็นมูลค่าของ Bitcoin เกือบ 600,000 ล้านดอลลาร์ ตามด้วย Ethereum ที่ 285,000 ล้านดอลลาร์ ขณะที่ตลาดทุนของสหรัฐมีมูลค่าถึง 49 ล้านล้านดอลลาร์ 

ส่วนสมาคมอุตสาหกรรมหลักทรัพย์และตลาดการเงินระบุว่ามูลค่าคงค้างของตลาดตราสารหนี้สหรัฐอยู่ที่ 53-54 ล้านล้านดอลลาร์ ผลกระทบของการเทขายคริปโทเคอร์เรนซีครั้งใหญ่ปลายสัปดาห์ที่แล้วส่งผลให้มูลค่าในตลาดหายไปถึง 200,000 ล้านดอลลาร์ หรือราว 6.946 ล้านล้านบาทภายในหนึ่งวันทำการ

แม้ว่าในภาพรวมแล้วตลาดคริปโตจะค่อนข้างเล็ก แต่ธนาคารกลางสหรัฐ กระทรวงการคลัง และคณะกรรมการเสถียรภาพการเงิน (FSB) ระบุว่า Stablecoin เหรียญดิจิทัลที่ตรึงมูลค่าไว้กับมูลค่าของทรัพย์สินจริงๆ อาจเป็นภัยคุกคามต่อเสถียรภาพการเงินของโลกได้

รศ.ดร.อนุสรณ์ กล่าวเตือนนักลงทุนอีกว่า เรากำลังขยับเข้าใกล้การสิ้นสุดของยุคฟองสบู่ของบริษัทไฮเทคสตาร์อัพแล้ว เฉพาะบริษัทที่มีคุณภาพและเป็นเทคโนโลยีที่ตอบสนองต่อตลาด ความต้องการอย่างแท้จริงเท่านั้นที่จะอยู่รอดในภาวะดอกเบี้ยขาขึ้น ต้นทุนการเงินแพงและการแข่งขันสูง

ขณะที่การระดมทุนแบบเสี่ยงสูงแบบ SPACs จะประสบปัญหาและไม่เติบโตอย่างเช่น 2-3 ปีที่ผ่านมา การระดมทุนแบบ SPACs นั้นมีทั้งข้อดีข้อเสีย แต่มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นอย่างมากในภาวะอัตราดอกเบี้ยขาขึ้น โดย SPACs (Special Purpose Acquisition Companies) คือบริษัทที่จดทะเบียนเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์ และระดมเงินจากนักลงทุนแล้ว แต่ไม่มีแผนธุรกิจแน่ชัด (Blank check) อาจจะเป็นบริษัทที่ตั้งขึ้นเพื่อลงทุนในธุรกิจอื่นโดยเฉพาะ หรือมีความตั้งใจจะควบรวมหรือเข้าซื้อกิจการอื่น

ทั้งนี้ บริษัท SPAC จะมีเวลา 2 ปีในการค้นหาธุรกิจที่น่าสนใจจะตกลงดีล มิฉะนั้น บริษัทดังกล่าวจะต้องคืนทุนให้แก่นักลงทุนโดยธุรกิจที่ได้ควบรวมกิจการกับบริษัท SPAC ก็จะสามารถระดมเงินทุนผ่านตลาดหลักทรัพย์ได้ภายใต้ชื่อของธุรกิจนั้นเลย และได้รับความช่วยเหลือจากบริษัท SPACs ผ่านเงินทุนและทรัพยากรจะมีนักลงทุนสนใจน้อยลงจากต้นทุนทางการเงินทยอยเพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ คริปโทเคอร์เรนซี่บางสกุลจะด้อยค่าลงและราคาลดลงอย่างรวดเร็วจนแทบไม่มีมูลค่าได้ภายในเวลาอันสั้น เตือนนักลงทุนให้ระมัดระวังการเก็งกำไรสินทรัพย์ทางการเงินเหล่านี้มากเป็นพิเศษ เพราะสภาวะต่างๆไม่เหมือนกับยุคดอกเบี้ยต่ำอีกแล้ว 

บริษัทที่ต้องการระดมทุนในตลาดการเงิน มีข้อดี 4 ประการสำหรับการทำ SPAC IPO ได้แก่

1. การควบรวมกิจการเข้ากับ SPAC สามารถเกิดขึ้นได้ภายใน 5-6 เดือน เมื่อเทียบกับ 12-24 เดือนสำหรับการเสนอขายหุ้น IPO แบบดั้งเดิม

2. บริษัทที่อยากเข้าตลาดสามารถใช้ข้อความคาดการณ์ล่วงหน้า (Forward Looking Statements) เมื่อต้องการให้ SPAC สนใจ

3. สำหรับบริษัทที่มีโมเดลธุรกิจซับซ้อน ยากต่อการเข้าใจ หรือบริษัทที่นักลงทุนและนักวิเคราะห์ทั่วไปมีปัญหาในการประเมินมูลค่า แรงจูงใจในการเสนอขายหุ้น IPO จะลดลงเพราะอาจระดมเงินทุนได้ไม่มากส่วนการควบรวมกิจการกับ SPAC บริษัทสามารถขายตัวเองให้กับ SPAC ซึ่งจะสามารถเข้าใจและให้มูลค่าที่แท้จริงกับธุรกิจของบริษัทได้ดีกว่า

4. มีแนวโน้มที่บริษัทจะขายตัวเองได้ในราคาที่สูงกว่าการเสนอขายหุ้นแบบเดิม (Traditional IPO)

ส่วนของนักลงทุน การลงทุนใน SPAC IPO ก็มีข้อดี คือ 

1. นักลงทุนที่ลงทุนใน SPAC IPO ตั้งแต่เริ่มแรกอาจมีโอกาสเป็นเจ้าของหุ้นของบริษัทที่นักลงทุนหมายปองได้มากกว่า

2. นักลงทุนใน SPAC IPO จะมีตัวเลือกในการไถ่ถอนหุ้น (ขอเงินคืน) พร้อมดอกเบี้ย จึงนับว่ามีการประกันคืนเงิน

รศ.ดร.อนุสรณ์ กล่าวอีกว่า การลงทุนและระดมทุนแบบ SPAC มีความน่าสนใจลดลงมากเพราะดอกเบี้ยปรับเพิ่มขึ้น ความเสี่ยงของ SPAC ทั้งสำหรับนักลงทุนและบริษัทเพิ่มขึ้นในภาวะดอกเบี้ยขาขึ้น โดยการลงทุนในบริษัท SPAC หลังการเสนอขายหุ้น IPO อาจไม่คุ้มค่าในบางกรณี ยกเว้นเป็นบริษัทที่พื้นฐานดีและมีการเติบโตสูงต่อเนื่อง แต่หากสภาวะตลาดขณะนั้นไม่เอื้ออำนวย นักลงทุนอาจขาดทุนได้มากเช่นกัน แม้ว่าจะสามารถไถ่ถอนหุ้น SPAC ได้ แต่นักลงทุนก็จะได้รับเงินคืนเท่ากับเงินลงทุนตั้งต้นพร้อมดอกเบี้ยเท่านั้น จึงเป็นการเสียโอกาสในการลงทุนหากเงินลงทุนนั้นถูกทิ้งไว้นาน ยิ่งในภาวะดอกเบี้ยขาขึ้น ต้นทุนค่าเสียโอกาสก็จะยิ่งเพิ่มขึ้นอีก

ความเสี่ยงที่นักลงทุนอาจประเมินบริษัท SPAC ผิดพลาด เนื่องจากชื่อเสียงของผู้สนับสนุน SPAC อาจกำลังใช้ความมีชื่อเสียงนี้ในการบดบังจุดอ่อนของ SPAC เอง นอกจากนี้ในมุมของบริษัทที่ต้องการระดมทุน ค่าใช้จ่ายของการเสนอขายหุ้น SPAC อาจมีราคาแพงมากกว่าที่คิด แม้ว่าในเบื้องต้นค่าใช้จ่ายสำหรับ SPAC IPO จะถูกกว่า Traditional IPO ก็ตาม

รศ.ดร.อนุสรณ์ กล่าวว่า บริษัทไทยที่มีการลงทุนใน SPAC ยังมีจำกัด หากเกิดปัญหาขึ้น ระบบสถาบันการเงินและตลาดการเงินไทยสามารถรับมือได้ เพียงแต่มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากความผันผวนของราคา หากนักลงทุนสามารถจัดการบริหารความเสี่ยงได้ดี จะมีช่องว่างแห่งโอกาสเกิดขึ้นภายใต้ความเสี่ยงจากความผันผวน