ส่วนประสมแห่งความสำเร็จของ "ควีน" อันเป็นที่รัก | กันต์ เอี่ยมอินทรา

ความสำเร็จสูงสุดของควีนก็คงหนีไม่พ้นการนำพาราชวงศ์อังกฤษให้ยืนยงคงอยู่รอดท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงอย่างมากมายในระยะเวลาถึง 70 ปี ต่างจากอีกหลายราชวงศ์ที่ถูกโค่นล้มหรือเนรเทศจากบ้านเกิดเมืองนอน อาทิ กรีซ หรือจำต้องลงจากตำแหน่งเพราะเรื่องอื้อฉาว อาทิ สเปน

ส่วนประสมแห่งความสำเร็จของควีนที่ทำให้ราชวงศ์อังกฤษอยู่รอดปลอดภัยในโลกประชาธิปไตยนั่นคือ ความรักจากประชาชน ในโลกประชาธิปไตยเต็มใบของอังกฤษที่ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพ สามารถแสดงออกในความคิดเห็น แสดงออกในความชอบหรือไม่ชอบ วิจารณ์ติเตียนในกรอบของความเคารพต่อข้อเท็จจริงและสิทธิของผู้อื่นนั้น

ควีนและราชวงศ์อังกฤษนั้นมีทั้งคนชอบและไม่ชอบ หลายครั้งก็ถูกวิจารณ์อย่างหนักทั้งจากสื่อและประชาชน อาทิ กรณีข้อกล่าวหาพัวพันการละเมิดทางเพศผู้เยาว์ของเจ้าชายแอนดรูว์ แต่ราชวงศ์ก็ปรับตัวเพื่อความอยู่รอดทุกครั้ง ซึ่งก็น่าจะเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้คนอังกฤษส่วนใหญ่ “ยังเอา” สถาบันอยู่ การทำโพลทุกครั้งก็ยืนยันเป็นเสียงเดียวกันว่าคนยังเอาสถาบัน

ความรักจากประชาชนนั้นไม่ได้มาโดยง่าย ความรักไม่ใช่มรดกที่จะส่งต่อให้กันได้ ความรักได้มาด้วยการปฎิบัติดีโดยมีเวลาเป็นเครื่องพิสูจน์ ดังนั้นหากจะวิเคราะห์ให้ดีแล้ว ส่วนประสมแห่งความสำเร็จที่ทำให้ควีนครองใจประชาชนอังกฤษนั้นคือ

1. ระบบการเมืองการปกครองและธรรมเนียมประเพณีที่จำกัดอำนาจกษัตริย์ ในทางทฤษฎีกฎหมายแล้ว The King can do no wrong. ควีนทรงไม่สามารถทำผิดได้เพราะระบบไม่เอื้อให้ควีนทำอะไรเลย ทุกอย่างที่ควีนจะทำจะต้องได้รับการรับรองหรือเสนอโดยรัฐบาล ต้องมีผู้เสนอคือรัฐบาลและมีผู้รับสนองพระบรมราชโองการ ควีนทรงสามารถให้คำปรึกษาและยับยั้งได้ตามธรรมเนียม แต่ก็ไม่เคยมีครั้งใดที่ควีนจะใช้อำนาจยับยั้งรัฐบาล

ในทางจารีตธรรมเนียมประเพณี สำนักเลขาธิการวังของอังกฤษนั้นได้ชื่อว่ามีความเข้มงวดต่อกฎหมายและกฎมณเฑียรบาลอย่างเคร่งครัด ดังนั้น ทุกการกระทำของควีนจึงมักไม่ออกนอกลู่นอกทางเพราะมีระบบระเบียบแบบแผนตัวอย่างกำหนดไว้อย่างชัดเจน จะทำตามใจได้ไม่ง่ายนัก ดังเช่นกรณีของการห้ามสมรสของเจ้าฟ้าหญิงมาร์กาเร็ตในช่วงต้นรัชสมัย

2. ตัวตนและอุปนิสัยของควีน ที่ทรงเป็นคนเคารพกฎ เรียบง่าย ไม่ตื่นเต้นหวือหวาจนสามารถคาดเดาได้ไม่ยาก หนักแน่นมั่นคงจนทำให้รู้สึกว่าเป็นที่พึ่งได้ การแสดงออกทางการเมืองและอารมณ์ที่จำกัดโดยเฉพาะทางคำพูดและการกระทำ การทำงานอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอแม้จะมีอายุมากจวบจนกระทั่งวาระสุดท้ายที่ทรงโปรดเกล้าแต่งตั้งนายกฯคนใหม่ เพียง 2 วันก่อนสวรรคต สมกับคำติดปากของอังกฤษ Keep Calm and Carry On - จงนิ่ง (อดทน) ไว้และทำหน้าที่ (หรือสู้) ต่อไป

3. ทัศนคติของควีนต่อการทำหน้าที่ธำรงรักษาสถาบัน เคารพประชาธิปไตยตลอดจนก็รับใช้ประเทศชาติและเป็นมิ่งขวัญของประชาชน ดังคำสัญญาที่เคยทรงให้ไว้เมื่อครั้งฉลองวันเกิดครบรอบ 21 ปีที่กล่าวว่า “ทั้งชีวิตไม่ว่าจะสั้นหรือยาวของข้าพเจ้า ขออุทิศเพื่อรับใช้ประชาชนและราชวงศ์”

ระบบในอังกฤษถูกออกแบบไม่ให้ควีนยุ่งการเมือง เพราะพระองค์ทรงเป็นคนที่มีทัศนคติที่ดีต่อประชาธิปไตยและทรงไม่ออกความเห็นทางการเมืองตลอดจนการทำงานที่สม่ำเสมอมาตลอด 70 ปี

ควีนจึงทรงเป็นที่รักมากกว่าที่ชัง ความรักจากประชาชนทำให้สถาบันยังอยู่ยงจนปัจจุบัน และนั่นคือ ราชมรดกชิ้นสำคัญของควีนเอลิซาเบธที่ 2