ทำไมจึงควรอ่านบทกวี

ไม่อาจเข้าถึงอย่างเป็นเหตุเป็นผลแบบวิทยาศาสตร์ได้” 

ซิกมุนด์ ฟรอยด์ นักจิตวิทยาผู้ยิ่งใหญ่ 

กวีชั้นเลิศของโลกนั้น มีญาณรู้บางอย่างที่ทำให้พวกเขา (และเธอ) เขียนบทกวีที่มีทั้งความหมาย และความงามแบบน่ามหัศจรรย์ ทำให้เรารู้จักชีวิตและสังคมมากขึ้น ถ้าเราอ่านบทกวีของกวีชาติต่างๆ ไม่ว่าในภาษาดั้งเดิมหรือฉบับที่แปลมา เราจะพบว่าพวกเขามีส่วนที่คล้ายกัน มากกว่าที่จะต่างกัน และโดยเปรียบเทียบแล้ว ผมคิดว่าเราเรียนรู้จักชีวิตและความคิดจิตใจเพื่อนร่วมโลกจากบทกวีและวรรรกรรมได้ ลึกซึ้งกว่าการอ่านหนังสือวิชาการ 

ผมกำลังจะพิมพ์หนังสือบทกวีแปล 2 เล่มออกมาคู่กัน เล่มแรก ชื่อบทกวีดีเด่นของโลก –แด่ชีวิต และความรัก เป็นงานคัดสรรและแปลบทกวีสั้นๆ จากงานของกวี 94 คน รวมบทกวีหนึ่งร้อยกว่าบท ตั้งแต่ เต้าหยวนหมิง, กาลิทาส, รูมี่ เกอเต้, วิลเลียม เบลค ,เชลลี, รพินทรนาถ ฐากูร ฯลฯ เล่มที่ 2 ชื่อ บทกวีคัดสรรของนำซิม ฮิคเมท กวีสากลของโลกศตวรรษที่ 20 จำนวนหลายสิบชิ้น จัดพิมพ์โดยมูลนิธิเพื่อนหนังสือ แบบจำนวนจำกัด ราว 300 เล่ม 

บทกวีที่คัดสรรมาผมเลือกงานที่มีคุณค่าทางเนื้อหาสาระเป็นหลัก และมีความงาม ความสะเทือนใจ ที่สามารถแปลแบบกลอนเปล่าได้โดยไม่เสียอรรถรสเดิมมากนัก ในแง่เนื้อหาสาระผมเลือกบทกวีที่มีความเป็นมนุษย์ที่ก้าวข้ามกาลเวลาและข้ามความเป็นเชื้อชาติ บทกวีแนวเพื่อชีวิตหรือแนวก้าวหน้า ที่กล่าวถึงสิทธิเสรีภาพ ประชาธิปไตย ความเป็นธรรม สันติภาพ ภราดรภาพ ความรักในประเทศชาติและเพื่อนมนุษย์ และบทกวีแนวเชิงมนุษยธรรมที่กล่าวถึงคุณลักษณะและคุณธรรมสากลของมนุษย เช่น ความกล้าหาญ ความอดทน ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความเป็นมนุษย์ ฯลฯ 

กล่าวโดยรวมงานเหล่านี ้ คือบทกวีท่ีใฝ่ฝันอยากเห็นชีวิตและโลกท่ีดีขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ นี่คือ ความดี ความงาม ความถูกต้อง ที่มนุษย์ผู้มีปัญญาแสวงหา อยากให้คนไทยได้สนใจอ่านบทกวีเหล่านี ้เพื่อจะได้เข้าใจชีวิตและโลกเพิ่มขึ้น และน่าจะมีส่วนสร้างจิตสำนึก คุณธรรม ความดี ความรักความกล้า ต่อสู้กับชีวิต กล้าทำเพื่อคนอื่นมากขึ้น ปัจจุบันสังคมไทยปล่อยให้ระบบทุนนิยมโลกครอบงำให้เราฟังกันแต่บทเพลงแนวตลาดนิยมที่มุ่งเพิ่มตัณหาให้ปัจเจกชน มากกว่าที่จะช่วยยกระดับความคิดจิตใจและรสนิยม เรื่องความงาม ความไพเราะ ความประทับใจ การอ่านบทกวีดีคือถนนสายที่มีคนเดินน้อยกว่าที่เป็นทางเลือกที่สำคัญ 

บางตอนจากรุไบยาต 

“สิ่งหนึ่งซึ่งแน่นอนคือ ชีวิตโบยบินไป / นี่คือสิ่งที่แน่นอน / สิ่งที่เหลือล้วนโกหก / ดอกไม้ซึ่งเคยเบ่งบานจะเหี่ยวแห้งไปชั่วนิรันดร์”  โอมา คัยยัม

บทกวีของรูม่ี 

“จากต้นอ้อย กลายเป็นน้ำตาล / จากรังไหม กลายเป็นผ้าไหม / อดทนเข้าไว้ ถ้าคุณทำได้ / และจากองุ่นเปรี้ยว จะกลายเป็นบางสิ่งบางอย่างที่หวาน” เจอลาลาดดิน รูมี่ 

ชั่วนิรันดร์ 

“ใครที่ผูกมัดตัวเองไว้กับความปิติสุข / จะทำให้ชีวิตที่ติดปีกถูกทำลาย / แต่คนที่เพียงจุมพิตความปิติสุข / ขณะที่มันบินผ่าน / จะมีชีวิตอยู่ใต้แสงตะวันของชั่วนิรันดร์”  วิลเลี่ยม เบลค 

บทกวีของเวิร์ดสเวิร์ธ 

“แม้ว่าเราไม่สามารถนำกลับมาได้อีกแล้ว / โมงยามแห่งความมหัศจรรย์ในทุ่งหญ้า / ความรุ่งโรจน์ในดอกไม้ / เราก็จะไม่โศกเศร้า แต่จะหาพลังใจจากสิ่งที่ยังคงเหลืออยู่” วิลเลี่ยม เวิร์ดสเวิร์ธ 

จงเป็นสายรุ้งในพายุของชีวิต 

“จงเป็นสายรุ้งในพายุของชีวิต / เป็นลำแสงยามเย็นที่แย้มยิ้มจนหมู่เมฆสลายตัวไป / และระบายสีวันพรุ่งนี้ด้วยแสงเรืองรองของการพยากรณ์ถึงอนาคต” ลอร์ด ไบรอน 

คนที่ยิ่งใหญ่ 

“ไม่ใช่ทองคำ แต่คือคนเท่านั้นที่สร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ได้ / คนที่ยิ่งใหญ่และเข้มแข็ง / คนผู้ยึดหลักสัจธรรมและเกียรติยศ / ยืนหยัดอย่างมั่นคงและทนทุกข์ทรมานได้ยาวนาน / คนกล้าหาญที่ลงมือทำงาน ขณะที่คนอื่นยังนอนอยู่ / คนที่กล้าเผชิญความเสี่ยง ขณะที่คนอื่นๆ วิ่งหนี / พวกเขาลงฐานรากไว้ลึก / และยกเสาไปเสียดท้องฟ้า” ราล์ฟ วอลโด อีเมอร์สัน 

หนังสือบทกวีแปล  2 เล่มนี ้จะขายทางออนไลน์และพิมพ์จำนวนจำกัด ผู้สั่งจองตอนนี้จะได้ส่วนลด 20 เปอร์เซนต์จากราคาที่หน้าปก เล่มแรก บทกวีดีเด่นของโลก จองได้ในราคา 200 บาท เล่มที่ 2 บทกวีของนาซิม ฮิคเมท กวีสากลผู้ยิ่งใหญ่ ราคา 120 บาท ถ้า สั่งทั้ง 2 เล่ม เหลือ 300 บาท โอนเงินเข้าบัญชีมูลนิธิเพื่อนหนังสือ ธ.กสิกรไทย ออมทรัพย์ สาขาม.เกษตรฯ หมายเลข 0138053903 แล้วโทรแจ้งหรือส่งไลน์ ชื่อที่อยู่ทางไปรษณีย์ที่ 094-203-7475, email : [email protected] หนังสือจะเสร็จราว 13 ตุลาคมนี้