จีน, ญี่ปุ่น, เกาหลี : ไฉนวันนี้ยังไม่ชอบหน้ากัน?

จีน, ญี่ปุ่น, อินเดีย และเกาหลีใต้ มากน้อยต่างกันอย่างไร จะได้คำตอบที่น่าสนใจ

นั่นคือแม้ว่าสงครามโลกครั้งที่สองจะยุติมาแล้ว 70 ปี แต่ความรู้สึกชอบและไม่ชอบ ของคนในเอเช๊ยต่อเพื่อนบ้าน และย่านนี้ก็ยังฝังลึกไม่น้อยเลย

ผมเห็นผลการสำรวจของ Pew Research Center ที่ออกมาเมื่อเร็ว ๆ นี้แล้วก็สรุปได้ว่าความรักความเกลียดหรือ “ความหมั่นไส้” ของคนเอเช๊ยด้วยกันเอง ยังตราตรึงอยู่ในความรู้สึกที่ลบออกไปได้ยาก

ถามคนจีนเรื่องความรู้สึกต่อประเทศอื่น ๆ ในย่านนี้ ส่วนใหญ่ก็ยังมองญี่ปุ่นในแง่ลบ แม้ว่าความบาดหมางในอดีตจบลงไปแล้วหลายสิบปี

ขณะเดียวกัน เพราะจีนมีความขัดแย้งกับญี่ปุ่นในกรณีพิพาทว่าด้วยหมู่เกาะเซนซากุ (หรือที่จีนเรียก “เตี๊ยวหยู”) จำนวนคนญี่ปุ่นที่มี “ความรู้สึกที่ดี” ต่อจีนก็ยิ่งร่วงหล่นลงไปหนักกว่าเดิมที่แย่อยู่แล้วที่เกิดความเชื่อเดิม ๆ ที่ถ่ายทอดกันมาจากปู่ย่าตายาย

เกาหลีใต้, จีน, ญี่ปุ่น ล้วนมีประวัติศาสตร์ที่สร้างความร้าวฉานได้เสมอ ถึงวันนี้ แม้คนรุ่นใหม่จะไม่ซาบซึ้งถึงรายละเอียดของประสบการณ์ที่ขมขื่นกับเพื่อนบ้านนัก แต่ทัศนคติต่อกันก็ยังมีปัญหา

ผลการสำรวจความเห็นครั้งนี้บอกว่าคนเกาหลีใต้จำนวนไม่น้อย ยังเชื่อว่าญี่ปุ่นยังไม่ได้ “ขอโทษ” ต่ออาชญกรรมสงครามที่เคยก่อไว้กับพวกเขาระหว่างสงครามโลกครั้งที่สองเพียงพอ

ไม่ต่างกับที่คนจีนส่วนใหญ่ก็ยังเห็นว่า ญี่ปุ่นยังไม่ได้แสดงความรับผิดชอบเพียงพอ ต่อความชั่วร้ายที่ทหารญี่ปุ่นกระทำต่อคนจีน

วันนี้เพียง 25% ของคนเกาหลีใต้เท่านั้นที่มองญี่ปุ่นในแง่บวก

แต่ที่น่าสนใจคือนอกเหนือจากจีนและเกาหลีใต้แล้ว ประเทศอื่น ๆ ในเอเชียที่เคยถูกญี่ปุ่นรุกราน ในช่วงสงครามเหมือนกันกลับมองนักรบซามูไรทางบวกมากกว่า

เช่นการสำรวจครั้งนี้พบว่าคนมาเลเซีย 84% มีทัศนคติทางบวกต่อญี่ปุ่น

คนอินเดียและปากีสถานที่ถูกตั้งคำถามนี้มีความเห็นต่อญี่ปุ่นค่อนข้างดี แต่พอถามว่ามีความรู้สึกต่อกันอย่างไร ทั้งคนอินเดียและปากีสถานกลับแสดงความ “จงเกลียดจงชัง” ต่อกันมากกว่าต่อญี่ปุ่นด้วยซ้ำไป

ถามคนปากีสถานจะชอบจีนมาก เพราะทางการเมืองนั้นสองประเทศนี้คบหาเป็นพันธมิตรกันมายาวนานพอสมควร คนของสองประเทศจึงมีความรู้สึกที่ดีต่อกัน

ขณะที่คนอินเดียจะมองจีนด้วยสายตาที่มีความระแวงสงสัยมากกว่า เพราะมีเรื่องความขัดแย้งตรงชายแดนกันมายาวนาน

แน่นอน เมื่อถามความเห็นของคนในประเทศในทะเลจีนใต้ ที่มีเรื่องระหองระแหงกับจีน เช่นคนฟิลิปปินส์และเวียดนามต่อปักกิ่ง หนีไม่พ้นว่าพวกเขาจะต้อง “มีความกังวลในระดับสูง”อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ผมดูตารางที่ The Economist ของ Pew Research Center มาแสดงในหัวข้อนี้แล้ว มองหาว่าประเทศไทยอยู่ตรงไหน ก็ไม่เห็นมี

ผมก็อดสงสัยไม่ได้ว่าทำไมเขาไม่มาถามคนไทยเรื่องนี้

หรือเขาคิดว่าคนไทยไม่มีความรู้สึกบวกหรือลบกับใครหรืออย่างไร?