สูตรกำหนดราคาฟิวเจอร์ส

วันนี้ผมขอยกสัญญาฟิวเจอร์สที่มีสินทรัพย์มูลฐานเป็นหุ้น หรือที่เรียกว่า Single Stock Futures มาเป็นตัวอย่างเพื่ออธิบายสูตรคำนวณราคาฟิวเจอร์สกัน

สูตรการคำนวณราคาฟิวเจอร์สที่นิยมใช้กันคือสูตร Cost of Carry ซึ่งเป็นสูตรที่พิจารณาว่าราคาสินทรัพย์ทางการเงินใดๆ คือราคาที่ไม่สามารถก่อให้เกิดการทำกำไรโดยไม่ต้องใช้ทุนของตนเองและไม่มีความเสี่ยงได้ ผู้อ่านจะเห็นว่าการทำกำไรในลักษณะนี้นั้น หากเกิดขึ้นและมีผู้เห็นโอกาสเพียงคนเดียวก็จะเข้าทำการซื้อขายสินทรัพย์ทางการเงินนั้นเพื่อทำกำไรในปริมาณมหาศาลทันที เนื่องจากไม่ต้องใช้เงินทุนของตนเองจึงไม่มีข้อจำกัดในจำนวนธุรกรรมที่ทำ การทำกำไรดังกล่าวเรียกว่า Arbitrage ซึ่งในปัจจุบันบรรดานักลงทุนรายใหญ่หรือธนาคารลงทุนขนาดใหญ่จะมีกลุ่ม Arbitrageur ที่คอยหาโอกาสทำกำไรอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นในเสี้ยววินาทีเดียวที่เกิด ก็จะหายไปทันที ราคาสินทรัพย์ทางการเงินที่เห็นกันโดยทั่วไปจึงเป็นราคาที่ต้องไม่ก่อให้เกิดการทำกำไรแบบนี้

ท่านอาจสงสัยว่ามันเป็นไปได้หรือที่จะมีโอกาสอย่างนั้น

เป็นไปได้ครับ หากท่านหาสินทรัพย์ทางการเงินที่ “เหมือน” กันทุกอย่างแต่ราคาไม่เท่ากัน ท่านทำกำไรโดยไม่ใช้ทุนของตนเองได้ ด้วยการขายชอร์ตสินทรัพย์หนึ่งที่ถูกกว่าแล้วนำเงินนั้นไปซื้อสินทรัพย์อีกชนิดหนึ่งซึ่งต่ำกว่า แต่อย่าลืมว่าต้องไม่มีความเสี่ยงด้วย ดังนั้นการ Arbitrage คงไม่ได้หมายถึงชอร์ตหุ้น BBL ไปซื้อ KBANK แน่ ประเด็นคือคำว่า “เหมือน” กันทุกอย่าง ซึ่งฟิวเจอร์สของ Single Stock เอื้อให้เราหาสินทรัพย์ที่ “เหมือน” กันได้โดยง่าย

ด้วยการตั้งคำถามว่า หากเราต้องการหุ้นของบริษัท A ซึ่งมีฟิวเจอร์สซื้อขายอยู่ในอีก 1 ปีข้างหน้า เราสามารถทำได้อย่างไรบ้าง เพื่อให้ง่ายต่อการคำนวณผมสมมติให้ไม่มี Mark-to-the-Market

ทางเลือกที่หนึ่ง ซื้อฟิวเจอร์สของหุ้น A ในตลาด TFEX เพื่อล็อกราคาไว้ก่อน เมื่อครบหนึ่งปี นำเงินไปจ่าย ท่านก็จะได้หุ้น A

ทางเลือกที่สอง ยืมเงินมาเท่ากับราคาหุ้น A ในวันนี้ แล้วซื้อหุ้น A ในตลาดหุ้นเลย ถือไว้ครบ 1 ปี ท่านก็จะได้หุ้น A เหมือนกัน

เราจะเห็นว่าทางเลือกทั้งสองให้สิ่งที่ “เหมือน” กัน คือ หุ้น A 1 หุ้นในอีก 1 ปีข้างหน้า

ดังนั้นราคาของทั้งสองสินทรัพย์ต้อง เท่ากัน เพื่อไม่ให้เกิดโอกาสในการ Arbitrage สามารถเขียนเป็นเงื่อนไขได้ว่า

ราคาฟิวเจอร์สวันนี้ที่ส่งมอบอีก 1 ปีข้างหน้า = ราคาหุ้นวันนี้ + ดอกเบี้ย 1 ปี

แต่หากเราเลือกทางเลือกที่สอง ระหว่างที่ถือไว้ 1 ปี หุ้น A อาจมีการจ่ายเงินปันผลออกมาด้วยกลางปี ซึ่งเราสามารถเอาไปปล่อยกู้ต่อได้อีกครึ่งปี ผลประโยชน์จากเงินปันผลที่ได้นี้เสมือนกับมาช่วยเราลดดอกเบี้ยจากการยืมเงินมาซื้อหุ้น A

ดังนั้น เราเอามาปรับสูตรได้

ราคาฟิวเจอร์สวันนี้ที่ส่งมอบอีก 1 ปีข้างหน้า = ราคาหุ้นวันนี้ + ดอกเบี้ย 1 ปี - เงินปันผลและดอกเบี้ยจากการนำเงินปันผลไปปล่อยกู้ครึ่งปี

หากราคาฟิวเจอร์สในตลาดแตกต่างไปจากนี้ เช่นสูงกว่าที่สูตรระบุ นักลงทุนจะ Arbitrage ด้วยการขายฟิวเจอร์ส แล้วยืมเงินไปซื้อหุ้น A ในตลาด ถือไว้ครบ 1 ปี แล้วนำหุ้น A มาส่งมอบตามสัญญาฟิวเจอร์ส ก็จะได้กำไรที่เป็นส่วนต่างไป โดยไม่ต้องลงทุน และไม่มีความเสี่ยงเพราะถือหุ้น A ไว้แล้ว เมื่อเป็นเช่นนี้ ราคาฟิวเจอร์สก็จะปรับลดลง พร้อมกับราคาหุ้น A ในตลาดที่ปรับสูงขึ้นจนไม่สามารถทำกำไรแบบ Arbitrage ได้ ตามที่สูตรระบุไว้

ขออนุญาตประชาสัมพันธ์หลักสูตรอบรมกลยุทธ์ทางการเงินสำหรับผู้บริหารระดับสูงซึ่งคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จัดขึ้น โดยมีผมเป็นผู้อำนวยการหลักสูตร งานนี้จัดระหว่างวันที่ 6 กันยายน ถึง 1 พฤศจิกายน ครับ รับจำนวนจำกัด สามารถดูรายละเอียดและลงทะเบียนได้ที่ http://bit.ly/1taDaWF หรือติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ 09-1119-4507 หรือ [email protected] ครับ