‘กรีนบิสสิเนสโมเดล’ กับเอสเอ็มอีรุ่นใหม่

ธุรกิจกรีน หรือ ธุรกิจสีเขียว กำลังเป็นเทรนด์ธุรกิจที่สำคัญสำหรับการขับเคลื่อนโลกยุคใหม่ และด้วยการเป็นแนวคิดใหม่ มุมมองและความเข้าใจเกี่ยวกับธุรกิจสีเขียวจึงยังไม่เป็นภาพที่ชัดเจนสำหรับธุรกิจและเอสเอ็มอีที่กำลังขับเคลื่อนธุรกิจให้เข้าสู่อนาคตของธุรกิจในอนาคตที่จะมาถึง
คำว่า “สีเขียว” ที่ติดพ่วงมาในชื่อ อาจทำให้เกิดแนวโน้มที่จะทำให้เกิดความเข้าใจว่า เป็นธุรกิจที่ต้องเกี่ยวข้องกับเรื่องของธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับต้นไม้ ป่าไม้ เกษตรกรรม หรือ การอนุรักษ์ธรรมชาติทั้งบนพื้นดินและในพื้นน้ำ
ดังนั้น จึงอาจเห็นว่านักวิชาการไทยหลายท่านที่พยายามจะไม่แปลคำว่า “กรีน” เป็นคำว่า “สีเขียว” ในภาษาอังกฤษที่มีความหมายครอบคลุมถึงการอนุรักษ์ความยั่งยืนของโลกในทุกด้าน โดยเฉพาะในด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ การดูแลความเหลื่อมล้ำในสังคมและชุมชน และการดำเนินธุรกิจอย่างมีจริยธรรมและความรับผิดชอบ ทั้งในมิติของการบังคับด้วยกฎหมาย และพลวัตทางธุรกิจที่ต้องคำนึงถึงความมั่งคั่งและการเติบโตอย่างต่อเนื่อง
แต่จะเลือกใช้ทับศัพท์ “กรีน” เพื่อให้สังคมไทยตระหนักถึงความหมายในเชิงลึกมากกว่าการหมายถึง “สีเขียว”
ในขณะที่เมื่อเอ่ยถึง “ธุรกิจ” หรือ “การทำธุรกิจ” ผู้ประกอบการธุรกิจในยุคใหม่มักจะให้ความสำคัญของการกำหนดและออกแบบ “โมเดลธุรกิจ” ซึ่งเป็นพื้นฐานหลักสำคัญที่จะทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จในตลาด โดยเฉพาะอย่างยิ่งธุรกิจเริ่มใหม่ หรือธุรกิจสตาร์ตอัป ในช่วง 1-2 ทศวรรษที่ผ่านมา
ในความหมายเชิงกว้าง “โมเดลธุรกิจ” จะเป็นตัวกำหนดวิธีการเพื่อให้ธุรกิจสามารถสร้างยอดขายและกำไรให้เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องได้อย่างไรตลอดช่วงชีวิตของการดำเนินธุรกิจ
ในระดับลึกลงมา “โมเดลธุรกิจ” จะต้องออกแบบถึงวิธีการที่ธุรกิจจะสร้างคุณค่าให้เป็นที่ต้องใจของกลุ่มลูกค้าเป้าหมายอย่างไร วิธีการที่จะส่งมอบคุณค่านั้นๆ ไปให้ถึงตัวลูกค้าเพื่อให้ลูกค้าเห็นคุณค่าและพึงพอใจและตอบแทนด้วยการจ่ายเงินให้แก่ธุรกิจที่จะนำไปสู่การสร้างเป็นผลกำไรจากการดำเนินธุรกิจ
องค์ประกอบของ “โมเดลธุรกิจ” จึงจะเป็นสิ่งสำคัญที่จะสะท้อนให้เห็นถึงการสร้างคุณค่าให้แก่การเป็น “ธุรกิจกรีนบิสสิเนส” ได้อย่างชัดเจนและมีประสิทธิภาพ เกินกว่าการเป็นเพียงการโฆษณาประชาสัมพันธ์ของธุรกิจเพียงอย่างเดียว
ในเบื้องต้น “โมเดลธุรกิจกรีน” จะต้องแสดงให้เห็นว่าธุรกิจจะต้องมีองค์ประกอบทั้งในด้านการพัฒนาความยั่งยืนของโลกและการพัฒนาความแข็งแกร่งของธุรกิจควบคู่ไปพร้อมๆ กัน และปรากฏอยู่ในการดำเนินธุรกิจตลอดทั้งห่วงโซ่คุณค่าของธุรกิจและตลอดวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์หรือบริการที่ธุรกิจนำเสนอต่อตลาดเป้าหมาย
ดังนั้น เจ้าของธุรกิจหรือผู้บริหารระดับสูงที่ต้องการจะปรับทิศทางของธุรกิจหรือสร้างธุรกิจใหม่ให้เข้าสู่วิถีของการเป็นธุรกิจในกระแสกรีน จึงจำเป็นที่จะต้องมีวิสัยทัศน์และออกแบบกำหนดทิศทางธุรกิจ ให้เห็นภาพลักษณ์ที่แสดงออก ครอบคลุมถึง
1.คุณค่าด้าน “กรีน” ที่จะส่งมอบให้แก่ลูกค้า แสดงถึงความโดดเด่นที่เหนือกว่าคู่แข่งในด้านต่างๆ เช่น ประโยชน์ใช้สอย ประสบการณ์ที่แตกต่าง ความภาคภูมิใจที่ได้ใช้สินค้า ฯลฯ
2.กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย ทั้งในแง่ของช่วงอายุ ความสนใจ และทัศนคติด้าน “กรีน”
3.กิจกรรมและวิธีการดำเนินการเกี่ยวกับกระบวนการทางธุรกิจ เช่น การผลิต การตลาด การส่งมอบ การบริหารการชาย การสื่อสารประชาสัมพันธ์ และระบบบัญชีการเงินธุรกิจ การบริหารจัดการเจ้าหนี้-ลูกหนี้
4.ทรัพยากรหลักในการดำเนินธุรกิจที่สนับสนุนแนวคิดด้าน “กรีน” ตั้งแต่วัตถุดิบ แรงงาน การใช้พลังงาน การลดของเสีย การใช้หลักใช้ซ้ำ ใช้ใหม่ การไม่ก่อมลพิษ และการประยุกต์หลักการเศรษฐกิจหมุนเวียน
5.แนวคิดและข้อเสนอด้านการบริหารวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์และบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
องค์ประกอบหลักเหล่านี้ที่จะปรากฏใน “โมเดลธุรกิจกรีน” จะช่วยให้ทั้งผู้ประกอบการและสังคมสามารถนำมาวิเคราะห์และเปรียบเทียบได้อย่างชัดเจนถึงวิสัยทัศน์ธุรกิจ ความจริงใจ และแยกแยะผู้ประกอบการที่เพียงต้องการใช้คำว่า “กรีน” มาเพื่อ “ฟอกเขียว” ให้ธุรกิจของตนดูดีขึ้น
แต่เป็นผู้ประกอบการที่ต้องการนำเสนอธุรกิจที่แสดงความเป็น “กรีน” ที่มีความมั่นคงทั้งในมิติของความเติบโตทางธุรกิจและในมิติของการสนับสนุนการพัฒนาความความยั่งยืนของโลก!!??!!