เมื่อเรื่องจริงกับเรื่องสมมุติร่วมกันฆ่ามนุษยชาติ
ณ วันนี้ จำนวนผู้ป่วยด้วยไวรัสโควิด-19 คงอยู่ที่ราว ๓๐ ล้านคนและตายแล้วในราว 1 ล้านคน นอกจากจำนวนดังกล่าวซึ่งได้รับการยืนยันแล้ว
น่าจะมีส่วนที่ไม่มีการยืนยันอีกมาก ผู้เชี่ยวชาญในสหรัฐคาดว่า ส่วนที่ไม่มีการยืนยันอาจสูงถึง 10-20 เท่าก็ได้ หลายประเทศดูจะระงับการระบาดของไวรัสร้ายตัวนี้ได้ แต่โดยทั่วไปคาดกันว่ามันจะกลับมาระบาดอย่างกว้างขวางอีกครั้ง ทั้งจากตัวเดิมและจากการกลายพันธุ์ ผลสุดท้าย มันจะทำให้มนุษยชาติล้มตายเท่าไรยังไม่สามารถคาดเดาได้ จำนวนผู้ตายอาจไม่ถึงในระดับของไข้หวัดใหญ่สเปนซึ่งระบาดเมื่อ 100 ที่แล้วก็ได้ การฆ่ามนุษยชาติโดยไวรัสตัวนี้เป็นเรื่องจริง มิใช่เกิดจากการสมมุติขึ้นเพื่อหลอกลวงกันตามที่ผู้ยึดทฤษฎีสมคบคิดบางคนกล่าวหา
ผลกระทบทางเศรษฐกิจอันเกิดจากไวรัสโควิด-19 ร้ายแรงมาก คนตกงานรวมกันอาจเป็นหลัก 100 ล้านคน เศรษฐกิจถดถอยอย่างหนัก และความอดอยากเพิ่มขึ้นทั่วโลก นี่ก็เป็นเรื่องจริง มิใช่การหลอกลวงอันเกิดจากการสมคบคิดกันของคนบางกลุ่มตามคำกล่าวหา ผลกระทบร้ายแรงอันเป็นความจริงนี้มีผลต่อด้านการสมมุติของมนุษยชาติซึ่งมีผลร้ายแรงเช่นกัน ขณะนี้ผลกระทบของทั้ง 2 ด้านกำลังรวมตัวกันฆ่ามนุษยชาติทั้งแบบทันทีและแบบผ่อนส่ง
การตกงานและความอดอยากทำให้ชาวบราซิลจำนวนมากทิ้งที่อยู่อาศัยในเมืองไปค้นหาทองคำในป่าอเมซอนเนื่องจากราคาของทองคำสูงมาก คอลัมน์นี้เคยเอ่ยถึงแล้วว่า ราคาของทองส่วนใหญ่มิได้สะท้อนค่าจริงของมัน หากเป็นค่าที่มนุษย์สมมุติขึ้น ทั้งนี้เพราะทองที่ขุดขึ้นมาจากธรรมชาติส่วนใหญ่มิได้ใช้ให้เกิดประโยชน์จริงจำพวกในเครื่องใช้อีเล็กทรอนิกส์ หากเปลี่ยนเป็นเครื่องประดับและทองแท่งเก็บไว้ในห้องนิรภัย ในยามคับขัน ทองหนึ่งกระสอบไร้ค่าถ้าเปรียบกับข้าวสารหนึ่งกระสอบ แต่มันก่อให้เกิดรายจ่ายเพื่อเก็บไว้ในห้องนิรภัยและอาจก่อให้เกิดอันตรายจากปล้นฆ่าอีกด้วย
การไปค้นหาทองของชาวบราซิลทำลายทั้งป่าไม้ สายน้ำ ดินและตัวของผู้ไปค้นหาทองเองเนื่องจากต้องเผาป่าทิ้ง ต้องขุดดิน ต้องใช้สารปรอดแยกทอง ต้องปล่อยปฏิกูลต่าง ๆ รวมทั้งส่วนตกค้างของปรอดลงสายน้ำ และผู้แยกทองมักต้องสูดควันของสารปรอดเข้าปอดตนเอง ผลร้ายของสิ่งเหล่านี้อาจไม่ปรากฏให้เห็นเป็นที่ประจักษ์แบบทันตาเห็น แต่มันเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดการตายผ่อนส่งในระยะยาว รัฐบาลไม่ใส่ใจ หรืออาจมองไม่เห็นว่าการประเมินค่าของทองนั้นเป็นเพียงเรื่องสมมุติและการตายผ่อนส่งเป็นเรื่องจริง
ในช่วงที่ทั่วโลกกำลังถูกไวรัสโควิด-19โจมตีอยู่นี้ มิใช่ในบราซิลเท่านั้นที่รัฐบาลเอาหูไปนาเอาตาไปไร่ปล่อยให้การสมมุติของมนุษย์เป็นฆาตกรผ่อนส่ง ในหลายประเทศก็เช่นกัน ในสหรัฐ รัฐบาลเพิ่งยุติการยับยั้งเหมืองทองขนาดยักษ์ในรัฐอะแลสกาหลังจากยับยั้งมาหลายปี เหมืองนี้จะมีผลกระทบต่อระบบนิเวศสูงมาก นอกจากนั้น มันยังจะกระทบวิถีชีวิตของชาวพื้นเมืองดั้งเดิมในย่านนั้นอีกด้วย แต่รัฐบาลและบริษัทยักษ์ใหญ่ไม่ใส่ใจเพราะทองคำที่ขุดออกมาจะมีมูลค่านับหมื่นล้านดอลลาร์ทั้งที่มูลค่านั้นเป็นค่าสมมุติ ส่วนค่าของชีวิตและระบบนิเวศเป็นค่าจริงแม้จะวัดออกมาเป็นดอลลาร์ได้ยากก็ตาม
ในเมืองไทย บริษัทข้ามชาติเพิ่งแสดงความประสงค์จะค้นหาแร่ทองคำในพื้นที่เกือบครึ่งล้านไร่ ทั้งที่บริษัทนี้ยังมีข้อพิพาทอยู่กับรัฐบาลเรื่องเหมืองทองคำที่บริษัทเคยทำมีผลกระทบสูงต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของชาวบ้านในย่านใกล้เหมือง ในยามที่เศรษฐกิจตกอยู่ในสภาพวิกฤติ การลงทุนและมูลค่าของทองคำที่จะตามมาเป็นแรงจูงใจที่อาจทำให้รัฐบาลลืมไปว่า มูลค่านั้นเป็นเรื่องสมมุติ ส่วนผลกระทบที่ตามมาเป็นเรื่องจริง ในการต่อสู่กับไวรัสโควิด-19 รัฐบาลไทยทำได้ดีกว่ารัฐบาลสหรัฐและบราซิล รอดูต่อไปว่าเรื่องค่าสมมุติของทองคำกับค่าจริงของชีวิตและของระบบนิเวศ รัฐบาลไทยจะมองเห็นได้ดีกว่าหรือไม่