อะไรบ้างที่พอจะแทนปริญญาได้

ถ้าไม่คิดจะทำงานของรัฐ แล้วหางานการทำของตัวเองในบ้านเรา เป็นเจ้าของเองจะจบหรือไม่จบปริญญาคงไม่มีใครว่า แต่จะเป็นลูกจ้างรัฐ หลายตำแหน่งก็ยังรับคนจบปริญญาอยู่ดี รวมทั้งที่ทำงานดั่งเดิมของทั้งรัฐมนตรี ทั้งอธิการบดีที่ป่าวประกาศเรื่องนี้ด้วย หรือไม่เช่นนั้นก็ต้องไปหางานการที่เมืองฝรั่ง เพราะเมื่อไม่กี่วันมานี้ มีรายงานฉบับหนึ่งจากสำนักพิมพ์ตำราระดับมหาวิทยาลัย เรื่องช่องว่างทางทักษะ บอกว่าได้ไปถามผู้บริหารองค์กร ที่มีพนักงานตั้งแต่ไม่ถึงพันคน ไปจนถึงมากกว่า 5 หมื่นคน ได้คำตอบมาว่ามีแค่ 10% เท่านั้น ที่ยืนยันว่าจะรับคนจบปริญญาเท่านั้นมาทำงานในตำแหน่งที่ต้องใช้ความรู้และทักษะสูง ผู้บริหารที่เหลือ 90% บอกว่ารับมาทำงานโดยพิจารณาอย่างอื่น แทนปริญญาได้

อะไรบ้างที่ผู้บริหารในเมืองฝรั่ง บอกว่าใช้รับรองฝีมือการทำงานได้บ้างในการงานที่ต้องการความรู้และทักษะสูง แทนการใช้ปริญญา เริ่มจากของใกล้ ๆ ใบปริญญา คือทรานสคริปต์ที่บอกว่าได้เคยเรียนอะไรมาบ้าง ใช้ดูว่าเรียนมาตรงกับการงานที่ต้องการรับมาทำหรือไม่ โดยไม่แคร์ว่าเรียนวิชาเหล่านั้นมาแล้ว ได้ไปเรียนวิชาอื่นจนครบที่จะได้ปริญญาหรือไม่ เช่นถ้าจะรับไปทำงานดิจิทัล ดูแค่ว่าเรียนวิชาดิจิทัลมาเยอะแยะ ไม่สนใจว่าเรียนวิชาอาสาสมัครพัฒนาสังคม เรียนวิชาการเมืองพื้นฐานสำหรับประชาชนมาหรือไม่ ซึ่งผู้บริหารที่ยอมรับทรานสคริปต์ที่ไม่จบ มาแทนปริญญาได้นั้นมีมากเกินกว่าครึ่งหนึ่งเลยทีเดียว ถ้าบ้านเรายอมรับแบบนี้บ้าง คนเรียนคงสบายขึ้นเยอะ เพราะอยากทำการงานอะไรก็เรียนเฉพาะเรื่องนั้น ไม่ต้องทนเรียนสารพัดวิชาฝาก เหมือนที่ใครจะซื้อนำ้หวาน ต้องพ่วงซื้อนำ้ดื่มยี่ห้อของฉันติดไปด้วย ใครอยากจบปริญญาของฉัน ต้องพ่วงเรียนวิชาฝากของฉันไปด้วย

รองลงมาจากทรานสคริปต์ เป็นใบเซอร์ติฟิเคท จากบริษัทใหญ่ ๆ ของโลก ซึ่งร่วม 50% บอกว่าใช้แทนปริญญาในการรับเข้าทำงานได้ บ้านเราก็ยอมรับกันอยู่พอสมควร โดยเฉพาะเรื่องภาษาต่างประเทศ จบปริญญา เรียนวิชาภาษามาหลายวิชา แต่นายจ้างใหญ่ ๆมักบอกให้เอาใบเซอร์ภาษามาให้ดูด้วย Toeic ไม่ถึงหกร้อยก็ไม่รับ แม้จะจบปริญญามาก็ตาม ที่ทำงานดั่งเดิมของท่านที่ป่าวประกาศว่าปริญญาไม่มีความสำคัญแล้วนั้น เวลาจะรับเจ้าหน้าที่ติดต่อกับชาวต่างประเทศ ท่านยังกำหนดว่าจบปริญญาโททางภาษาต่างประเทศ แต่ไม่ดูว่าสอบToeicได้เท่าไร

ใบประกาศนียบัตรหลักสูตรฝึกอบรม จากมหาวิทยาลัยเป็นอีกอย่างหนึ่งที่ผู้บริหารเกือบ 40% พิจารณาว่าพอจะทดแทนปริญญาได้ ต่างจากหลักสูตรที่ไม่ได้จัดโดยมหาวิทยาลัย ซึ่งในบ้านเราเอง ก็มักตั้งชื่อให้ดูคล้าย ๆเป็นหน่วยงานของมหาวิทยาลัย แต่ผู้บริหารที่เมืองฝรั่งไม่ค่อยจะเชื่อ เลยมีแค่ 20% เท่านั้นที่ยอมรับประกาศนียบัตรจากแหล่งฝึกอบรมนอกมหาวิทยาลัย ดังนั้น ถ้าจะเสียสตางค์ไปฝึกอบรมอะไร ก็เลือกที่มหาวิทยาลัยจัดไว้ก่อน เผื่อวันหน้าบ้านเราจะตามบ้านฝรั่ง และถ้าจะให้ดีขึ้นไปอีก ควรเลือกหลักสูตรในบ้านเราที่อาจารย์ดัง ๆไว้ก่อน ท่านจะเก่งจริง หรือไม่จริง ไม่สำคัญเท่ากับท่านดังแค่ไหน ซึ่งประกาศนียบัตรจากหลายหลักสูตรฝึกอบรมของมหาวิทยาลัยในบ้านเราในวันนี้ ก็เป็นที่ยอมรับกันมากพอสมควร โดยเฉพาะหลักสูตรด้านการจัดการ และหลักสูตรงานเทคนิคต่าง ๆ

ส่วนท่านใดที่ชอบเรียนออนไลน์ เหมือนที่คนใหญ่คนโตบ้านเรากำลังตื่นเต้นอยู่มาก ๆ นั้น แทบไม่น่าเชื่อว่าขนาดบ้านฝรั่ง ที่เป็นต้นคิดเรื่องเรียนออนไลน์ มีเพียงแค่ 20% เท่านั้นที่ยอมรับไว้พิจารณาแทนใบปริญญา ดังนั้น ถ้าอยากทันสมัยเรียนออนไลน์ ได้ Digital Badge ในรูปแบบ Block Chain มาเยอะแยะ ก็เผื่อใจไว้หน่อยว่า มีแค่ 1 ใน 5 คนของนายจ้างที่เมืองฝรั่งที่ให้ความสำคัญในเรื่องนี้ ในขณะที่ 1 ใน 2 คน ยังเชื่อทรานสคริปต์ และประกาศนียบัตรจากมหาวิทยาลัย

ปริญญาอาจไม่สำคัญ แต่ทรานสคริปต์จากมหาวิทยาลัยดีๆ ยังสำคัญอยู่ไม่น้อยทีเดียว